واگذاری مدارس به مردم؛ راهی برای جلب مشارکت عمومی

به گزارش پارسینه، چندی پیش رئیس جمهوری در جلسه شورای اداری استان گلستان به واگذاری مدارس به دست مردم اشاره کرد که بر اساس آن دولت لایحه در این باره خواهد نوشت. البته رئیس جمهوری اشاره کرد که دولت فقط سرانه تحصیلی دانش‌آموزان را پرداخت خواهد کرد. استدلال رئیس دولت یازدهم این است که با این روش، معلمان باسوادتر و دانش‌آموزان نیز بهتر به امر تحصیل و علم آموزی خواهند پرداخت. این تنها سخنرانی و البته دغدغه دولت یازدهم برای نظام تعلیم و تربیت کشور نیست.>
چند روز قبل از شروع سال تحصیلی 94-93 نیز دکتر روحانی، در جلسه شورایعالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: «مشکلات نظام آموزشی کشور تنها از طریق دولت رفع نمی‌شود و باید زمینه حضور بخش خصوصی را در اداره مدارس غیردولتی فراهم کرد.»
ë ضرورت مشارکت مردم
دولت وظیفه دارد زمینه حضور و مشارکت بخش خصوصی را در ارکان مختلف جامعه بویژه در عرصه آموزش فراهم کند. تنها راه رشد اقتصادی کشور آماده‌سازی شرایط برای حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در عرصه‌های مختلف است. این موضوعات بارها و بارها از سوی مردان کابینه رئیس جمهوری هم اعلام شده است و این نشان می‌دهد که دولت عزم‌اش را جزم کرده که برخی از فعالیت‌ها را به مردم واگذار کند، مسأله‌ای که جزو سیاست‌های ابلاغی نظام از سوی رهبر معظم انقلاب و همچنین جزو برنامه‌های پر اهمیت سند بنیادین آموزش و پرورش است. موضوعی که دبیر شورای عالی آموزش و پرورش بر آن تأکید می‌کند: «یکی از سیاست‌های کلی و ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب کاهش تصدی‌گری غیر ضرور نظام آموزش و پرورش است. براساس این سیاست‌ها آموزش و پرورش امر حاکمیتی است و باید نسبت به افزایش مشارکت و کاهش دخالت دولت در نظام تعلیم و تربیت اقدام کند.
باید فعالیت‌های آموزش و پرورش را به سمتی ببریم که از ظرفیت بخش خصوصی در مدیریت اداری مدارس استفاده شود. این مشارکت‌پذیری هم در چارچوب قوانین و مقررات در مدارس دولتی و غیر دولتی اجرا می‌شود»
وی می‌افزاید: «رئیس جمهوری هم در گلستان در این باره اظهار نظر داشت. برداشت من از گفته‌های دکتر روحانی این بود که آموزش و پرورش باید از طریق مردم به جایگاه بالایی دست پیدا کند. تمام سیاست‌های ابلاغی دولت نیز باید در راستای استفاده از ظرفیت مردم در حل مشکلات آموزش و پرورش باشد. البته یکی از سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب هم همین است».
ë نگرانی ها در واگذاری
با این حال برخی‌ها از کارشناسان تعلیم و تربیت نسبت به واگذاری مدارس به مردم ابراز نگرانی کردند و بر این باورند با واگذاری مدارس به بخش خصوصی مدارس پولی می‌شود و امنیت شغلی معلمان نیز از بین می‌رود. موضوعی که ابراهیم سحرخیز، مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی بر آن تأکید می‌کند و می‌گوید: «این واگذاری امنیت شغلی معلمان را به خطر می‌اندازد چرا که ممکن است کسی که اداره مدرسه را برعهده می‌گیرد دیگر حاضر نباشد با آن معلم کار کند و از سوی دیگر مناطق محروم چگونه می‌توانند شهریه فرزندانشان را بدهند.»
موضوع شهریه‌ای شدن مدارس نگرانی برخی از خانواده‌ها هم است که البته نوید ادهم در پاسخ به دلواپسان این موضوع می‌گوید: «این طرح هنوز نوشته نشده است و البته اگر نوشته شود حتماً به استان‌ها، مناطق و مدارس محروم، چگونگی اجرای طرح، باید‌ها و نبایدهای این موضوع توجه خواهیم کرد و البته چه کسی گفته قرار است پولی از جیب خانواده‌ها هزینه شود؟»
البته برخی از کارشناسان هم اصل موضوع مشارکت مردم و استفاده از ظرفیت آنها در اداره آموزش و پرورش را اقدامی پسندیده و قابل قبول می‌دانند که هر راهکاری برای استفاده از ظرفیت مردم در آموزش و پرورش با هدف بر طرف شدن مشکلات قابل توجیه است.
نوید ادهم به بسته حمایتی از مدارس غیردولتی با هدف برداشتن باری از دوش آموزش و پرورش در 7 راهکار اشاره می‌کند و می‌گوید: «نخستین راهکار این بسته حمایتی تسریع در صدور مجوز تأسیس مدارس غیردولتی است، خرید خدمات آموزشی و تکمیل ظرفیت خالی مدارس غیردولتی، واگذاری بخشی از امور مورد تصدی آموزش و پرورش به بخش غیردولتی، حمایت از خیران، ارتقای کیفیت آموزشی و پرورشی مدارس غیردولتی و ارائه تسهیلات کم بهره بانکی و ارائه کمک‌های بلاعوض، هفت محور بسته حمایتی از مدارس غیردولتی است.»
ë معنای واقعی خصوصی سازی
اگر بخواهیم درباره خصوصی‌سازی در آموزش و پرورش بگوییم، باید توضیح دهیم که در این روند باید افراد یا شرکت‌هایی با اطلاع از پیشنهادهای آموزش و پرورش و سودمند یافتن این کار، سرمایه خود را صرف خرید زمین و ساخت ساختمانی تحت عنوان مدرسه کرده و این مدارس را خود اداره کنند. نیروی انسانی هر مدرسه نیز شامل مدیر، معاونان، مربی و معلمان نیز استخدام شده و این مدارس شروع به فعالیت می‌کنند. با توجه به غیردولتی بودن این مدارس و تعداد کم دانش‌آموزان، انتظار یک عملکرد مثبت می‌رود، اما آیا براستی خصوصی‌سازی مدارس در ایران به همین شیوه انجام می‌شود؟ نوید ادهم در این باره می‌گوید: «اگر خواهان آموزش و پرورش موفق هستیم باید اداره آن را در اختیار مردم قرار دهیم. امروز آموزش و پروش با چالش‌های بسیاری مواجه است که برطرف کردن این مشکلات تنها از سوی منابع دولتی امکان پذیر نیست و باید زمینه مشارکت‌پذیری حداکثری مردم فراهم شود.»
ایران