احتکار اینترنتی؛ کسب‌وکاری پرسود

پارسینه: با اولین جستجو در گوگل، در بخش نتایج با انبوهی از سایت «ثبت دامنه» مواجه می‌شوید. یکی از ده‌ها سایت فهرست شده را باز می‌کنید، در بخش مخصوصی که در همه آنها وجود دارد، آدرس اختصاصی‌تان را تایپ می‌کنید و پس از چند ثانیه سایت مورد نظر پیغام می‌دهد که آدرس مورد نظر قبلا ثبت شده است.

بسته به نوع کلمه ای که انتخاب کرده اید احتمال دارد دچار بهت و حیرت شوید؛ «چطور ممکن است این کلمه قبلا به فکر کس دیگری رسیده باشد؟» یا مثلا «این که نام شرکت تجاری من است، چرا یکی دیگر قبلا آن را ثبت کرده است؟» معمولا در چنین شرایطی، اغلب افرادی که در ثبت دامنه ناکام مانده اند، سریع در نوار آدرس کلمه مورد نظر را تایپ می کنند تا ببینند، کسی که قبلا دامنه را ثبت کرده چه جور سایتی را روی آن آدرس راه انداخته است. نتیجه ولی شگفت آور است، از سایت خبری نیست. فقط یک صفحه اطلاع رسان که به شما می گوید: این آدرس اینترنتی به فروش می رسد. این یعنی این که یک نفر، قبل از شما زرنگی کرده و یک آدرس اینترنتی، همنام شرکت شما، کسب وکار شما، برند شما، رسانه شما و... ثبت کرده و حالا اگر دوست دارید سایت تان را روی آن آدرس راه بیندازید، ناچارید با فرد مورد نظر وارد مذاکره شوید و آدرس را از او بخرید. به این کار می گویند احتکار دامنه. پیش از این که جدی تر در این زمینه بحث کنیم بیایید برای بهتر جلو رفتن بحث چند مفهوم پایه ای را باهم مرور کنیم.

سایت و دامنه

سایت چیست؟ سایت یک یا مجموعه ای از صفحات وب است که در شبکه اینترنت یا شبکه اینترانت در دسترس دیگر کاربران قرار می گیرد. هر سایت در دنیای اینترنت یک آدرس عددی مخصوص به خود دارد. به عنوان مثال آدرس عددی سایت جام جم آنلاین عبارتست از: 4، 89، 75، 188 (شما با وارد کردن این مقدار در نوار آدرس مرورگر و فشردن کلید اینتر به سایت جام جم آنلاین دسترسی خواهید داشت)

دامنه چیست؟ همان طور که می بینید حفظ کردن آدرس عددی سایت ها کاری بسیار دشوار است. به همین دلیل سازمانی بین المللی مسئولیت تبدیل آدرس های عددی به حروف را به عهده دارد. به این ترتیب شما برای دسترسی به سایت جام جم آنلاین از آدرس jamejamonline.ir کمک می گیرید. این آدرس که متشکل از حروف، اعداد یا ترکیبی از هر دو است را دامنه یا Domain می نامند.

بحث گزارش ما هم همانطوری که در روی دامنه های اینترنتی و کسب و کاری پر سود مرتبط با این دامنه ها است! نمی دانیم بالاخره این کسب و کار را سالم و قانونی در نظر بگیریم یا نوعی منفعت طلبی و باج گیری. اما هرچه هست سود بسیاری را برای صاحبان خود به همراه دارد.

ثبت دامنه اختصاصی

اگر از سرویس های وبلاگی استفاده کرده باشید توجه کرده اید که آدرس وبلاگ شما، زیرمجموعه ای از آدرس اصلی سرویس ارائه دهنده وبلاگ است. به آدرس های زیر مجموعه یک دامنه، زیردامنه یا ساب دامین می گویند. به عنوان مثال click.jamejamonline.ir یک زیردامنه از دامنه jamejamonline.ir به شمار می رود. در صورتی که قصد داشته باشید وبلاگ یا سایت شما دارای آدرس منحصر به فرد و اختصاصی باشد باید یک دامنه برای خودتان تهیه کنید.

دامنه ای شبیه به نام، نوع فعالیت، کسب و کار، خدماتی که ارائه می کنید یا هر عبارت دیگری که به آن تمایل دارید. همچنین دامنه شما می تواند با پسوندهای مختلفی همراه شود. برخی از رایج ترین پسوندهای بین المللی دامنه عبارتند از com.net،org،info. در این بین پسوندهایی نیز به کشورها و حتی فعالیت های بخصوص اختصاص دارند. به عنوان مثال پسوند ir مربوط به کشور ایران است و پسوند ru متعلق به روسیه. همچنین پسوند tv برای فعالیت های مرتبط با شبکه های تلویزیونی طراحی شده و پسوندهای جدیدی همچون tips، link، email نیز برای مصارف خاص تعریف شده اند.

روال ثبت و خریداری یک دامنه به این شکل است که شما به یکی از سایت های ثبت دامنه مراجعه می کنید، عبارت موردنظرتان را به همراه پسوند انتخاب کرده و روی کلید جستجو فشار می دهید. در صورتی که دامنه قبلا توسط فرد دیگری ثبت نشده باشد و در حالت دقیق تر، در مالکیت فردی نباشد، شما می توانید با پرداخت هزینه ثبت (در اغلب موارد هزینه ثبت یک ساله بین هشت تا 30 دلار است) آن دامنه را برای مدت زمان مشخصی به نام خودتان ثبت کنید.

احتکار دامنه

با توجه به گسترش روزانه کسب و کارها در فضای مجازی، تمایل افراد به داشتن سایت های اختصاصی و افزایش دانش کاربران سراسر دنیا در حوزه فناوری اطلاعات و شبکه، روزبه روز دامنه های مختلفی توسط کاربران به ثبت می رسد و دامنه های آزاد برای ثبت بسیار محدود شده و حتی نام های دارای معنی یا تعداد حروف کم تر جزو گزینه های نایاب به شمار می روند. گاهی اوقات برخی کلمات بسیار عمومی هستند و آزاد نبودن آنها برای ثبت امری کاملا بدیهی است. به عنوان مثال نمی توان انتظار داشت دامنه News.com یا حتی News.ir آزاد باشد و بتوانید آن را به ثبت برسانید. اما مثلا در مورد دامنه هایی که معنای خاصی ندارند مثل برخی حروف اختصاری خاص، قاعدتا پیش از ثبت 90درصد احتمال می دهید که براحتی برای شما قابل ثبت باشد. اما گاهی، در کمال ناباوری با جستجوی این نام ها نیز مشاهده می کنید مالکیت آنها در اختیار فرد دیگری است. اما آیا این افراد مثل شما باتوجه به نیازشان دامنه مربوط را به ثبت رسانده اند؟ در بسیاری از موارد پاسخ منفی است، چرا که بسیاری از دامنه ها بخصوص دامنه های ملی متعلق به کشور ایران دارای پسوند (ir) سایت فعالی ندارند اما امکان ثبت آنها نیز وجود ندارد. این محدودیت در ثبت نیز دلیلی ندارد جز فعالیت افرادی سودجو که با ثبت دامنه و احتکار آن، قصد دارند آن را به قیمتی بسیار بالاتر از قیمت اولیه به فروش برسانند.

آقا دوماد چیکاره است؟ دامین خرید و فروش می کنه!

ماجرای احتکار دامنه فراتر از سرگرمی و سودجویی موردی افراد خاص است. این کار این روزها به نوعی کسب وکار تبدیل شده است. یعنی افرادی به شکل کاملا سیستماتیک، روی یک سری آدرس اینترنتی چنبره می زنند و صبر می کنند تا روز مبادا. روز مبادا زمانی است که مشتری خاص آدرس مورد نظر پیدا می شود و گاهی رقم های فراتر از حد تصوری برای آدرس خاصی می پردازد. با یک جستجوی سرانگشتی در اینترنت احتمالا با تعداد زیادی از این دارندگان دامنه انبوه مواجه می شوید. رقم تعداد دامنه های در اختیار هر یک از این افراد ممکن از ارقام پایین مثل 20 و 30 آغاز شود و تا چند صد دامنه پیش برود. بعضی از این افراد سایت هایی را برای فروش دامنه های در اختیار خود راه انداخته اند و همچون یک ویترین، برای دامنه های خود بسته کیفیت و تعداد حروف و نوع کلمات ارقامی را تعیین می کنند. به عنوان مثال پس از کمی جستجو در چنته برخی از دارندگان دامین، ما با این آدرس ها و این قیمت ها مواجه شدیم؛

قیمت برخی از این دامنه ها عبارت است از:

10 میلیون تومان : ehtyaj.ir

20میلیون تومان : Majles.ir

100میلیون تومان : mimt.ir

125میلیون تومان : faravani.ir

البته تعیین این قیمت ها به معنای فروش قطعی دامنه های مورد نظر به قیمت های ادعایی نیست، در بسیاری از اوقات پس از کمی چانه زنی ماجرای قیمت ها به کلی متفاوت می شود. هر چند که بازهم گاهی برای دامنه ارقام عجیب غریبی پرداخت می شود. با هر یک از این محتکران دامنه همصحبت شوید، تجاربی از فروش دامنه به قیمت های گزافی همچون 30 میلیون و 40 میلیون را برای شما بازگو می کنند. این قیمت ها در حالی هستند که هزینه ثبت یک دامنه با پسوند آی آر برای مدت یک سال حدود 4000 تومان و برای ثبت پنج ساله بین 13000 تا 30000 تومان است!

ساز و کار احتکار

دامین بازها ساز و کارهای خاصی برای خود دارند. آنها در این کار خبره شده اند. گاهی مثل یک تحلیلگر متبحر، یک پیش بینی سرنوشت ساز می کنند و با همان یک پیش بینی بار خودشان را می بندند. به عنوان مثال چند سال پیش فردی، پس از شنیدن نام یک هتل بزرگ در حال ساخت در یک منطقه ویژه توریستی کشور، همه دامنه های مرتبط با نام هتل با پسوندهای مختلف را ثبت کرده بود و پس از تکمیل ساخت هتل، به قیمت گزاف آن را به صاحب هتل بخت برگشته فروخته بود. گاهی ناآگاهی دارندگان سایت ها ابزار سودجویی واقع می شود. به عنوان مثال شما یک سایت خبری یا یک خبرگزاری مهم راه می اندازید. اگر آدرس تان را مثلا فقط با پسوند آی آر ثبت کرده باشید، افرادی هستند که از این قصور شما نهایت استفاده را بکنند. آنها سریع پسوندهای دیگر را ثبت می کنند و پس از مهم شدن رسانه شما، در کارتان اخلال ایجاد می کنند. تا جایی که شما مجبور می شوید رقمی که می خواهند را بپردازید و از شرشان خلاص شوید. گاهی هم ممکن است کوتاهی شما در تمدید پیش از موعد دامنه کار دست تان بدهد. دامنه تان منقضی شود و یکی از همین سودجوها با توجه به اعتبار برند شما، سریع آدرس اینترنتی شما را تصاحب کند. بعد همان را به قیمت نجومی به خودتان بفروشد.

تجارت پرسود

تجارت دامنه به حداقل سرمایه گذاری نیاز دارد و شما می توانید تا پنج سال با خیال راحت کالایتان را احتکار کنید! برای فروش کالا نیز علاوه بر آنکه برخی مشتریان به صورت گذرا در سایت های خرید و فروش دامنه، با دامنه شما برخورد می کنند و جنستان را در ویترین آنها مشاهده می کنند، برخی نیز کاملا هدفمند به سمت شما می آیند چرا که نام دامنه احتکار شده توسط شما بخشی از فعالیت، عنوان شرکت، نام سازمان یا هر چیز دیگر مرتبط با ایشان است و برای آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. حتی گاهی نام های احتکار شده جزیی از نام های رسمی و دولتی به شمار می روند. (دامنه هایی همچون majles.ir را فرض کنید) افرادی که به این کار مشغولند گاهی اوقات تا هزاران دامنه را نیز به ثبت می رسانند، چرا که سرمایه گذاری در این کار نیازمند هزینه اندک است، اما سود بسیار زیادی را همراه دارد. به عنوان مثال فرض کنید فردی هزار دامنه را برای مدت یک سال به ثبت برساند. سرمایه مورد نیاز چیزی حدود چهار میلیون تومان خواهد بود اما در صورتی که یکی از همین دامنه ها به قیمت ده میلیون به فروش برود، نه تنها 999 دامنه دیگر سودی خالص را برای این سرمایه گذاری به ارمغان می آورند، بلکه مبلغ سرمایه گذاری اولیه نیز بسادگی بازگشته است؛ تجارتی پر سود، کم خطر، با بازگشت سرمایه سریع و بدون هزینه های جانبی همچون پول آب و برق و مالیات و... چه کسی از این نوع تجارت بدش می آید؟
منبع: جام جم