شوخی سیزده این بار دامان ملکه را گرفت

به گزارش پارسینه و به نقل از گروه میراث فرهنگی- خبر بازپس فرستادن الماس کوه نور از سوی الیزابت دوم ملکه بریتانیا به ایران که به سرعت در بین هموطنان و رسانه های مختلف منتشر شد، چیزی جز شوخی سیزده chn نبود .

آنچه باعث شد این خبر مورد توجه مخاطبان این رسانه قرار گیرد سابقه دیرین استعمار پیر در تاراج میراث فرهنگی کشورهای مختلف و ازجمله ایران و انتقال آن‌ها به موزه‌های آن کشور و ابراز تمایل برای بازپس گیری بسیاری از این آثار ارزشمند است که در قرون گذشته از راه های غیر قانونی به موزه های غرب و به ویژه بریتانیا و فرانسه منتقل شدند .

دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا چند سال پیش در مصاحبه ای با روزنامه دیلی تلگراف و در پاسخ به درخواست‌های زیادی که درباره بازگرداندن تمام چیزهای گرانبهایی که از ملت های دیگر در موزه های انگلیس نگهداری می‌شود، به این حقیقت تاریخی اعتراف کرد و گفت: « اگر بخواهیم با تمام آنها موافقت کنیم که موزه خالی می‌شود.»

شوخی سیزده در ایران معمولا بازتاب طنز گونه حقایق مختلف تاریخی و اجتماعی و گاه سیاسی است تا در یک روز شاد، تلنگری باشد به مخاطب رسانه ها و توجه آنها را به گوشه های ناگفته ای از حقایق تاریخی و اجتماعی جلب کند .

شوخی سیزده در ایران، نسبتی با شوخی اول آوریل در تقویم میلادی دارد چون سیزدهم فروردین ماه خورشیدی یک روز پیش از آغاز ماه آوریل در تقویم میلادی است و این هم‌زمانی بهانه ای برای شوخی رسانه ای سیزدهم فروردین در ایران است .

البته شادی و شوخی در روز سیزدهم فروردین ماه بی نسبت با جشن "سیزده به در" نیست چون در فرهنگ ایرانی، سیزدهمین روز از فروردین ماه (همانند سیزدهمین روز از همه ماه‌های سال) نه تنها روزی نحس نیست، بلکه آن گونه که ابوریحان بیرونی اشاره می کند، روزی فرخنده و خجسته است، و به همین دلیل مردم در این روز در طبیعت گردهم می آیند و با شادکامی سالی پربرکت و خرم را آرزو می کنند .

شوخی سیزده در روز سیزدهم فروردین ماه در رسانه های ایران سابقه ای بیش از هفتاد سال دارد که می توان از انتشار خبر اعلام آتش بس توسط هیتلر در گیر و دار جنگ جهانی و خبر فوت «حاج محتشم السلطنه» رئیس مجلس وقت توسط روزنامهٔ «نبرد» در سیزده فروردین سال 1322 تا انتشار خبر آزادی عبدالله اوجالان در روزنامه نشاط و خبر کج شدن و احتمال سقوط برج میلاد در روزنامه شرق را نام برد .

سابقه این شوخی رسانه ای که در غرب با عنوان "دروغ اول آوریل" شناخته می شود، به دوران شارل نهم پادشاه فرانسه در سال 1564 میلادی بازمی گردد که در هنگام اصلاح تقویم گریگوری، جشن‌های سال نو را از اول آوریل به اول ژانویه منتقل کرد .

نمونه های فراوانی از این شوخی در رسانه های معتبر غربی منتشر شده است که برای نمونه می توان به گزارش تلویزیون هلند از خبر واژگونی برج پیزا، گزارش بی بی سی درباره درخت‌های ماکارونی سوئیس، خبر تغییر عدد پی به تصویب مجلس آلاباما، گزارش رسانه های کره شمالی و چین درباره ترور بیل گیتس، گزارش وب سایت رسمی ناسا درباره کشف آب در مریخ، گزارش بی بی سی درباره کشف نوعی پنگوئن پرنده در قطب جنوب، اعلامیه شرکت گوگل درباره کنترل Gmail با حرکات بدن و همچنین امکان ایجاد بو توسط موبایل و رایانه اشاره کرد و در تازه ترین مورد سخن لاوروف وزیر خارجه روسیه در طی مذاکرات اخیر هسته ای ایران و 5+1 در لوزان سویس درباره به وقوع پیوستن توافق کلی بین مذاکره کنندگان که خبرگزاری ها آن را دروغ اول آوریل نامیدند .

شاهین سپنتا