بیماری سخت و فرا‌گیر قرن

آلزایمر به عنوان یک بیماری که در آن عملکرد مغز کاهش می‌یابد و با گذشت زمان ویژگی‌های حافظه طبیعی را مختل می‌سازد، برای نخستین بار در سال 1901 میلادی به عنوان مهم‌ترین بیماری قرن توصیف شد. این بیماری تا ربع آخر قرن 20 ناشناخته بود تا اینکه ابتلای افراد مشهوری همچون «رونالد ریگان» و «چارلتون هستون» به بیماری آلزایمر باعث افزایش آگاهی عمومی نسبت به این بیماری و تلاش برای پیدا کردن روش‌های درمانی شد؟

زوال عقل (دمنتیا) یا آلزایمر کاهش پیشرونده در عملکرد شناختی است که به دلیل آسیب یا بیماری در مغز یا فراتر از آن به وجود می‌آید. این بیماری اغلب در دوران پیری قابل وقوع است، اگرچه زوال عقل به مراتب بیشتر در بین جمعیت سالمندان شایع است اما ممکن است در هر مرحله از دوران بلوغ رخ دهد. در زوال عقل مناطق آسیب‌دیده در شناخت، به حافظه، توجه، زبان و حل مسأله مربوط می‌شود. شیوع زوال عقل به عنوان یک فاکتور امید به زندگی جهانی بخصوص در کشورهای غربی در حال افزایش است و این امر به افزایش نگرانی تأثیر زوال عقل در اقتصاد کشورها دامن زده است، اگرچه هیچ درمانی تاکنون برای این بیمای کشف نشده است ولی دانشمندان در حال کشف درمان‌هایی برای کاهش سرعت روند پیشرفت آن هستند، به عنوان مثال مهارکننده کولین استراز که اغلب در مراحل اولیه بیماری استفاده می‌شود. محققان معتقدند دو عامل سن و پلاک در رگ‌ها منجربه آلزایمر می‌شود.

سن: بسیاری از افراد تصور می‌کنند با افزایش سن بیماری آلزایمر اجتناب‌ناپذیر است. با این حال افرادی که معتقدند ابتلا به آن فقط مختص دوران پیری است اشتباه می‌کنند هر چند پس از 65سالگی خطر ابتلا به آلزایمر بالا می‌رود ولی عوامل دیگری در ابتلا به آلزایمر وجود دارد.

پلاک در رگ: همان‌طور که مسدود شدن شریان‌های قلب در بدن اتفاق می‌افتد شریان‌های سر نیز مسدود می‌شوند. پروتئینی به نام «بتا‌آمیلوئید» در داخل رگ‌های خونی در سر به نقطه‌ای که در آن پروتئین‌ها با سلول‌های مغز در ارتباط هستند متصل می‌شود و این فعل و انفعالات منجربه بروز زوال عقل در افراد می‌شود.

با توجه به اینکه سطح آگاهی عمومی از این بیماری بسیار کم بود و تقریباً در اواخر قرن بیستم شناسایی شد در سال 1983میلادی رئیس جمهوری رونالد ریگان ماه نوامبر را ماه آگاهی ملی از بیماری آلزایمر اعلام کرد و جالب اینکه بعدها خودش هم تسلیم این بیماری شد اما آگاهی ازآلزایمر همچنان ادامه دارد؛ در واقع فرقی نمی‌کند شما یک فرد معمولی باشید یا مشهور، در هر حال آلزایمر بین طعمه‌هایش تبعیضی قائل نمی‌شود و هر کسی را در هر زمانی به چنگ خود در می‌آورد. ابتلای چهره‌های شاخص امریکایی مانند گلن کمپبل، رونالد ریگان و ریتا هیورث به آلزایمر درک درستی از این بیماری را در بین عموم افزایش داد و ترس و وحشت بیماران مبتلا به آلزایمر را کم کرد. در حال حاضر نزدیک به 4500 چهره معروف به با بیماری آلزایمر مبتلا شده‌اند شناسایی شدند. فهرست زیر جزو نخستین چهره‌های معروف دنیا هستند که به بیماری آلزایمر مبتلا بودند:

1. گلن کمپبل؛ متولد 1936 خواننده و گیتاریست معروف امریکایی است که در سال 2011 اعلام کرد اخیراً به بیماری آلزایمر دچار شده است. او آخرین اثر هنری خود را پس از درگیر شدن با بیماری‌اش با نام «خداحافظ تور» در 30 نوامبر در نپای کالیفرنیا روی صحنه خواهد برد. به گفته این گیتاریست، آلزایمر مانع پیشرفت وی نشده است و همچنان بین طرفدارانش از محبوبیت خاصی برخوردار است.

2. پت سومیت؛ متولد 1952 مربی بسکتبال بانوان ایالت تنسی است و به طور شگفت‌انگیزی 8 مقام قهرمانی NCCA را در افتخاراتش دارد. سال گذشته «سومیت» در یک نشست خبری اعلام کرد، به بیماری زودرس آلزایمر دچار شده است. او همچنان به عنوان سرمربی ممتاز بسکتبال شناخته می‌شود و در حال حاضر به عنوان حامی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نقش ایفا می‌کند.

3. چارلز برانسون؛ متولد 1921 ستاره فیلم «مرگ آرزوها» سال‌های آخر عمرش را به خاطر بیماری آلزایمر ناتوان شده بود. گفته می‌شود او پس از اینکه متوجه شد به آلزایمر گرفتار شده است تا آخرین ثانیه‌های زندگی‌اش با آن مبارزه کرد.

4. رونالد ریگان؛ متولد 1911 چهلمین رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و فرماندار ایالات کالیفرنیا بود و یکی از میلیون‌ها امریکایی است که شش سال پس از پایان دوران ریاست جمهوری‌اش به آلزایمر مبتلا شد. رونالد ریگان به منظور بالا بردن آگاهی عمومی درباره آلزایمر به افشای عمومی از بیماری‌اش پرداخت. گفته می‌شود اختلال عصبی علاج ناپذیر در نهایت منجربه مرگ سلول‌های مغزی «رونالد ویلسون ریگان» شد.

5. چارلتون هستون؛ متولد 1923 هنرپیشه معروفی است که معروف‌ترین نقش او در فیلم «موسی در 10 فرمان» بود. او نیز همچون رونالد ریگان بیماری‌اش را اعلام عمومی کرد و سرانجام در سال 2008 پس از سال‌ها فعالیت در زمینه بازیگری از دنیا وداع کرد.

6. شوگر ریرابینسون؛ متولد 1921 به عنوان بهترین بوکسور جهان بیماری‌اش به رسمیت شناخته شد. این بوکسور سرانجام در سن 67 سالگی از بیماری آلزایمر درگذشت. رابینسون در وزن متوسط 173 برد، 19 باخت و 2 تساوی کسب کرده بود. در حال حاضر معلوم نیست آیا آسیب به سر منجربه بروز بیماری آلزایمر در او شد یا خیر؟

7. بورگرمردیت؛ متولد 1907 معروف‌ترین هنرپیشه امریکایی است که با بازی در نقش مشهور «پنگوئن» در مجموعه تلویزیونی بتمن شناخته شده است. او به دلیل بازی در نمایش‌های سیاسی 7سال در فهرست سیاه هالیوود قرار داشت. برگس در سال 1997 پس از سال‌ها کشمکش با آلزایمر تسلیم شد.

هر مورد از بیماری آلزایمر یک فاجعه است اما آگاهی از آن کمک زیادی به مراقبان و خانواده‌های آلزایمری‌ها خواهد کرد. به نظر می‌رسد اعلام عمومی بیماری آلزایمر مشاهیر به شکل‌گیری آگاهی عموم کمک خواهد کرد.