درس هایی از شکست عربستان برای نیروهای مرزبانی کشور

پارسینه/مرتضی عباس زاده: در یک ماه گذشته حملات چریکی و نا منظم نیرو های ویژه ارتش یمن و نیروهای موسوم به لجان الشعیبیه (ترکیب نیروهای حوثی و نیروهای قبایلی) به پست های مرزی سعودی، ارتش و گارد ملی عربستان را تا مرز استیصال پیش برده است.

هرچند یمنی ها در ابتدا از حملات ائتلاف عربی غافلگیر شدند و شروع پاسخ ها به این حملات به تعویق افتاد، اما به نظر می رسد امروز این پاسخ ها با نظم و فکر عمیق و با فرماندهی هوشمندانه کنترل و اجرا می شوند.

عربستان حدود یک ماه پس از تغییر در راهبرد خود در یمن و تغییر نام عملیات نظامی از "طوفان کوبنده" به "بازسازی امید" انتظار این حملات را می کشید.

همین پیشبینی باعث شد تا فرماندهی ارتش عربستان در اوایل ماه ژوئن حداقل یک تیپ مکانیزه از نیروهای گارد ملی خود را به مرز های جنوبی با یمن گسیل دارد. امروز واحد های گارد ملی عربستان، مشتمل بر 2100 نفر و حداقل 30 دستگاه تانک و تعداد بیشتری نفر بر ها و خودرو های زرهی، که از آموزش کمتر و تجهیزات قدیمی تری نسبت به ارتش عربستان بر خوردار هستند در خطوط درگیری و تماس با حوثی ها مستقر شده اند در حالی که لشگر 4 ام زرهی و تیپ های 10 ام و 11 ام مکانیزه ارتش عربستان مجهز به تانک های امریکایی آبرامز و نفربر های برادلی در پشت خطوط نبرد آماده پشتیبانی از پست های مرزی و حرکت بین پست های مورد حمله هستند.

در این استراتژی، نیروها و تجهیزات با کیفیت کمتر بیشترین بخش تلفات در برابر کمین ها و حملات چریکی یمنی ها متحمل می شوند و این در حالیست که ارسال مداوم نیروهای نخبه عربستانی مانع از تصرف طولانی مدت پست های مرزی مورد حمله توسط ارتش یمن و نیروهای لجان می گردد.

در نگاه اول شاید به نظر برسد فرماندهی نیروهای سعودی یک استراتژی مشخص برای طولانی مدت دارد و اوضاع تحت کنترل است، اما نباید کوچکترین تردیدی نمود که اگر نیروی زمینی ارتش عربستان کوچکترین شانسی برای متوقف نمودن این حملات داشت، از حداکثر تلاش خود برای خاتمه دادن به این حملات چریکی فرو گذار نمی کرد. ادامه این حملات باعث تزلزل چهره حکومتی در جنوب عربستان شده، در روند زندگی اقتصادی مردم اختلال ایجاد می کند و در نهایت حتی نیرو های نخبه ارتش نیز از تامین امنیت نقاط مرزی عاجز خواهند ماند.


روند حوادث و مطالعه جزئیات حملات حوثی ها به پست های بازرسی ارتش عربستان درسهای گرانبهایی برای نیروهای مرزبانی کشور مان که با تهدیدی مشابه از سوی گروههای تروریستی در جنوب شرق و شمال غرب کشور مواجه هستند به همراه دارد.

حملات حوثی ها عموما با یک گلوله باران مختصر توسط توپخانه، خمپاره انداز ها و یا راکت انداز ها آغاز می شود تا نفرات حاضر در ایست های بازرسی را مجبور به پناه بردن و زمین گیر شدن نماید. سپس در حالی که نفرات پیاده از پشتیبانی نیروهای زرهی عاجز هستند، گروههای ضد تانک با موشک های هدایت شونده و یا راکت انداز ها، با تانک ها و خودرو های ضد نفر سعودی در گیر می شوند. پس از انهدام نیروی زرهی مستقر در پاسگاهها، با فشار شدید سلاح های سبک، نیرو های پیاده سعودی کشته یا وادار به فرار می شوند.

در مقام مقایسه، توانمندی گروههای تروریستی در مرز های ایران بسیار کمتر از نیروهای ارتش و لجان یمن است. گروههای تروریستی در ایران فاقد توپخانه سنگین و موشک های ضد تانک و یا آموزش و فرماندهی نیروهای ویژه یمنی هستند. اما باید خاطر نشان شد با همین سطح از مقدورات و به دلیل ضعف های موجود در تجهیز پاسگاههای مرزی کشور، بارها شاهد چنین حملات سنگینی به پاسگاههای مرزی کشور بوده ایم.

برای مقایسه نیروهای مرزبانی کشور با گارد ملی عربستان باید یاد آور شد که سعودی ها برای پوشش هوایی پایگاه های مرزی خود از هلیکوپتر های آپاچی، تانک های پیشرفته آبرامز، خودرو های ضد نفر چرخ دار LAV-3 و توپخانه اتوماتیک کالیبر سنگین 155 میلیمتری مدل سزار ساخت فرانسه و PLZ-45 ساخت کشور چین استفاده می کند که هیچکدام نمونه مشابهی در نیروهای مرزبانی یا نیرو های مسلح ایران ندارند.

اولین نقطه مشترک نیروهای مرزبانی عربستان با نیروهای مرزبانی کشورمان، پست های مرزی با استحکام پائین است. پست های مرزی سعودی عموما مشتمل بر یک برج آجری بلند مجهز به یک اتاق نظارت بزرگ "عموما" با شیشه های ضد گلوله است که با سنگر های تانک، خاکریز و میادین مین و فنس محافظت می شوند.

این مواضع کمترین محافظتی را در برابر حملات سنگین راکتی و توپخانه فراهم نمی کند. سربازان سعودی می دانند که با شروع گلوله باران، مواضع آنها از جانشان حفاظت نخواهد کرد لذا به سرعت مواضع خود را ترک کرده و به دنبال جان پناه می گردند که خود باعث بدون پوشش ماندن نیروهای زرهی می شود.


در مقابل این راهبرد می توان به تدبیر نیروهای مرزبانی ترکیه در ساختن پایگاه های مرزی بتونی و مستحکم اشاره نمود. این پایگاهها با مقاومت در برابر نفوذ و یا ترکش گروره های توپخانه سنگین و با استفاده از شبکه های فلزی که مانع نفوذ موشک های ضد تانک به داخل پنجره ها می شوند، تمرکز نیروهای پیاده را در زیر حملات سنگین حفظ کرده و نیروهای مدافع را در هنگام درگیری با مهاجمین از مزیت سنگربندی مناسب بهره مند می سازد.

دومین وجه اشتراک نیروهای مرزبانی سعودی با نیروهای مرزبانی کشورمان، عدم بهره مندی از جنگ شبکه محور و فرماندهی زنده صحنه نبرد است.

در ارتش های مدرن و به روز جهان، هر منطقه خاص تحت تنش، از یک فرماندهی و سیستم مدیریت میدان نبرد بهره می برد که وظیفه اصلی آن هماهنگ کردن تمامی امکانات شامل توپخانه،‌ نیروهای پهپادی، نیروی هوایی و هوانیروز و زرهی برای ارائه مناسب ترین و سریع ترین پاسخ به تهدیدات نظامی است.

در این واحد خروجی سیستم های مختلف مانند گزارش های واحد های اطلاعاتی، تصاویر پهباد ها، سیستم های جمع آوری سیگنال، بیسیم های مستقیم به واحد های توپخانه،‌ تصاویر ارسالی از هواپیما های جنگنده ، دوربین های مستقر در مرز و ... در یک اتاق جمع آوری شده و فرمانده این اتاق عملیاتی اختیارات لازم را برای صدور هرگونه دستوری مربوط به درگیری یا ترک درگیری را دارا میباشد.

برای مثال این واحد فرماندهی همیشه اطمینان حاصل می کند که 5 تا 10 کیلومتر عقب تر از پاسگاه های مرزی، همواره یک یا دو آتشبار توپخانه سنگین، انگشت به ماشه و آماده پشتیبانی از واحد های مرزی باشند. با شروع گلوله باران و یا تیر اندازی مهاجمین حتی آتش سبک این واحد های توپخانه برای واحد های سبک و بدون زره چریکی مصیبت بار خواهد بود. اما در صورت نبود این واحد هماهنگی و مدیریت نبرد، از زمان آماده باش تا شلیک اولین گلوله توپخانه ده ها دقیقه فاصله خواهد بود. و حتی پس از شلیک اولین گلوله ها، بدون هماهنگی با پاسگاه مرزی و تصحیح آتش برای دقت بیشتر آتش توپخانه تاثیر لازم را نخواهد داشت. پشتیبانی هوایی و ارسال نیروهای کمکی نیز از همین قاعده تبعیت می کنند.

به گزارش پارسینه، سومین نقطه اشتراک اما استقرار نا مناسب یگان های زرهی در خط مقدم است. گارد ملی عربستان ادوات زرهی خود را در مقدم ترین نقطه خط نبرد مستقر کرده و عملا از تانک ها و خودرو های ضد نفر یک سیبل بزرگ می سازد. این در حالی است که تانک ها و خودرو های زرهی دارای دید بسیار محدودی می باشند و قادر به کشف تحرکات نیرو های معارض نخواهند بود.

استقرار ایستایی ادوات زرهی امکان طرح ریزی حملات پیچیده و دور زدن نیروهای زرهی توسط مهاجمین را فراهم میسازد. استقرار خودرو های زرهی در داخل پادگان ها و خارج از دید مهاجمین در دقایق اولیه نبرد و سپس تغییر مکان تانک یا نفر بر تحت هدایت نیرو های پیاده و اجری آتش، حتی در یک جهت کل و بدون هدف دقیق می تواند نقش موثری در سرکوب حملات چریکی علیه مواضع مرزی داشته باشد.