دردسرهای نمایش بدون سانسور فیلم‌های خارجی در جشنواره فجر

بخش بین‌‌الملل سی و سومین جشنواره فیلم فجر در شرایطی از پنج روز دیگر آغاز خواهد شد که یک اتفاق جالب و بی‌سابقه در این دوره رخ خواهد داد و آن هم نمایش بدون سانسور فیلم‌های ایرانی در این دوره از جشنواره است؛ اتفاقی که وقوعش با نگرانی‌هایی همراه است و یک ریسک بزرگ برای این رویداد، سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود.

به گزارش پارسینه، جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با برگزاری بخش بین‌الملل به پایان خواهد رسید تا بدین ترتیب ماموریت دبیر و برگزارکنندگان این رویداد نیز به انتها برسد اما در انتهای این مسیر، یک اتفاق مهم در حال وقوع است و آن هم برگزاری بخش بین‌الملل با حضور طیف وسیعی از میهمانان خارجی و البته بدون سانسور فیلم‌های خارجی راه یافته به بخش‌های رقابتی و غیررقابتی است.

مسئولان جشنواره فجر برای آنکه این رویداد را به استانداردهای معمول سینمای جهان نزدیک کنند، ترجیح دادند از قید سانسور بگذرند و در عین حال برای آنکه این اتفاق قابل تحقق باشد برخی از فیلم‌های خارجی که به لحاظ پوشش یا وجود برخی صحنه‌ها امکان نمایش نداشتند و صرفاً با سانسور قابل نمایش در کشورمان بودند را از جشنواره بیرون گذاشتند؛ رویکردی که تا حدودی راهگشا است اما حلال مسائل نیست.

این حقیقت غیرقابل انکار است که قریب به اتفاق فیلم‌های سینمایی اروپایی و آمریکایی، یا به لحاظ پوشش، یا به لحاظ دیالوگ‌ها و یا به لحاظ برخی سکانس‌های خاص که اتفاقاً کارگردان‌های این آثار از بار دراماتیک‌شان سخن به میان می‌آورند، امکان نمایش در ایران را ندارند و بنابراین هر میزان نیز در این زمینه سخت گیری کرد تا از بند ممیزی رها شد، باز هم فیلم‌هایی وارد جشنواره می‌شوند که ممکن است دردساز شوند.

در واقع کمتر فیلمی را در سینمای اروپا و آمریکا می‌توان یافت که بدون حتی یک پلان سانسور قابل نمایش باشد و بنابراین چنین ابهامی نیز وجود دارد که دقیقاً قرار است چه فیلم‌هایی در بخش‌های رقابتی و غیررقابتی به نمایش درآید که اینچنین با خطوط قرمز سینمای ایران، هماهنگ است و حتی نیازمند ممیزی‌های معمول فیلم‌های داخلی نیز نیست.

بنابراین رویه‌ای که مسئولان جشنواره در این دوره در پیش گرفته‌اند، شبیه راه رفتن روی لبه تیغ است و می‌تواند تبعاتی که از قبل بخش داخلی جشنواره فیلم فجر برای مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد قابل تصور بود و با محافظه کاری صورت پذیرفته در انتخاب فیلم‌ها عملی نشد را در بخش بین‌الملل مشاهده نمود و اتفاقاً این بار بعید نیست که هزینه‌های چنین اقدامی بیش از حد تصور باشد، چرا که نمایش بدون سانسور فیلم‌ها اقدامی هوشمندانه و نه صرفاً اختصاصی است.

این تجربه البته در عین حال می‌تواند بسیار ارزشمند باشد و به همان اندازه که می‌تواند هزینه‌ساز باشد، می‌تواند برای آینده سینمای ایران نیز راهگشا باشد چرا که راهی تازه در هنر هفتم کشورمان در سال‌های پس از انقلاب اسلامی ایران محسوب می‌شود اما قطعاً اگر این رویه شکست بخورد، هزینه‌های متصوره برای چنین اقدامی بسیار قابل توجه پیش بینی می‌شود.

در همین راستا احتمالاً فیلم‌های جشنواره توسط برخی جریان‌ها که به نوعی اپوزیسیون جریان فعلی سینما محسوب می‌شوند، به شدت رصد خواهند شد و حتی یک پلان خلاف شرع نیز برای مسئولان سینمایی و همچنین مسئولان ارشد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هزینه‌ساز خواهد بود و به همین دلیل باید نظارت سختگیرانه‌ای در انتخاب این فیلم‌های خارجی بدون سانسور اعمال شود تا چنین ابتکارعملی، اصل برگزاری جشنواره را تحت الشعاع قرار ندهد.