غم دین و آخرت مردم را تا کجا باید داشت؟

خصلتی کاملا مطلوب و قابل تحسین است و همه انبیای الهی و مخصوصا پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله آراسته به این صفت بوده اند تا آنجا که گاه نزدیک بوده است از شدت این غم و اندوه جانشان به خطر بیافتد (رجوع کنید به آیات کهف/6 ـ انعام / 35 ـ فاطر/ 8 ـ نحل / 127) .

بسیاری از ما حتی در برابر نقض هنجارهای معمولی و روزمره مثل عبور از چراغ قرمز توسط یک فرد بی مسئولیت، غمزده می شویم و آرزو می کنیم ای کاش می توانستیم او را متوجه خطایش کنیم و از این رفتار قانون شکنانه اش باز داریم. اما مساله اینجاست که این موضوع امری بسیط و ساده نیست و دارای ابعاد گوناگون است و نمی توان فارغ از این ابعاد، غمخوار دین و آخرت جامعه و مردم بود.

اولا باید دانست که قرار نیست همه دیندار و آخرت گرا باشند، بالاخره همیشه کسانی هستند که فرمان نفس را بر احکام خدا و دنیا را بر دین و آخرت ترجیح می دهند. البته باید به اینان تذکر داد و حجت را بر آنان تمام کرد اما نمی توان به زور و با اقداماتی غیر موثر و غیر عقلایی آنان را در مسیر هدایت آورد و یا آن چنان غصه آنان را خورد که روح و جان خود را عذاب داد (غاشیه / 21 و 22 ـ ق / 45)

ثانیا وقتی قرار است از موضع قدرت و حکومت به امر دین مردم بپردازیم، باید بدانیم مهمترین چیزی که مردم را به سوی دین، جذب و یا دینداری آنان را تقویت می کند، رفتار و نحوه عمل حاکمان و دستگاههای حکومتی است و نه صرف حرف و موعظه و سخنرانی. بد حکومت کردن و ضعف در مدیریت و وجود فساد و ناکار آمدی در ارکان مختلف حکومتی که منتسب به دین است، بدون تردید موجب فاصله گیری بسیاری از اقشار جامعه از دین و ارزشهای دینی خواهد شد و آنگاه هر چه وعظ و شعار و تبلیغ بیشتر شود، اثر معکوس آن مضاعف می شود. و تنها عده اندکی می توانند با یک تفکر منطقی، حساب بد عمل کردن دولتمردان و دستگاههای جکومتی را از اصل و اساس دین تفکیک کنند.

ثالثا به نظر این حقیر ما در فهم آنچه آیین اسلام و تشیع از یک حکومت منتسب به دین در عصر غیبت و به ويزه در زمان حاضر که دوران غلبه تمدن اومانیستی مدرن است، انتظار دارد، دچار مشکل هستیم و سقف پروازی ای بسیار فراتر از آنچه که به آن مکلف هستیم و واقعا می توانیم با موفقیت انجام دهیم، هم در عرصه مسائل داخلی و هم در عرصه سیاست خارجی، برای خود تعریف و ترسیم کرده ایم. اکنون با گذشت سی و پنج سال از استقرار نظام فرخنده و مبارک جمهوری اسلامی و کسب تحربه های فراوان باید از خود بپرسیم که آیا وظیفه ما در داخل، تحقق حاکمیت تراز دین ( به نحو هفتاد ـ هشتاد درصدی و البته جای شکرش باقی است که سخن از حاکمیت صد در صدی دین نگفته ایم و جایی نیز برای تفاوت حکومت مهدوی با خود گذاشته ایم!) است و در عرصه سیاست خارجی هم اصلاح جهان و حل مشکل استکبار و ظلم و جور جهانی؟

به نظر می رسد ترسیم چنین سقف پروازی بلند و دست نایافتنی برای حکومتی شیعی که پس از صدها سال توفیق استقرار در سخت ترین شرایط تاریخی و جهانی یافته است، منشأ بسیاری از تنشها و مشکلات کنونی ماست. ما تکلیفی را بر دوش خود و نظام و جامعه گذاشته ایم که نه خداوند و دین از ما خواسته اند و نه قادر به انجام آن هستیم.