موانع شرعی و قانونی خواستگاری؛از چه کسانی نمی توان خواستگاری کرد؟!
پارسینه: اما سوال دیگر این است که خواستگاری از چه شخصی مجاز است و چه زمانی خواستگاری ممنوع است؟
ماده 1034 قانون مدنی پاسخ ما را تا حدود زیادی میدهد: «هر زنی را كه خالی از موانع نكاح باشد، میتوان خواستگاری کرد.» با دقت در این ماده قانونی به این نكته پی میبریم كه در بعضی از موارد برای خواستگاری از زنان موانع و محدودیتهایی وجود دارد. بنابراین خواستگاری هنگامی صحیح است که:
اولا، ازدواج با آن زن حرام نباشد. قطعا کسی که ازدواج با او صحیح نیست را نمیتوان خواستگاری کرد. این ممنوعیت دایرهای بزرگتر از محارم سببی و نسبی و رضاعی دارد. بنابراین قاعده این است: «در صورتی که ازدواج با زنی حرام باشد، خواستگاری از او نیز حرام و ممنوع است.» خواه حرمت دایمی باشد مانند حرمت ازدواج با عمه و خاله یا حرمت موقت مانند حرمت ازدواج با خواهر زن پیش از آنکه نکاح خواهر قبلی منحل شده باشد همچنین است خواستگاری از همسر دیگری ممنوع است. زنی که در دوره «عده رجعی» به سر میبرد نیز مانند زن شوهردار است و به تصریح یا کنایه (به طور ضمنی) نمیتوان از او خواستگاری کرد زیرا این نوع خواستگاری تجاوز به حق طلاقدهنده است و امکان رجوع را از وی سلب میکند.
عده رجعی بعد از طلاق رجعی از سوی زن رعایت میشود و زنی که در عده رجعی است حکم زن شوهردار را دارد به طوری که شوهر او میتواند رجوع کند. در میان فقها نظری وجود دارد که خواستگاری از زنی که دوران عده وفات را سپری میکند به صورت غیرصریح و کنایه منعی ندارد، ولی خواستگاری زنی که در عده بائن است فقط به کنایه مجاز است. با وجود این شوهر پیشین زن میتواند به تصریح نیز از او خواستگاری کند.
ثانیا، کسی که خواستگاری میشود موضوع خواستگاری دیگری نباشد. اما سوال این است که آیا این ممنوعیت جنبه قانونی هم دارد یا تنها یک منع شرعی و اخلاقی است؟ در این خصوص باید گفت خواستگاری زنی که دیگری از او خواستگاری کرده است حرام است اما به نظر نمیرسد که اگر منتهی به وصلت شود عملی غیرقانونی رخ داده باشد. البته اگر خواستگار از او صرف نظر کند یا اذن خواستگاری دهد قطعا مانعی در این راه نخواهد بود زیرا به گفته پیامبر (ص) این کار ورود در معامله دیگری است و ورود در آن پیش از برهم زدن نامزدی نهی شده است همچنین از آنجا که نهی، ظهور در حرمت دارد، نظر معتبر فقیهان امامیّه حرمت این خواستگاری است. فقیهان عامه نیز در این باره اتفاق نظر دارند. به علاوه اضرار به دیگری و تجاوز به حق خواستگار، از نظر اخلاقی نیز ممنوع است.
با خواهرزاده و برادر زاده زن هم بدون اجازه زن همزمان نمی شود اردواج کرد
خواستگاری زنی که دیگری از او خواستگاری کرده است حرام است با این حساب همه مورد دارن