مهم ترين ضعف سريال «سالهاي مشروطه»

استاد علوم سياسي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي مهمترين نقطه ضعف مجموعه تاريخي "سالهاي مشروطه" را استفاده از کلمات امروزي عنوان کرد و گفت: کلمات گفتمان، تهاجم فرهنگي يا شبيخون فرهنگي در چند سال اخير در ايران رايج شده است.

دکتر "موسي نجفي" روز چهارشنبه در گفت و گو با ايرنا، اقدام صدا و سيما در تهيه سريالي براي اين مقطع تاريخي را قابل تقدير دانست و اظهار داشت:‌ شايد بعد از 30 سال براي اولين بار است که شخصيت هايي مثل شيخ فضل الله نوري، مرحوم آيت الله ميرزا حسن شيرازي، ميرزاي آشتياني و بسياري از بزرگان در تلويزيون نشان داده شده و از اين جنبه اقدام مناسب و شروع اوليه خوبي است که بايد به دست اندرکاران صدا و سيما تبريک گفت.

اين مورخ و استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: اما همين اقدام اوليه، گام مهمي است زيرا اين مقطع تاريخي به دوره پهلوي و انقلاب اسلامي و بسياري از ريشه يابي هاي جريانات سياسي نزديک است. بنابراين اين گام بايد با دقت و توجه بيشتري برداشته شود.

به گفته اين استاد دانشگاه، در خصوص ساختار مجموعه "سال هاي مشروطه" بايد اهالي فن نظر بدهند اما از نظر محتوايي، فيلمنامه داراي نقطه ضعف هايي است که به کارشناس تاريخي اثر برمي گردد.

اين مورخ و استاد دانشگاه، يکي از مهمترين نقايص تاريخي اين کار را گفت و گوي شخصيت هاي روحاني و حتي غيرروحاني سريال ذکر کرد و يادآور شد: شخصيت هاي اين مجموعه تاريخي با کلمات امروزي صحبت مي کنند. براي مثال شيخ فضل الله نوري در جلسه محاکمه خود، لفظ گفتمان را بکار مي برد که در چند سال اخير در ايران رايج شده است. ضمن اينکه يکي ديگر از شخصيت هاي روحاني از تهاجم فرهنگي يا شبيخون فرهنگي به جوانان صحبت کرد، در صورتي که اين اصلاحات امروزي هست و در آن زمان مرسوم نبود.

وي اضافه کرد: اصالت گفت و گوي زماني در يک سريال مهم است و بايد مشخص شود که مربوط به 100 سال قبل است.

اين استاد دانشگاه با بيان اينکه برخي از مستندات تاريخي سريال ضعف جدي دارد، خاطر نشان کرد: در اين مجموعه حکم تحريم تنباکوي ميرزاي شيرازي، مدام فتوي ذکر مي شود. در حالي که تبعيت از حکم بر همه مجتهدين و علما واجب است ولي فتوي فقط بر مقلدين لازم مي شود. تحريم تنباکو حکمي بود که تبعيت از آن بر همه واجب بود.

وي تاکيد کرد که محل صدور اين حکم نيز شهر سامرا بوده است که در چند قسمت سريال نجف ذکر شده است و اين نشان مي دهد که تهيه کنندگان اين برنامه تاريخ روحانيت را به خوبي مطالعه نکرده اند.

نجفي ايراد بعدي را فاصله زماني و سن اشخاص عنوان کرد و توضيح داد: امينه در زمان اميرکبير يک دختر جوان است و بعد از قيام تنباکو نيز بعنوان يک دختر جوان با ناصرالدين شاه ازدواج مي کند. با توجه به اينکه زمان سلطنت ناصرالدين شاه 50 سال بوده و صدارت اميرکبير در سال هاي اوليه و قيام تنباکو در سال هاي پاياني سلطنت ناصرالدين شاه بوده، امينه در زمان ازدواج با ناصرالدين شاه بايد يک خانم 70 ساله باشد.

نجفي گفت: ابراز علاقه مادر ناصرالدين شاه به داماد خود اميرکبير در هيچ منبع تاريخي وجود ندارد و نشان دادن مسائل اخلاقي و غيراخلاقي در شخصيت هاي تاريخي جالب نيست.

اين استاد دانشگاه نشان دادن هتاکي و تندي سيدجمال اسدآبادي در زمان حضور نزد ناصرالدين شاه را غيرعقلاني عنوان کرد و گفت: سيدجمال الدين اسدآبادي يک روحاني انقلابي بود اما اين صحنه غيرعقلاني و شعاري است که پلان ها ظرافت هاي تاريخي و تکنيکي ندارد.

وي با اشاره به اينکه در قضيه مشروطيت ميان آيت الله شيخ فضل الله نوري، طباطبايي و بهبهاني اختلاف نظر بود، گفت: اين سريال ابعاد اختلاف را به درستي نشان نداد که نقاط ضعف آن محسوب مي شود.

نجفي قسمت هاي به توپ بستن مجلس، شهادت شيخ فضل الله و تحريم تنباکو را از نقاط قوت مجموعه "سالهاي مشروطه" نام برد که براي اولين بار در يک سريال مطرح شده است و بر عميق تر پرداختن به ابعاد ناشناخته تاريخ مشروطيت و ايران تاکيد کرد.

مجموعه "سالهاي مشروطه" به نويسندگي و کارگرداني محمدرضا ورزي و تهيه کنندگي علي لدني از شبکه سه سيما پخش شد و بازيگراني چون اکبر عبدي، محمد صادقي، آزيتا حاجيان، ايرج راد، محمد مطيع، رضا رويگري، زهير ياري، داريوش کاردان، شهرام عبدلي، فرخ نعمتي، قاسم زارع، تينا پاکروان و يوسف صيادي در آن به ايفاي نقش پرداختند.