گوناگون

پایان عصر بادیه نشینان مدرن

پارسینه: مرگ فجیع بیش از چهار هزار زائر مسلمان در مکه که 465 نفر از آنها زائران ایرانی بودند فقط نمودی از بی کفایتی گردانندگان اماکن متبرکه عربستان نیست بلکه نشانه دیگری از سلسله نشانه های اضمحلال گریز ناپذیر آل سعود است.

وقتی چند میلیون آدم از نژادها و فرهنگ ها با رفتارها و واکنش های مختلف، در یک مکان کوچک جمع شوند، هر لحظه امکان فاجعه مهیبی است حتی بدون هر نوع عملیات تروریستی یا انتحاری. «جماعت» در هر جا و به هر منظوری که تشکیل شود، همیشه نیازمند دو نوع مدیریت است. اول مدیریت رفتار و دوم مدیریت محیط. حکومت عربستان به رغم هزینه هایی که می کند، صلاحیت و دانش به کارگیری این دو نوع مدیریت را ندارد و از این منظر، به واقع، سال هایی که مناسک حج بدون حادثه به پایان می رسد، فقط نوعی خوش شانسی یا معجزه را می توان عامل رخ ندادن حوادث فجیع مرگ بار دانست.
حکومت عربستان فاقد دانش فنی و صلاحیت عمومی اداره ایمن مناسک حج بر اساس متدهای امروزی و متناسب با حجم و نوع جماعت تشکیل شونده در آن اماکن است.
حفظ ایمنی و امنیت میلیون ها زائری که از نژادها و فرهنگ های گونه گون با خلق و خو و رفتارهای متفاوت، در زمانی واحد در یک مکان جمع می شوند، مدیریت می خواهد و کفایت و دانش، این ایمنی و امنیت، با چند شرطه باتوم به دست خلق نمی شود کما این که نشد.
عربستان یک کشور جهان سومی پولدار است. ثروت، مظاهر تمدن را به عربستان آورده است نه دانش را. این که شاهزادگان بی شمار عرب سوار بر رولزرویس یا لامبورگینی می شوند، نشانه پیشرفته بودن عربستان نیست، بلکه نشانه عقب ماندگی این سرزمین است.
وقتی قاطبه مردم کشوری، همچنان زندگی بدوی دارند و شاهزادگان تولید انبوه حرمسرای سلطنتی، با تنگ طلا سکنجبین می نوشند، حکایت از فسادی ساختاری در یک نظام است که حاصل آن دستبرد مستمر و لاینقطع شاهزاده های بی مسئولیت و بی کفایت به چاه های نفت است. در چنین حکومتی، قصر و لیموزین و لباس زربفت و ساعت طلا و برج و فرش ابریشم و هواپیمای شخصی برای شاهزادگان مهیاست اما هیچکدام از این ها، صلاحیت و لیاقت به بار نمی آورد. این ها مظاهر ثروت است و ثروت هیچ رابطه مستقیمی با کفایت و شایستگی ندارد. آنها بادیه نشینان مدرن شده اند…
عبدالرحمن ابن خلدون، متفکر بزرگ مسلمان که برخی او را بنیانگذار علوم اجتماعی می دانند، هفتصد سال پیش نظریه ای درباره شکل گیری حکومت ها در منطقه ارائه کرده است که هنوز ـ دست کم درباره بخشی از خاورمیانه و آفریقا ـ معتبر است. به عقیده ابن خلدون دولت های عربی، در آغاز با حمله بادیه نشینان به مرکز حکومت و ساقط کردن حاکم شکل می گیرد. عده ای کشته و گروهی تسلیم می شوند و نهایتاً بادیه نشینان دیروز پیروز می شوند و شهرنشین و حاکم می گردند.
نسل اول این حاکمان، قدر حکومت و قدرت را می داند اما نسل های بعد، به ورطه عیاشی و فساد و انحراف می افتند و روحیه حیله ورزی، دروغ، قمار، دزدی، سوگندشکنی، تجمل پرستی و شکمبارگی(1) در آنها غالب می شود و همین امر به سقوط آنها می انجامد.
بدون هرگونه سوگیری سیاسی، همه ویژگی های فوق عیناً درباره شاهان و شاهزادگان عربستان امروز وجود دارد. آنها که خود ابن خلدون را به عنوان افتخار جهان عرب می ستایند، اکنون در کانون نظریه او قرار دارند. حکام عربستان، مانند حکام برخی دیگر از کشورهای عربی، بادیه نشینانی بوده اند که حکومت را به نیروی قهریه قبضه کرده اند و اکنون دچار فساد شده اند و در حال نزدیک شدن به پایان نظریه ابن خلدون هستند. «فساد»، باز به گفته ابن خلدون، به «ضعف» می انجامد و این ضعف است که سقوط حکومت را رقم می زند.
ضعف مظاهر گونه گون دارد. ضعف به ترس می انجامد حمله به یمن، به هیچ وجه نشان قدرت نیست، نشان ترس است. این ترس ناشی از ضعف است که حکام عربستان را به کودک کشی در یمن واداشته است.
نظام بدوی حاکم بر عربستان، هرچه ثروتمندتر می شود، بیشتر به سمت سقوط می رود. ثروت برای شاهان و شاهزادگان آن دیار، همچون برخی سرزمین های دیگر، دانش و قدرت و لیاقت وشایستگی و کفایت نمی آفریند، دامگه فساد و بی کفایتی و ضعف و سقوط می شود. کودک کشی در یمن، زائر کشی در منا و پول و سلاح دادن به داعش و القاعده و النصره و دیگر آدم کشان و آدم خوران، هیچ نسبتی با قدرت و کفایت ندارد، بلکه تماماً از ضعف و ترس بادیه نشینان حاکم بر می خیزد.
آل سعود، سقوط خواهد کرد. نه چون ما می گوییم، چون هفتصد سال پیش، متفکر بزرگ عرب، روند صعود و سقوط این گونه از حکومت ها را پیش بینی و تئوریزه کرده بود.
همه نشانه های پیش بینی شگفت ابن خلدون در سیمای بادیه نشینان مدرن حاکم بر ریاض عریان است.
1ـ این عبارات، اتهام های سیاسی نیست، عین عبارات ابن خلدون است.
* منبع: روزنامه اطلاعات

ارسال نظر

  • ناشناس

    یعنی این نظریه ابن خلدون برای ما هم هست؟

اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    اخبار از پلیکان

    نمای روز

    اخبار از پلیکان

    داغ

    حواشی پلاس

    صفحه خبر - وب گردی

    آخرین اخبار