جعل و تحریف محتوای خبری: نمونه ای از ترجمه در باشگاه خبرنگاران جوان

پارسینه: یکی از نقاط حساس و آسیب پذیر تولید محتوای خبری در رسانه های فارسی زبان، بخش ترجمه و نقل محتوا از رسانه های انگلیسی زبان است. در این حالت، به دلیل آنکه مخاطب فارسی زبان به طور پیش فرض دسترسی به منابع اصلی ندارد و یا در صورت دسترسی، احتمال چندانی نیست که از مهارت زبانی کافی برای بررسی آن برخوردار باشد، امکان لغزش یا سوء استفاده از سوی صاحب رسانه وجود دارد.

تحریریه پایگاه خبری-تحلیلی پارسینه در راستای رسالت رسانه ای خود، تاکنون و در مقاطع مختلف به نمونه هایی از تحریف یا جعل خبر در رسانه های فارسی زبان پرداخته است. در این فرصت، به نمونه ای دیگر از این دست بزهکاری های رسانه ای اشاره می کنیم.

چند روز پیش، وب سایت انگلیسی زبان "مارک نیوز" یادداشتی با عنوان "میراث شوم آمریکا در عراق" و به قلم "جان تیرمن" مدیر اجرایی مرکز مطالعات بین الملل در دانشگاه MIT منتشر کرد. نویسنده در این یادداشت به عواقب محیط زیستی و بیولوژیک جنگ افروزی آمریکا در کشور عراق پرداخته و چند و چون آن را بررسی کرده است (لینک: + ).

پس از آن، پایگاه اینترنتی باشگاه خبرنگاران جوان اقدام به ترجمه و بازنشر این یادداشت کرده است. البته این سایت، یادداشت را به نقل از سایت خبری "قبرس میل" منتشر کرده است (لینک: + ).

بررسی ترجمه ارائه شده در سایت باشگاه خبرنگاران جوان و مقایسه آن با متن اصلی در سایت مارک نیوز، تفاوت های فاحش و حیرت انگیزی را نمایان می کند. علاوه بر اشتباهات چشم گیر فنی در جریان ترجمه، مترجم (و یا سردبیر بخش مربوطه) این ارگان رسانه ای در مواردی علنا به جعل محتوا دست زده، هرجا که حوصله نکرده از سروته متن اصلی زده و هرجا که احساس وظیفه کرده، به طور دلبخواه جملاتی از خویش لابه لای متن اصلی گنجانده است. آنچنان که اگر متن ترجمه را به نویسنده اصلی نشان دهند، چه بسا قادر به تشخیص آن نباشد. ممکن است این خطا را در ابتدا بتوان ناشی از سطح پایین دانش زبانی تلقی کرد، اما افزودن خودسرانه محتوا را نمی توان چیزی جز یک تلاش غیر اخلاقی بر مبنای اهداف ایدئولوژیک دانست. اتفاقی که نه تنها در تباین با اصول حرفه ای روزنامه نگاری است، بلکه در تضاد صد درصد با اخلاقیات دینی و اسلامی قرار دارد.

البته هدف از این بررسی، بی اعتبار کردن کلیه اخبار منتشره در یک رسانه نیست. بلکه در وهله اول تذکر عمومی به رسانه هایی است که از منابع عمومی بیت المال تامین می شوند و وظیفه ای صدچندان در حفظ صداقت شغلی بر عهده شان است، و در وهله دوم، فراخوانی خطاب به مخاطبان رسانه ها برای دقت و هوشیاری بیشتر. این ترجمه مشعشع در بسیاری از دیگر سایت های خبری فارسی زبان هم بازنشر شده است.

پایگاه خبری شفقنا دیگر از سایت های خبری فارسی زبان است که همان یادداشت را با ترجمه ای نسبتا دقیق و کامل منتشر کرده است (لینک: + ). در چند پاراگراف بعدی، به مقایسه ترجمه ارائه شده در شفقنا با ترجمه ارائه شده در باشگاه خبرنگاران جوان می پردازیم و قضاوت را به عهده مخاطبان می گذاریم:

----

(پاراگراف سبزرنگ مربوط به سایت شفقنا و پاراگراف قرمزرنگ مربوط به سایت باشگاه خبرنگاران است)




1: جنگ عراق اکنون یازده ساله است، و کماکان در حال دریدن این کشور است، البته دیگر بدون کمک نظامیان آمریکایی. در فاصله سال های 2003 و 2011، بین 500هزار تا 700هزار نفر جان خود را از دست داده اند. آمار ماهانه ی تلفات انسانی همچنان مثل سال 2008 بالا است. عراق کشوری از هم گسسته است که با خود مشغول جنگ است. جنگجویان از سوریه به آن سرازیر می شوند، و بر اثر بیست سال جنگ (که از عملیات طوفان صحرا در 1991 آغاز شد) و تحریم های فلج کننده، دیگر از نظر اخلاقی و مادی نیرویی برایش باقی نمانده است.

1: 11 سال از آغاز تجاوزی که ایالات متحده به عراق انجام داد می گذرد اما هنوز هم تبعات این اقدام غیرقانونی و نامشروع دولت آمریکا بر شهرها ،‌خیابانها و زندگی روزانه مردم عراق دیده می شود. حدفاصل سال های 2003 تا 2011 حدود 500 هزار تا 700 هزار شهروند بی گناه عراقی کشته شدند . تلفات غیرنظامیان از سال 2008 تاکنون از سالهای پیش نیز بیشتر شده است .



2: و این همه ماجرا نیست. اکنون به لطف تلاش های شجاعانه پژوهشگران، می دانیم که از قرار معلوم مواد سمی محیط زیستی کشور را آلوده کرده اند، مواد سمی ای که نتیجه جنگی هستند که آمریکا به راه انداخت. مهماتی که ایالات متحده در عملیات های "طوفان صحرا" و "آزادی عراقی" استفاده کرد آشکارا آسیب زا بود، و مثل میراث شوم مواد شیمیایی "مامور نارنجی" که در ویتنام به جای ماند، جنجال و انکار بر بحث ها حکم فرماست.

2: همانند ویتنام که ایالات متحده از عامل نارنجی علیه مردم آن استفاده کرد در عراق نیز اشعه های رادیواکتیو در مناطقی از ین کشور دیده شده است . آثار این استعمال ها علاوه بر اجساد قربانیان اکنون در بدن هزاران مبتلا به سرطان عراق و نیز نوزادان معلول الخلقه ای که از مادران عراقی بدنیا می آیند ،‌مشاهده می شود .



3: دو عامل شیمیایی هم اکنون موضوع بحث است. یکی "اورانیوم ضعیف شده" است که برای یکپارچه سازی گلوله و خمپاره و آسان سازی نفوذ آن در هدف استفاده می شود. اورانیوم ضعیف شده نسبتا رادیواکتیو است و چنانچه تنفس شود آسیب زاست، اگرچه مقدار این خطر مشخص نیست و بسیاری از پژوهش ها، تاثیرات گسترده آن را نادیده گرفته اند. طبق مطالعات انجام شده، محتمل ترین تاثیر آن شیمیایی (و نه رادیولوژیک) است، و بر کلیه ها اثر می گذارد. دیگر فلزهای استفاده شده در مهمات می تواند اثرات مشابه به جای بگذارد.

3: چنین شواهدی از استفاده نیروهای آمریکایی از تسلیحات حاوی اورانیوم رقیق شده نیز حکایت دارد . این فلزات استفاده شده در تسلیحات مخصوص ایالات متحده اثراتی مشابه اورانیوم رقیق شده و گازهای شیمیایی دارد .



4: دومین مورد، "فسفر سفید" است که نیروهای آمریکایی به طور گسترده در فلوجه و احتمالا دیگر مناطق و به عنوان گلوله آتش زا استفاده می کردند تا منطقه جنگی را روشن کنند. فسفر سفید ماده ی سرطان زای شناخته شده ای است و موشکی که حاوی آن باشد قادر است به مدت 15 دقیقه دود سمی تولید کند. اسراییل هم در جنگ علیه غزه در سال های 2008 و 2009 به طول گسترده از فسفر سفید استفاده کرد.

4: فسفرسفید نیز به مقدار فراوان در فلوجه عراق بکار برده شد . این ماده مهلک در عرض 15 دقیقه انسان را با دودهای سمی خود خفه کرده و جوارح را بطور کلی می سوزاند . رائیل در سال 2008 و 2006 بطور متناوب از این گاز علیه مردم فلسطینی ساکن نوار غزه استفاده کرده است .



5: وضعیت این موارد در کنار دیگر مواد سمی، تا حد زیادی پس از جنگ نادیده گرفته شده است، جنگی که آمریکایی ها تقریبا به طور کامل به فراموشی سپرده اند. اما پژوهش های مربوط به امراض مسری این احتمال را برجسته ساخته است که این عوامل شیمیایی، خصوصا در فلوجه و دیگر نقاطی که شاهد درگیری شدید بود، تلفات انسانی قابل توجهی بر جای گذشته است.

5: این در حالی است که اگرچه فسفر سفید تنها در فلوجه استفاده شده اما بسیاری از شهرهای دیگر عراق را نیز آلوده کرده است . علت اصلی تعداد زیادی از بیماری های صعب العلاج یا لاعلاجی که اکنون مردم عراق به آن مبتلا می شوند همین ماده شیمیایی و خطرناکی است که دستاورد تجاوز دولت آمریکا به خاک این کشور به بهانه اجرای آزادی و دموکراسی در آن است .



6: یکی از پژوهش های معتبری که توسط زیست شناسان مولکولی در سال 2010 انجام شد، حکایت از نرخ بالای بیماری های مادرزادی در بین ساکنان عراقی فلوجه دارد، و طبق این پژوهش، این نرخ در واقع "بالاترین نرخ آسیب ژنتیک است که در مطالعات جمعیتی تاکنون به دست آمده است." این نتیجه ای تکان دهنده است. پژوهش علمی دیگری نشان داد که "از سال 2003، نقص عضو مادرزادی به میزان 15درصد در زاد و ولد اهالی فلوجه افزایش یافته است. نارسایی قلبی مادرزادی بالاترین مورد مشاهده شده است، و پس از آن نارسایی لوله عصبی در جایگاه دوم قرار دارد."

6 : بر اساس تازه ترین بررسی های زیست شناسان مولکولی و پزشکان متخصص بیش از نیمی از نوزادان ناقص الخلقه متولد شده در عراق آلوده به گازهای شیمیایی هستند . مچنین نوازادان متولد شده با نقایص عصبی و نارسایی های قلبی در مناطقی که درگیری ها و جنگ در آن بیشتر بوده بطور چشمگیری بیش از سایر مناطق است .



7: عاملی که بیشترین احتمال درباره اثرگذاری آن در این آسیب ها می رود، اورانیوم ضعیف شده است، اگرچه بسیاری از مجموعه های مسئول در این زمینه، از جمله سازمان بهداشت جهانی، تاکید می کنند که بر مبنای مطالعات انجام شده، اورانیوم ضعیف شده به تنهایی نمی تواند زمینه ساز خطر بیماری مادرزادی باشد. تحقیق جامعی که توسط ائتلافی از فعالان مبارزه با استفاده از اورانیوم ضعیف شده انجام شد، این پاسخ را طرح کرد که پژوهش های مزبور به قدر کافی در مناطق جنگی انجام نشده است تا بتواند میزان تاثیرات قوی سلاح ها و محیط زیست را آشکار کند. این موضوع نیاز به پژوهش -مستقل- بسیار بیشتری دارد تا جواب قانع کننده ای به دست دهد، چرا که هیچ نشانه ای مبنی بر عدم استفاده آمریکا از اورانیوم ضعیف شده و فسفر سفید در آینده به چشم نمی خورد. (هیچ کدام از این دو عامل به عنوان سلاح شیمیایی طبقه بندی نشده اند.) واکنش تکراری ارتش در بیشتر موارد مجرمانه، انکار است. قابل توجه است که مردم آمریکا و رهبران سیاسی شان هم تاثیرات جنگ عراق را منکر می شوند. بسیار از نخبگان رسانه های خبری تاکید دارند که تلفات جنگی بیش از 100هزار نفر نبوده است، و هیچ توجهی معطوف به میلیون ها عراقی نیست که بر اثر جنگ مجبور به ترک خانه هایشان شده اند. اینکه این جامعه ی پرپر شده توجه اندکی بر می انگیزد مایه تعجب نیست؛ جنگ عراق بلایی بود که همه می خواهند فراموشش کنند.

7: همه این موضوعات دارای اسناد و مدارک مستدل می باشد با این حال مقامات نظامی ارتش آمریکا تمامی بخش های آن را انکار می کنند . یچکسی نمی تواند مرگ و میر بیش از 100 هزار شهروند غیرنظامی عراقی را در این سالها انکار کرده یا آوارگی میلیونها تن از آنان را نبیند اما سردمداران کاخ سفید از آن به عنوان تبعات طبیعی یک جنگ نام می برند .


(پاراگراف زیر در متن اصلی وجود ندارد و کاملا ساخته ذهن مترجم یا سردبیر باشگاه خبرنگاران جوان است:)

هیلاری کلینتون ٰ،‌وزیر خارجه وقت آمریکا در پاسخ به این همه کشتار غیرنظامیان توسط ارتش آمریکا در عراق اینگونه اظهار می کند که " این رنج ها درد تولد نوزادی به نام آزادی در عراق است . " (!) نوزادی که هرگز توسط ایالات متحده در عراق متولد نشد بلکه تنها تبعات شوم و نکبت بار خود را بر جای گذاشت .



8: اما مادرانی که بچه های ناقص الخلقه در بر دارند و نرخ بالای آسیب های نوزدای، بقایای شومی از میراثی است که ما به جای گذاشتیم. میراث قلدرمآبی همراه با بی تفاوتی، چیزی است که در همه جنگ های "ما" اتفاق می افتد.

8: این تنها مادران عراقی هستند که تا همیشه میراث شومی را که دولت آمریکا برای آنان در کشور بر جای گذاشت ،‌فراموش نخواهند کرد . کودکان معلول و ناقص الخلقه عراقی و زندگی پررنج آنان مهر تائیدی بر جنایات تاریخی آمریکا در کشورهای دنیا خواهد بود .