چرا ابولا خطر بین المللی نیست؟

پارسینه/بهاره شقاقی: آیا ابولا قدرت ایجاد پاندمی جهانی را دارد؟ به گزارش سازمان بهداشت جهانی شیوع اخیر ابولا در غرب آفریقا سخت ترین اپیدمی این ویروس از زمان شناخت آن طی 40 سال گذشته است. اما آیا این دلیل میشود که ما برای مبتلا نشدن به این بیماری زیر تخت هایمان پناه بگیریم؟

قطعاً پاسخ منفی است.

این اپیدمی بسیار جدی است و احتمال سرایت آن به کشور های همسایه غرب آفریقا هم وجود دارد ولی نمی تواند یک همه گیری جهانی ایجاد کند.

در اپیدمی حال حاضر غرب آفریقا تا کنون 1779 نفر مبتلا و از این تعداد 961 نفر جان باخته اند. .(مقایسه کنید با آنفولانزای اسپانیایی 1918 که باعث مرگ 50 تا 100 میلیون نفر شد) تا کنون مبتلایان در 4 کشور نیجریه، غنا، سیرا لئون و لیبریا شناسایی شده اند. این همه گیری میتواند به کشورهای همسایه آنها سرایت پیدا کند اما نمی تواند موجب یک پاندمی جهانی شود

چرا نباید همه مرزها را ببندیم ؟

1- ابولا از طریق تماس مستقیم با مایعات بدنی منتقل می شود و مطلقاً از طریق هوا منتقل نمیشود. به این ترتیب قدرت ایجاد پاندمی جهانی مثل بیماری هایی که از طریق هوا منتقل میشوند (مثل آفلوآنزا که با عطسه منتقل میشود) را ندارد. تا هنگامی که شما با مایعات خونی یا غیر خونی مترشحه از بدن فرد بیمار تماس مستقیم نداشته باشید به ابولا مبتلا نخواهید شد.

2- شرکت های هوایی افراد بیمار را منتقل نمی کنند و به طور کلی پرواز های ورودی و خروجی از کشور های مبتلا متوقف شده اند.

3- حتی اگر مبتلایان به ابولا به کشور راه یابند، با قرنطینه شدن بیمار توسط پزشکان و کادر درمانی امکان سرایت به سایر افراد را به حداقل می رسانند. تا هنگامی که پزشکان از ماسک های محافظ، دستکش های جراحی و روپوش مناسب استفاده کنند انتقال بیماری ممکن نخواهد بود.

4- در افریقا ترس مردم از استفاده از دارو یکی از عوامل گسترش ابولاست. یعنی به جای معرفی فرد بیمار به سیستم درمانی بیمار را مخفی میکنند و این خود باعث گسترش بیماری بین افراد خواهد شد.

اگرچه ریسک ایجاد پاندمی جهانی ابولا اندک است، اما این بدان مفهوم نیست که همه کشور های دنیا در حل این معضل همکاری نکنند. مرکز کنترل بیماری های آمریکا CDC از ارسال 30 تیم متخصص به منطقه خبر داد و این کمک رسانی ادامه خواهد داشت.

ابولا چیست؟

ابولا اولین بار در سال 1976 در یکی از استان های سودان و نیز منطقه ای در نزدیکی زئیر جایی که هم اکنون جمهوری دمکراتیک کونگو واقع شده است پیدا شد.

بین ژوئن تا نوامبر آن سال، 284 نفر به این بیماری مبتلا شدند که در نهایت، 151 نفر، جان خود را از دست دادند. طی سالهای بعد، این ویروس به دیگر کشورهای آفریقایی هم گسترش یافته و هرچند سال یکبار تعدادی کشته و قربانی برجا می گذارد. البته فقط آفریقا درگیر نشده و بیماری پای خود را از آفریقا نیز بیرون گذاشته است. ابولا یک بیماری ویروسی است.

این ویروس از خانواده فیلوویروس ها است که پس از وارد شدن به بدن، نوعی بیماری تب دار و خونریزی دهنده ایجاد می کند که در 50تا 90درصد بیماران علامت دار به مرگ منجر خواهد شد. البته از 4 گونه ویروسی ابولا یک گونه تنها به یک ابتلای بدون علامت منجر می شود و به مرگ نیز منتهی نخواهد شد.

علت کشندگی این ویروس و راه درمان چیست؟

طبق تحقیقات اخیر انجام شده در دانشگاه پزشکی تگزاس بر روی جسد افرادی که از اپیدمی اخیر ابولا جان سپرده بودند متوجه شدند که سیستم ایمنی بدن این افراد هیچ واکنش به ویروس نداده و این قدرت پنهان شدن از دید سیستم ایمنی برگ برنده قدرت کشندگی این ویروس محسوب میشود.

طی چند سالی که از هجوم ابولا می گذرد، کارهای زیادی برای تشخیص اپیدمیولوژی و نحوه سرایت ابولا صورت گرفته است ، ولی هنوز راه و نحوه دقیق سرایت آن مشخص نشده و تنها می توان گفت که احتمالا ابولا از طریق تماس با خون یا دیگر مایعات بدن و همچنین ترشحاتی همچون خلط افراد آلوده به این ویروس به افراد سالم منتقل می شود؛ مثلا میزان بیماری در میان افرادی که مردگان را در قبرستان ها می‎شویند و تماس مستقیم با بدن قربانیان ابولا داشتند، بسیار بالا بوده است.

پزشکان، پرستاران و بهیارانی که مشغول درمان مبتلایان ابولا بودند هم به کرات در حین انجام وظیفه خود به این بیماری دچار شدند، که علت آن عدم رعایت مسائل بهداشتی و مراقبتی لازم و عدم آگاهی از نحوه انتقال در سالهای اول شناسایی این بیماری بود.به هر حال ، این ویروس به هر شکلی که به بدن وارد شود، بعد از 2تا21روز علایم آن ظاهر می شود. بیمار با بروز ناگهانی تب ، ضعف شدید، درد عضلانی ، سردرد و گلودرد به پزشک مراجعه می کند.

معمولا بعد از مدت کوتاهی ، تهوع ، استفراغ ، اسهال ، بثورات پوستی ، اختلال عملکرد کبد و کلیه و حتی در بعضی موارد خونریزی داخلی و خارجی نیز به دنبال علایم و نشانه های اولیه بروز خواهند کرد و وضعیت بیمار بشدت رو به وخامت می رود.

درمان ابولا در موارد وخیم ، مانند بیمارانی که بشدت دهیدراته هستند، بیمار باید به بخش مراقبت های ویژه انتقال یابد. تاکنون هیچ گونه درمان اختصاصی یا حتی واکسنی برای ابولا کشف نشده و تمام داروها و واکسن هایی که فعلا پیشنهاد می شوند به سالها تحقیق برای رسیدن به مرحله بالینی احتیاج دارند. درمان قطعی و مشخصی برای تب خونریزی دهنده ابولا وجود ندارد و درمان هایی که انجام می گیرد بصورت علامتی و حمایتی می باشد.