مذاكره سري تهران - واشنگتن به خرج سلطان قابوس؟
قانون: گفتوگوهای هستهای ایران و غرب ادامه دارد و گمانه زنیها درباره چالشهای این مسیر نیز همچنان در صدر اخبار رسانههای مختلف جهان درباره ایران است. جزئیات بیشتر درباره مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان، دلایل بیاعتمادی ایران به آمریکا ، اشتیاق گردشگران آمریکایی برای سفر به ایران و نگرانی دلالان و تاجران از احتمال به سرانجام رسیدن مذاکرات و کاهش تحریمها از جمله مسائلی هستند که رسانههای غربی به آن پرداختهاند. نگاهی داریم به برخی مطالب رسانههای جهان در هفته گذشته درباره ایران.
ديداردر البستان
لیبراسیون ۲۹ دسامبر در گزارشی به قلم ژان پییر پهران مینویسد، کاخ لوکس البستان در نزدیکی مسقط محل مذاکرات محرمانه هیات ایرانی و آمریکایی بوده است، دیداری پیش از روی کار آمدن دولت فعلی که هزینهاش را سلطان قابوس از طرف خودش پرداخت کرده است. لیبراسیون مینویسد، در این دوره محمود احمدینژاد که برای چند ماه آینده هنوز هم رئیس جمهور بود آشکارا خارج از بازی قرار داده شده بود. محور اصلی این دیدار نیز یك عمانی به نام سلیم الاسماعیلی است؛ تاجری که مسئول ویژه ارتقای صادارتِ عمان و فرستاده ویژه سلطان قابوس برای ماموریتهای مربوط به ایران است. نام سلیم الاسماعیلی برای نخستین بار در زمان آزادسازی دو تن از سه گردشگر آمریکایی در ایران بر سر زبانها افتاد.
ایران قبل از سفر؛ ایران بعد از سفر
روزنامه آمریکایی لسآنجلس تایمز نیز ۳۰ دسامبر در گزارشی با اشاره به دورنمای گردشگری ایران مینویسد، اگرچه ایران و آمریکا راهی طولانی برای حل نهایی مسئله هستهای در پیش دارند، اما کاهش محسوس تنشها میان این دو کشور، افزایش چشمگیر سفر آمریکاییها به ایران را در پی داشته است. لسآنجلس تایمز در ادامه مینویسد، برخی آژانسهای مسافرتی در آمریکا از افزایش ناگهانی رزروها و همچنین پرسش گردشگران آمریکایی درباره ایران خبر دادهاند. یک مسئول تور آمریکایی با اشاره به عدم تطبیق گفته رسانهها و واقعیت فضای ایران برای آمریکاییها، از مهماننوازی و صمیمیت ایرانیان تمجید کرده و میگوید: «از میان تمام مقاصدی که گردشگران آمریکایی را میفرستیم، ایران بیشترین اختلاف ممکن را میان تصورات پیش از سفر و تجربیات واقعی توریستها دارد.»
دلالها هنگران ستند!
ریکِو کوچِر دوم ژانویه ۲۰۱۴ میلادی در مقالهای با عنوان «چرخ و فلک پول دلالی» در روزنامه آلمانی نویهتسورشر تسایتونگ مینویسد، با تحریمهای غرب علیه ایران، مشاغل متعددی خود را تثبیت کردهاند. تاجران و دلالان اکنون نگران هستند که با تسهیل در سیاستِ تحریم دیگر به خدمات آنها نیازی نباشد. همه از این بابت خوشحال نیستند که غرب و ایران بعد از دهها سالی که با هم سخن نمیگفتند، اینک به ناگهان به یکدیگر نزدیک میشوند. چرا که تاجرها و دلالان زیادی خود را با این وضعیت تطبیق داده و خدمات متعددی را عرضه میکنند. برای نمونه، یکی از این عرصههای کاسبی، تعویض یا انتقال پول است که بانکها با توجه به تحریمهای مالی دیگر کمتر به آن مبادرت میکنند. صرافان و دلالان ارز ایرانی که وارد این میدان شده بودند اکنون نگرانند که بخش عمده کارشان با کاهش تحریمها از دست برود.»
ایران و آمریکا رقیب خواهند ماند
اما تمام كارشناسان تا اين حد خوشبين نيستند. مارک هیبس در مقالهای در سایت موسسه مطالعاتی کارنگی كه ديپلماسي ايراني آن را به فارسي ترجمه كرده، مینویسد، جان کری زمانی که میگوید توافق مقدماتی حاصل شده و اکنون بخش دشوار کار پیشروست، میداند که چه به زبان میآورد... ایران و غرب در راه رسیدن به توافق نهایی، اختلاف نظرهای عمدهای دارند. بدبینی و تردید دوجانبه بارز است و آمریکا و ایران بر سر تعهدات امنیتی در منطقه همچنان رقابت میکنند.
واشنگتن از عربستان و اسرائیل دست نمیکشد و ایران نیز به حمایت از علویها در سوریه و پشتیبانی از حزب ا... خاتمه نخواهد داد. توافقنامه نوامبر، روابط غرب با ایران را متحول نمیکند و امضاي این توافقنامه به معنی غلبه تهران و واشنگتن بر اختلافات بنیادین نیست. همچنین آنگونه که برخی امیدوارند، با این توافقنامه ایران و غرب شریک یکدیگر نمیشوند... مشکل اصلی این نیست که ایران از اجرای توافق امضاء شده سر باز میزند... ایران برای همکاری انگیزه دارد، زیرا در غیر این صورت تندروها بهانهای برای افزایش فشار بر تهران مییابند.
در سند اقدام مشترک راه برای حل دو موضوع اساسی یعنی فعالیتهای هستهای گذشته ایران و عمل به قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل باز گذاشته شده است. در صورتی که طرفین نتوانند این چالشها را حل کنند، مذاکرات به شکست میانجامد.
جنگ ایران و عراق و منطق تهران در مذاکرات هستهای
«ژان لویی له توزه» چهارم ژانویه در روزنامه لیبراسیون با اشاره به انتشار کتابی جدید مینویسد، جنگ عراق و ایران هنوز هم خاورمیانه را مغشوش میکند. در اين کتاب که توسط یکی از پژوهشگران نظامیفرانسه نوشته شده صحبت از جنگ ایران و عراق در سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ است. به نوشته لیبراسیون، این جنگ آخرین جنگ کامل میان عراق و ایران و مرگبارترین جنگ خاورمیانه بود که قطب بندیهای منطقه را آشکار کرد. به نوشته لیبراسیون، برای درک موضع مسئله ایران هستهای باید منطق این جنگ را بررسی کرد؛ نویسنده در پايان در تايید این نظر، از بمبارانهای شیمیایی ایران توسط عراق یاد میکند.
چرا ایرانیها بدبین هستند؟
روزنامه گاردین با اشاره به خصومت ورزی کنگره آمریکا با ایران مینویسد، از نگاه سیاه و سفید کنگره، آمریکا و اسرائیل لیبرال دموکراسیهایی هستند که از حقوق فردی وشأن انسانی افراد حمایت میکنند اما ایران دولتی است که نه تنها تروریسم را ترویج میدهد بلکه هرکاری برای محو کردن اسرائیل از روی نقشه هم انجام خواهد داد.
اما واقعیت این است که سیاستهای آمریکا در قبال ایران هیچگاه دوستانه نبوده است. سرنگونی دولت محمد مصدق، حمایت از حکومت پهلوی بهرغم نقض گسترده حقوق بشر توسط عوامل این حکومت در برخورد با مخالفان، حمایت و کمک اطلاعاتی و نظامیدولت ریگان به صدام حسین پس از حمله عراق به ایران در سال ۱۹۸۰، هدف قرار دادن یک فروند هواپیمای مسافربری ایرانی که در جریان آن ۲۹۰ نفر از جمله ۶۶ کودک جان خود را از دست دادند از جمله خصومت ورزی آمریکاییها با ایران در چند دهه اخیر است. اما این همه ماجرا نیست.
با وجود تلاشهای ایران برای همکاری با آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۰۲ ایران را در کنار کره شمالی و عراق در قالب محور شرارت تعریف کرد و سرانجام در سال ۲۰۱۱ بود که بحث جاسوسی از ایران توسط پهپاد آمریکایی مطرح شد... بنابراین میبینید که با این تاریخ... ما (غرب) فرصت تاریخی برای پایان دادن به جنگ سرد با ایران را داریم، فرصتی که با از دست رفتنش یک تراژدی رخ خواهد داد.
ديداردر البستان
لیبراسیون ۲۹ دسامبر در گزارشی به قلم ژان پییر پهران مینویسد، کاخ لوکس البستان در نزدیکی مسقط محل مذاکرات محرمانه هیات ایرانی و آمریکایی بوده است، دیداری پیش از روی کار آمدن دولت فعلی که هزینهاش را سلطان قابوس از طرف خودش پرداخت کرده است. لیبراسیون مینویسد، در این دوره محمود احمدینژاد که برای چند ماه آینده هنوز هم رئیس جمهور بود آشکارا خارج از بازی قرار داده شده بود. محور اصلی این دیدار نیز یك عمانی به نام سلیم الاسماعیلی است؛ تاجری که مسئول ویژه ارتقای صادارتِ عمان و فرستاده ویژه سلطان قابوس برای ماموریتهای مربوط به ایران است. نام سلیم الاسماعیلی برای نخستین بار در زمان آزادسازی دو تن از سه گردشگر آمریکایی در ایران بر سر زبانها افتاد.
ایران قبل از سفر؛ ایران بعد از سفر
روزنامه آمریکایی لسآنجلس تایمز نیز ۳۰ دسامبر در گزارشی با اشاره به دورنمای گردشگری ایران مینویسد، اگرچه ایران و آمریکا راهی طولانی برای حل نهایی مسئله هستهای در پیش دارند، اما کاهش محسوس تنشها میان این دو کشور، افزایش چشمگیر سفر آمریکاییها به ایران را در پی داشته است. لسآنجلس تایمز در ادامه مینویسد، برخی آژانسهای مسافرتی در آمریکا از افزایش ناگهانی رزروها و همچنین پرسش گردشگران آمریکایی درباره ایران خبر دادهاند. یک مسئول تور آمریکایی با اشاره به عدم تطبیق گفته رسانهها و واقعیت فضای ایران برای آمریکاییها، از مهماننوازی و صمیمیت ایرانیان تمجید کرده و میگوید: «از میان تمام مقاصدی که گردشگران آمریکایی را میفرستیم، ایران بیشترین اختلاف ممکن را میان تصورات پیش از سفر و تجربیات واقعی توریستها دارد.»
دلالها هنگران ستند!
ریکِو کوچِر دوم ژانویه ۲۰۱۴ میلادی در مقالهای با عنوان «چرخ و فلک پول دلالی» در روزنامه آلمانی نویهتسورشر تسایتونگ مینویسد، با تحریمهای غرب علیه ایران، مشاغل متعددی خود را تثبیت کردهاند. تاجران و دلالان اکنون نگران هستند که با تسهیل در سیاستِ تحریم دیگر به خدمات آنها نیازی نباشد. همه از این بابت خوشحال نیستند که غرب و ایران بعد از دهها سالی که با هم سخن نمیگفتند، اینک به ناگهان به یکدیگر نزدیک میشوند. چرا که تاجرها و دلالان زیادی خود را با این وضعیت تطبیق داده و خدمات متعددی را عرضه میکنند. برای نمونه، یکی از این عرصههای کاسبی، تعویض یا انتقال پول است که بانکها با توجه به تحریمهای مالی دیگر کمتر به آن مبادرت میکنند. صرافان و دلالان ارز ایرانی که وارد این میدان شده بودند اکنون نگرانند که بخش عمده کارشان با کاهش تحریمها از دست برود.»
ایران و آمریکا رقیب خواهند ماند
اما تمام كارشناسان تا اين حد خوشبين نيستند. مارک هیبس در مقالهای در سایت موسسه مطالعاتی کارنگی كه ديپلماسي ايراني آن را به فارسي ترجمه كرده، مینویسد، جان کری زمانی که میگوید توافق مقدماتی حاصل شده و اکنون بخش دشوار کار پیشروست، میداند که چه به زبان میآورد... ایران و غرب در راه رسیدن به توافق نهایی، اختلاف نظرهای عمدهای دارند. بدبینی و تردید دوجانبه بارز است و آمریکا و ایران بر سر تعهدات امنیتی در منطقه همچنان رقابت میکنند.
واشنگتن از عربستان و اسرائیل دست نمیکشد و ایران نیز به حمایت از علویها در سوریه و پشتیبانی از حزب ا... خاتمه نخواهد داد. توافقنامه نوامبر، روابط غرب با ایران را متحول نمیکند و امضاي این توافقنامه به معنی غلبه تهران و واشنگتن بر اختلافات بنیادین نیست. همچنین آنگونه که برخی امیدوارند، با این توافقنامه ایران و غرب شریک یکدیگر نمیشوند... مشکل اصلی این نیست که ایران از اجرای توافق امضاء شده سر باز میزند... ایران برای همکاری انگیزه دارد، زیرا در غیر این صورت تندروها بهانهای برای افزایش فشار بر تهران مییابند.
در سند اقدام مشترک راه برای حل دو موضوع اساسی یعنی فعالیتهای هستهای گذشته ایران و عمل به قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل باز گذاشته شده است. در صورتی که طرفین نتوانند این چالشها را حل کنند، مذاکرات به شکست میانجامد.
جنگ ایران و عراق و منطق تهران در مذاکرات هستهای
«ژان لویی له توزه» چهارم ژانویه در روزنامه لیبراسیون با اشاره به انتشار کتابی جدید مینویسد، جنگ عراق و ایران هنوز هم خاورمیانه را مغشوش میکند. در اين کتاب که توسط یکی از پژوهشگران نظامیفرانسه نوشته شده صحبت از جنگ ایران و عراق در سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ است. به نوشته لیبراسیون، این جنگ آخرین جنگ کامل میان عراق و ایران و مرگبارترین جنگ خاورمیانه بود که قطب بندیهای منطقه را آشکار کرد. به نوشته لیبراسیون، برای درک موضع مسئله ایران هستهای باید منطق این جنگ را بررسی کرد؛ نویسنده در پايان در تايید این نظر، از بمبارانهای شیمیایی ایران توسط عراق یاد میکند.
چرا ایرانیها بدبین هستند؟
روزنامه گاردین با اشاره به خصومت ورزی کنگره آمریکا با ایران مینویسد، از نگاه سیاه و سفید کنگره، آمریکا و اسرائیل لیبرال دموکراسیهایی هستند که از حقوق فردی وشأن انسانی افراد حمایت میکنند اما ایران دولتی است که نه تنها تروریسم را ترویج میدهد بلکه هرکاری برای محو کردن اسرائیل از روی نقشه هم انجام خواهد داد.
اما واقعیت این است که سیاستهای آمریکا در قبال ایران هیچگاه دوستانه نبوده است. سرنگونی دولت محمد مصدق، حمایت از حکومت پهلوی بهرغم نقض گسترده حقوق بشر توسط عوامل این حکومت در برخورد با مخالفان، حمایت و کمک اطلاعاتی و نظامیدولت ریگان به صدام حسین پس از حمله عراق به ایران در سال ۱۹۸۰، هدف قرار دادن یک فروند هواپیمای مسافربری ایرانی که در جریان آن ۲۹۰ نفر از جمله ۶۶ کودک جان خود را از دست دادند از جمله خصومت ورزی آمریکاییها با ایران در چند دهه اخیر است. اما این همه ماجرا نیست.
با وجود تلاشهای ایران برای همکاری با آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۰۲ ایران را در کنار کره شمالی و عراق در قالب محور شرارت تعریف کرد و سرانجام در سال ۲۰۱۱ بود که بحث جاسوسی از ایران توسط پهپاد آمریکایی مطرح شد... بنابراین میبینید که با این تاریخ... ما (غرب) فرصت تاریخی برای پایان دادن به جنگ سرد با ایران را داریم، فرصتی که با از دست رفتنش یک تراژدی رخ خواهد داد.
ارسال نظر