محیط زیست نیازمند وزارتخانه ای نیرومند واثرگذار

جواد مسکینی: چند سالی است که با فراگیر شدن آلودگی هوا در فصول تابستان و زمستان، مسئله محیط زیست و حفظ و نگاهداری از آن از دامن کارشناسان و متفکران این حوزه به حوزه افکار عمومی وارد شده است.درحقیقت موضوعی با اهمیت که سالها نزد همگان کوچک وبی اهمیت تلقی می شدبه فاصله کوتاه چندساله واین اواخر چندماهه داغ تر از هرموضوعی شده است.

واقعیت های موجود و در حال ظهور آسیب های طبیعی بسیار جدی و تکان دهنده است . خشک شدن دریاچه ها ومبدل شدن آنها به تهدید زیستی ، در معرض انقراض قرار گرفتن حیوانات کمیاب، تجاوز به منابع و عرصه های طبیعی و ساخت وساز در آنها ،بی توجهی به الزامات زیست محیطی توسط کارخانجات وتصمیم سازان آنها والی آخر مواردیست که تنها بخشی از تخریب محیط زیست را شامل می شود.ولی همین چند مورد نیز برای به خطر انداختن زیست ما و جانداران دیگر طی چند سال آینده کفایت خواهد کرد.

به عبارت دیگر می توان اینگونه اهمیت موضوع را بیان داشت که عرصه تهدیدات زیست محیطی به گستردگی پستی و بلندی هاوحجم آسمان و عمق زمینی است که آن را ایران می نامیم.اگرچه فراموش شدنی نیست که سرچشمه برخی از این خطرات مانند آلودگی هوا توسط ریزگردها عرصه های خارج از مرز های سیاسی را نیزدر بر می گیرد.مختصات و حوزه عمل سازمان محیط زیست گستره ایست به پهنای تمام دشت هاوکوه هاوآبها وهوای کشورو حتی کشور های همسایه،بازیگران قدرتمندی دراین میدان از شکارچیان غیر مجاز وبیرحم گرفته تا شرکت ها و کارخانجات بزرگ و حتی اراده بخش های تولیدی دولتی وهمچنین به طور غیر مستقیم بی توجهی کشورهای همسایه در این محیط حساس وپر آشوب در حال اثر گذاری بر محیط زیست ماهستند.

میدان گسترده ،پیچیده و حساسی که شرح کوچکی از آن رفت جایی است که سازمان کوچکی که اراده موجود درآن حتی در سطح وزارت نیست باید حافظ ومدافع محیط زیست در برابر قدرت هایی باشد که هریک قدرتی معادل یک یا حتی چند وزارتخانه در تصمیم سازی های کشور دارند.
سوال اساسی وروشنگر اینست که آیا سازمان محیط زیست قدرت اثر گذاری برخودروسازها ویا وزارت نفت و یا وزارت صنعت رادارد؟

ونکته فرهنگی و انسان شناختی اینکه درست است که زنان در فرهنگ ما دوستدار طییعت وهمواره ملازمت مفهومی بین زن و زمین بوده است.اما محیط زیست در خطر امروزبیش ازدوستدار به مدافع و نگاهبانی شجاع نیاز دارد .نیز نمی توان فراموش کرد که زنان درفرهنگ بومی ما همواره شنونده گان خوبی هستند و نوعی مدارا وپرهیز از تنش را درزمان تقاطع منافع دنبال می کنند.

نمونه ای که می توان برای این موضوع بیان کرد توافق اولیه بازیر مجموعه های وزارت نفت برای تحوویل بنزین یورو 4در پنجاه درصد از جایگاه های تهران بود که درابتدا قول نیمه دیماه را دادند و بعداطی جلسه دوستانه تاریخ پایان سال حاضر را جایگزین آن ساختند.

موضوعات محیط زیست در اثر کم توجهی تبدیل به مسئله شدودر حال رفتن به سمت بحران است.زمان آن رسیده است که نگاه به طبیعت و مسائل مبتلابه آن از حاشیه به متن امور منتقل شود. دایره وسیع وپرهیاهوی مسائل محیط زیست نیازمند بستر اجرایی قدرتمند وجدی همانند وزارتخانه ایست که مقتضیات محیط زیست و دغدغه های آن را حتی لحظه ای فدای مصلحت اندیشی های معمول نسازد.