گوناگون

گزارشی از بازار عجیب و غریب انگشتر ؛ به نام نقره به قیمت الـماس

پارسینه: «قیمت؟ بگویم دو میلیون باورت می‌شود؟ سه میلیون و چهار میلیون و 10 میلیون چطور؟ برو بالاتر اخوی. این چیزهایی که در مغازه‌های قم و شاه‌عبدالعظیم و مشهد می‌فروشند، انگشتر نیست، شوخی‌ است.

از این طرف نقره می رود تو، از آن طرف 10 تا 10 تا رکاب انگشتر پس می افتد. نگین شان هم که خدا بدهد برکت سنگ چینی را. همان پنجاه هزار تومان و صد هزار تومان هم که می گیرند زیاد است.

اینها را فراموش کن؛ من انگشتر دیده ام که جلوی چشم خودم با یک خانه طاق اش زده اند. همین الان اینجا انگشتر فیروزه ای دارم که دست کم 70 ـ 60 میلیون برایش می دهند. 10 میلیون و 20 میلیون که رقم های معمولی این کار است.»

اتاق درهم برهم است. نه که بهم ریخته باشد، آرایش خاص اشیا این حس را برمی انگیزد، آرایش غریب یکسری شیء عجیب که همان بدو ورود آدم را احاطه می کند.

انگار که آلیس باشی در سرزمین عجایب؛ از آن شعر شکسته نستعلیق روی در بگیرید تا تک تک المان های داخل اتاق، همه همین حس را تقویت می کنند. تراکم قاب عکس ها و پوسترها نفس دیوارها را گرفته.

اندک جای خالی هم اگر مانده باشد، به همان سرنوشت در دچار شده؛ قطعه ای شعر و ذوق خطاط شکسته نویس. جعبه های انگشتر بیش از همه چیز جلب توجه می کند.

جعبه هایی که نگین های رنگارنگ پشت شیشه شان، چشم را به بازی می گیرد و قیمت های شان برق از سر می پراند. کشکول و طبرزین و سماورهای مسی فقط گوشه ای از چیزهای عجیبی است که در چهار طرف اتاق دیده می شود. ی

ک قلیان هم آن وسط هست که گاهی قُل قُل می کند. اینجا اتاق کار یک انگشتر فروش حرفه ای است. انگشترفروشی که البته انگشترشناس هم هست.

از 25 سال پیش وارد وادی انگشتر شده و حالا 10 سالی هست که باریکه رزق و روزی اش تنها از همین مسیر می گذرد.

«6 ـ 5 ساله بودم که همراه پدرم به پاتوق انگشترفروش ها می رفتم. یک قهوه خانه بود در دولاب. پدرم سواد نداشت اما خبره این کار بود. دست روی سنگ می کشید و اصالتش را تشخیص می داد.

همه اهالی آنجا به داوری هایش و قیمت هایی که می برید، ایمان داشتند. گاهی از شهرستان ها می آمدند پیشش که روی اصالت سنگ ها داوری کند. من هم کم کم کنار دست او کار را یاد گرفتم.»

شغلی با درآمد بالا

انگشترفروشی یک شغل است، شغل پردرآمدی هم هست. این را هادی زنجانی می گوید که زندگی اش را از طریق همین شغل می چرخاند.

شغلی که البته «تومنی صنار توفیر دارد» با آنچه همه از خرید و فروش انگشتر در ذهن دارند. به گفته او تصور عمومی از انگشترفروشی، تصوری ناقص و نادرست است؛ تا بگویی انگشتر، همه یاد مغازه های مشهد و قم و شاه عبدالعظیم می افتند.

مغازه هایی که اغلب انگشتر صنعتی و غیراصیل عرضه می کنند.«90 درصد بازار انگشترهای نقره، متعلق به انگشترهای صنعتی است.

انگشترهایی که هم رکاب شان و هم نگین شان را دستگاه تولید می کند. این انگشترها به درد کار ما نمی خورند، نه قیمت چندان بالایی دارند، نه ارزش معنوی شان قابل توجه . چون نه سنگ شان اصالت دارد، نه رکاب شان با دست ساخته شده است.»

رکاب ، سنگ و باقی قضایا

از لابه لای حرف هایش یکسری تعارف پایه ای را متوجه می شوم؛ انگشترها از دو قسمت رکاب و سنگ تشکیل می شوند. رکاب اصطلاحا به قسمت فلزی انگشتر گفته می شود و سنگ هم نگینی است که بر تارک انگشتر جا خوش می کند.

جنس رکاب ها اغلب نقره است و قیمت شان ارتباط مستقیم با پروسه ساخت شان دارد. قیمت رکاب های ماشینی مجموع بهای وزن نقره استفاده شده و اندکی اجرت است.

رکاب های دست ساز، اما تابع این قاعده ها نیستند. در مورد آنها اعتبار سازنده و نامش است که روی کار قیمت می گذارد.

« رکاب سازهای معروف کشور چند نفر بیشتر نیستند. اینها کسانی اند که کارشان 20 ـ 10 سال بعد تبدیل به عتیقه می شود. همین رکاب حاج حسین جدی را ببینید که الان در ایران اول است، 15 ـ 10 سال پیش من 22 رکابش را داشتم.

همه اش را آن موقع فروختم 80 ـ 70 میلیون تومان. الان اگر بود قیمتش از میلیارد بالا می زد. دلیلش این است که ایشان دیگر رکاب نمی سازد و کارهایش در بازار نایاب شده.اگر پیدا شود، دیگر کمِ کم 15 ـ 10 میلیون قیمت دارد.

دیگرانی هم هستند که الان کارهای شان قیمت معقولی دارد، اما تا چند سال بعد قطعا تبدیل به عتیقه می شود.»

با تمام این اوصاف اما زنجانی معتقد است که در بخش رکاب، قیمت ها تقریبا مشخص است. یعنی اگر کسی انگشترباز باشد، می داند ارزش رکاب فلان، بهمان تومان است. اختلاف قیمت در نهایت 20 ـ 10 هزار تومان است.

این یعنی این که در رکاب، امکان دروغ و کلاهبرداری کم است، در عین حال کار تشخیص هم به دلیل نشانه های نسبتا واضحی که هست، چندان سخت نیست. درست بر عکس سنگ که دنیای پیچیده ای دارد و تشخیص اش کار هر کسی نیست.

«عیار انگشترشناس ها در تشخیص اصالت سنگ ها مشخص می شود. سنگی داریم به نام حدید که در روایات توصیه شده و خواص متعددی برایش برشمرده اند.

ازجمله این که شجاعت و جسارت آدم را زیاد می کند. چنانکه می گویند امیرالمومنین(ع) در جنگ ها همیشه انگشتر حدید به دست می کرده اند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید این انگشتر دو نوع نر و ماده دارد. نوع نر آن به شدت ارزشمند و گرانقیمت است، نوع ماده اش ولی به هیچ دردی نمی خورد. قیافه هر دو شان هم دقیقا عین هم است.

این قدر مشابه که افراد معمولی به هیچ وجه متوجه تفاوت شان نمی شوند. ما آدم هایی داریم که با لمس دو سنگ، نر را از ماده تشخیص می دهند. در سمت مقابل سنگ هایی هم بوده که حتی حرفه ای هایش هم از پس تشخیص اش بر نیامده اند و سرشان کلاه رفته... .»

علایق مذهبی انگشتربازها

علاقه به انگشتر و سنگ، در مذهب ریشه دارد. این را می گوید و چند کتاب حدیث و روایت جلویم می گذارد. با حرارت شروع می کند به توضیح دادن که سنگ های اصلی ما هفت تاست که پنج مورد عقیق، یاقوت، فیروزه، دُرِّ نجف و حدید در روایت ها توصیه شده است.

برای هر یک از این سنگ ها هم خواص منحصربه فردی از توی همان کتاب ها می خواند. مثل اینها که عقیق قرمز فقر را می تاراند، فیروزه قوت قلب می دهد و حدید جسور می کند آدم ها را.

روایت ها را می خواند و همین طور خواص شان را می گوید. در عین حال به ویژگی های درمانی سنگ ها هم اعتقاد دارد.

می گوید آدم هایی هستند که با تشخیص چاکراه های بدن و قرار دادن سنگ های خاص روی آن نقاط، از انرژی سنگ برای درمان بیماری ها استفاده می کنند. نکته ولی این است که تشخیص اصالت این سنگ ها کار چندان راحتی نیست.

«تشخیص اصالت سنگ ها کاری نیست که بتوان در یکی دو ساعت به کسی یاد داد. همه چیز طی تجربه و سال ها کار به دست می آید.

تازه بعد از سال ها تجربه هم هیچ کس نمی تواند مدعی شود همه سنگ ها را می شناسد. با سنگ های جدیدی که هر روز وارد بازار می شود، امکان ندارد کسی چنین توانی داشته باشد.

همین فیروزه که اینقدر در ایران معروف است، به جز نوع ایرانی اش که اصالت دارد، هندی، آمریکایی، چینی، مصری و دانمارکی هم دارد. عقیق، هزار رنگ و مدل دارد که تشخیصش فقط از خبره ها برمی آید. بقیه سنگ ها هم همین طور.»

فرآیندی به نام کارشناسی انگشتر

فرآیند تشخیص این قدر پیچیده و تخصصی و دشوار است که در صنف انگشتر فروش ها افراد معدودی به کارشناسی سنگ شهره شده اند.

یعنی هنگام معامله های مهم و گران، در مورد قیمت ها نظر می دهند و تکلیف خریدار و فروشنده را یکسره می کنند.

هادی زنجانی یکی از همین افراد است که به اعتبار پدر و البته سابقه خودش، در معامله ها کارشناسی می کند؛ فرآیندی که البته تابع قواعدی خاص است.

«در معامله های موردی که تکلیف معلوم است. خریدار و فروشنده پیش کارشناس می روند و او پس از تعیین اصالت انگشتر، روی آن قیمت می گذارد.

در نهایت درصدی از مبلغ کل معامله هم از سوی طرفین به کارشناس به عنوان حق الزحمه داده می شود. مثلا اگر انگشتر 10 میلیون تومان قیمت داشته باشد، مبلغ کارشناسی آن، برای هر کدام از طرفین حدود 200 هزار تومان می شود.

شبیه همین کاری که بنگاه داران هنگام معامله ملک می کنند. معامله های دیگری هم هست که در پاتوق های انگشتربازها انجام می شود.

چیزی که شبیه یک حراجی است. آنجا هم کارشناس جایگاه مهمی دارد. طرفین هر کدام شان یک انگشتر می گذارند وسط و از کارشناس معتمد می خواهند نظر بدهد. او هم بعد از بررسی می گوید مثلا این انگشتر به آن یکی 100 هزار سر است یا مثلا یک میلیون سر است.

نکته مهم این که بعد از کارشناسی دیگر کسی روی حرف کارشناس حرف نمی زند. در میان انگشتربازهای حرفه ای و قدیمی، اعتماد حرف اول را می زند، برعکس انگشترفروش های کوچه بازاری که دروغ توی حرفه شان زیاد است.»

انگشترشناس ها ور افتادند

از حرف هایش می شود فهمید که تعداد انگشترشناس های حرفه ای در صنف شان خیلی زیاد نیست. آنجا که می گوید بعضی روزها برای کارشناسی به شهرستان ها می رود؛ قم، همدان، کرمانشاه و خیلی شهرهای دیگر.

کاری که البته درآمدش بد نیست، چراکه با یک روز حضور در یک پاتوق، ممکن است یکی دو میلیون حق کارشناسی نصیبش کند. بماند که در این سفرهای شهرستان، گاهی انگشترهای خوبی هم پیدا می شود که به قیمت می خرد و بعدها با سود مناسبی می فروشدش.

اما معیارهای تشخیص چیست؟ مثلا فیروزه اصل نیشابور از تقلبی هایش چگونه متمایز می شود؟ خلاصه جوابش این است که آدم های معمولی چاره ای ندارند جز اعتماد به فروشنده.

اولا به همه توصیه می کند حتی الامکان دنبال انگشترها و سنگ های گرانقیمت نروند، ثانیا اگر می روند، سراغ هر آدمی نروند، پیش کسی بروند که بتوانند اعتماد کنند، چون همه چیز فقط و فقط به وجدان فروشنده بر می گردد. با این حال ولی اینکاره ها معیارهایی هم برای خودشان دارند.

چطور تشخیص بدهیم

«معیارها برای هر سنگی متفاوت است. مثلا در مورد فیروزه رگه های داخل سنگ و خاک پشتش تعیین کننده است.

اما کار به این آسانی ها نیست. فیروزه های چینی در بازار هست که با اصل آن مو نمی زند. رگه های داخلش تزریقی است، خاک پشتش را هم با آهک مشابه سازی کرده اند.

در مورد سنگ های دیگر هم همین طور است، انواع و اقسام دستگاه ها آمده که مثلا می بینید سنگ معمولی را با شارژ الکترونیکی رگه رگه می کنند.

آن سه چهار سال پیش تازه سنگ های چینی به بازار آمده بود، حتی حرفه ای ها هم یک دور گول خوردند و پول شان رفت تا این که راه های تشخیص را پیدا کردند.»

با تمام این اوصاف ولی باز به نظر او هر کس ادعا کند همه سنگ ها را می شناسد دروغ می گوید. دلیلش سنگ های جدیدی است هر روز دارد به بازار می آید.

مثل سنگ های متنوع یونانی همچون آمیتیس و توپاز که هفت، هشت سال پیش آمد و بازار را به هم ریخت. خودش مَثَل بیماری های جدید را می زند. بیماری هایی که تا پزشکان راه علاج شان را پیدا کنند، ممکن است ده ها نفر تلفات بگیرد.

اینجا هم سنگ های جدید همین کار را می کنند. مثل همه صنایع دیگر هم انگار کشور دوست و برادر چین، نقش عمده ای در ارائه نمونه های ارزان ایفا می کند.

« تسبیح کشکول» را 20 سال پیش، 100 هزار تومان و 200 هزار تومان معامله می کردند. الان بازار بروید، 10 هزار تومانی اش هم هست. چرا؟ چون چینی اش هم آمده. تزریقی درست می کنند.

اگر اینکاره نباشید، عمرا بتوانید تشخیصش بدهید. تسبیح «شاه مقصود» زرد 20 سال پیش 300 هزار تومان بود، ولی الان همان مدل زردش 50 هزار تومان است. چون چینی اش را آورده اند ریخته اند در بازار.»

قیمت هایی که هوش از سر می پراند

و اما بحث شیرین قیمت. قیمت این انگشترها با همه آنچه از انگشتر نقره در ذهن دارید فرق دارد، آن هم فرقی به اندازه فرق زمین و آسمان.

اولا که کار نرخ ندارد. این را زنجانی می گوید. به این دلیل که به نظر او کار دلی است و معمولا روی ارزش معنوی انگشترها معامله می شود، نه موجودیت فیزیکی آن.

می گوید ممکن است انگشتری را 200 هزار تومان بخرید، اما فردایش کسی دلش گیر کند پیش آن و برایش دو میلیون به شما بدهد.

متوسط قیمت انگشترهایی که خودش دارد، حول و حوش دو میلیون تومان است. اما 10 میلیون و 20 میلیون هم رقم های عجیبی در این کار نیست. خودش انگشتر فیروزه ای را مثال می زند که 20 میلیون معامله شده است.

قیمت های عجیب و غریب دیگری هم در خاطراتش هست. از جمله انگشتری که با خانه معاوضه شده یا بعضی انگشترهای خودش که اگر قبلا از دستش درنیاورده بودند، الان 100 میلیون فقط قیمت رکابش بود.

اما این انگشترها را چه کسی می خرد؟ کدام شیرپاک خورده ای حاضر است این همه پول بالای یک انگشتر نقره ـ هزاری هم نگینش فیروزه اصل باشد و رکابش دست ساز حرفه ای ـ بدهد؟

«عشق است دیگر. شما به کسی که 15 میلیون پول قناری می دهد، می توانید بگویید چرا؟ یا مثلا آن که میلیون ها خرج یک ماشین قدیمی می کند؟ در مورد انگشتربازها هم قصه همین است.

آدم های خاص و عاشق دنبال این انگشترها می آیند. البته اخیرا اقبال عمومی هم به دسته نه چندان گران این انگشترها زیاد شده.

مثلا بچه مذهبی ها خیلی هاشان برای حلقه عروسی سراغ این انگشترها می آیند که هر انگشتر دست کم یکی دو میلیون برایشان آب می خورد.

یک دسته دیگر خریداران هم آدم هایی هستند که کارشان این است، می خرند تا بعد با قیمت بالاتری بفروشند. مخلص کلام اما همان است که اولش گفتم؛ عشق.»

عباس رضایی ثمرین - چمدان

ارسال نظر

  • شمل

    کفتری درتیرماه 14 ساعت پرید و 2میلیون قیمت داشت خروسی حریف کش 7 میلیون قناری جفتی 4 میلیون سگی 20 میلیون درکشوری ردوبد میشن که 3 دختر یک مقنی کور ازفقر وبی خواهانی انتحار کردند فلک پیرست وبی بنیاد

  • رضا

    سلام من ی انگشتر دست ساز ارم .ک گفتن مال زمان قاجاره میخواسم برای قیمت و فروشش مشاوره بگیرم ممنونم.مطالب عالی

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار