چگونگی ثبت فیلمنامه یا ایده سینمایی؛ راهنمای فیلمنامه نویسان

) کجا باید فیلمنامه تان را ثبت کنید؟

به عنوان اولین توصیه و مهمترین توصیه عرض شود که شما اگر یک فیلمنامه نوشته شده یا یک طرح بدیع دارید باید حتما آن را ثبت کنید. حتما هم باید در بانک فیلمنامه خانه سینما واقع در خیابان بهار جنوبی - کوچه سمنان - پلاک ٢٣ - طبقه همکف این کار را بکنید. هزینه و شرایط ثبت طرح و فیلمنامه را اینجا می توانید ببینید. دزدیده شدن فیلمنامه و ایده شما یا هر کس دیگری ممکن است، اما خیلی بعید است که در آغاز آنقدر خوب بنویسید که قابل دزدیدن باشد. با این حال با ثبت فیلمنامه تان می توانید از خطر دزدیده شدن در امان بمانید و خدای ناکرده اگر این اتفاق افتاد حق و حقوقتان را از سارق بگیرید.

2) از کجا بفهمیم کارمان به درد می خورد یا نه؟

هیچ راهی وجود ندارد. باید یک فیلمنامه کامل بنویسید تا بتوانید خودتان را ارزیابی کنید. دیگران هم هیچ وقت نمی توانند ارزیابی درستی از شما داشته باشند مگر اینکه کارتان را بخوانند. پس الکی امیدوار یا الکی نا امید نباشید. فقط بنویسید. هر چه زودتر بنویسید زودتر می فهمید که چقدر تا مقصد نهایی راه دارید.

3)اصلا از کجا بفهمیم می توانیم این کاره بشویم یا نه؟

دوباره که دارید همان سوال را یک جور دیگر می پرسید. گفتیم که هیچ راهی وجود ندارد! الا اینکه شما یک فیلمنامه کامل بنویسید و بدهید دیگران بخوانند! فیلمنامه تان رابدهید چند نفر از هر قشری بخوانند و نظر بدهند. البته خواندن فیلمنامه کمی با خواندن رمان و قصه فرق می کند وخواننده و طبیعتا نویسنده باید با یک سری المان ها و اصطلاحات آشنا باشند. باری، آنچه در این مرحله مهم است خود نوشتن است. مهم نیست که شما می توانید اولین نوشته تان را بفروشید یا نه. منظورمان این است که اول باید این اعتماد به نفس را پیدا کنید که در قالب فیلمنامه مطلب بنویسید. می توانید برای شروع یک فیلمنامه کوتاه دو دقیقه ای بنویسید. وسواس به خرج ندهید. قرار نیست کسی شما را با همین یک نوشته ارزیابی کنید. قرار هم نیست اولین نوشته تان بهترین نوشته تان باشد. قرار است مشق کنید. همین!
ما هم به فراخور حال و وسعمان حاضریم مشورت بدهیم بهتان. شما اول بنویسید و برادریتان را ثابت کنید. راستی وقتی دارید فیلمنامه تان را برای دوستتان می خوانید به عکس العمل هایش دقت کنید. حالات چهره از جمله اشتیاق و یا زبانم لال خمیازه اش به شما می گوید که کجای کارید!

4)ما که هنوز ننوشته ایم چه کتابی باید بخوانیم؟ این کتابها را از کجا تهیه کنیم؟

من برای شروع به همه دوستان کتاب داستان را پیشنهاد می کنم. «داستان» کتابی است در مورد «ساختار،سبک و اصول فیلم نامه نویسی» اثر رابرت مک کی، ترجمه ی محمد گذرآبادی. تهران: انتشارات هرمس، 1382.
تا این کتاب را نخوانده اید سراغ کتاب دیگری نروید. البته این نظر ماست. خیلی ها اعتقاد دارند که کتابهای سیدفیلد برای شروع مناسب ترند. اما من تا به حال کتابی بهتر از داستان مک کی در زمینه آموزش فیلمنامه نویسی ندیده ام. ضمن اینکه تقریبا همه کتابهای ترجمه شده از جمله کتاب های سید فیلد را خوانده ام. شک نکنید. همین حالا بروید روبروی دانشگاه تهران و از کتابفروشی های انقلاب ، سراغ کتابفروشی پارت را بگیرید. آنجا همه کتابهای آموزش فیلمنامه نویسی هست. هر کدام را دوست داشتید می توانید بخرید. ولی از داستان مک کی غافل نشوید! این ده بار!

5)کجا باید کلاس برویم؟

از آنجایی که یک توهمی از بچگی در من وجود داشته و دارد که باعث شده فکر کنم کلاس رفتن در هر زمینه ای پول دور ریختن است. بنا بر این احتمالا نظرم در این زمینه صائب نباشد. من خودم بدون اینکه پولی پرداخت کنم در کلاس های دانشگاهی فرهاد توحیدی ( که با روی باز و بی چشمداشت ما را سر کلاسش راه داد و رهین منت و معرفتش هستیم) در دانشگاه هنر به صورت مستمع آزاد و به مدت دو ترم شرکت کردم. همانجا بود که فهمیدم حتی حضور در کلاس های یکی از مطرح ترین و پرکارترین نویسندگان سینمای ایران هم به اندازه تمرینات پی در پی و نوشتن و پاره کردن و دوباره نوشتن مفید نیست. توصیه شخصی من این است که با خواندن کتاب داستان مک کی و همچنین فیلمنامه های ایرانی و خارجی و تمرین و تمرین و تمرین، نوشتن فیلمنامه را (لا اقل مقدماتش را) یاد بگیرید. آن وقت برای مشاوره از اساتید کمک بگیرید. آن موقع اگر پولی هم خرج کنید راه دوری نمی رود. پولی که برای مشاوره می دهید نه برای آموزش. هیچ کس نمی تواند نوشتن را به دیگران یاد بدهد. در نهایت این شما هستید که باید زل بزنید به صفحه سفید کاغذ و از هیچ همه چیز بیافرینید!

6) برای فروش فیلمنامه به کجا باید مراجعه کنیم؟

بستگی دارد که چه نوع فیلمنامه ای نوشته باشید:
۶-الف: تله فیلم و سریال
برای فروش این فیلمنامه ها دو راه وجود دارد. شما می توانید مستقیما به یکی از شبکه های صدا و سیما مراجعه کنید. بهتر است برای تله فیلم به سیما فیلم و برای سریال به شبکه ها مراجعه کنید. همه شبکه ها واحدی برای ارزیابی فیلمنامه دارند. ضمنا شما می توانید طرح کلی داستانتان را قبل از نهایی کردن برای تصویب به این دفاتر بببرید. آدرس همه شبکه ها را نمی دانم اما لزومی به نوشتن آدرس هایی که می دانم هم نمی بینم. با یک تماس با ١١٨ و یک پیگیری مختصر ١۵ دقیقه ای می توانید تلفن و بعد آدرس هر مکانی در تهران و حتی جزیره ای در نیکوروکولونگو را بگیرید.
اما راه بعدی که به نظر من برای تازه کارها منطقی تر است مراجعه به دفاتر تهیه و تولید فیلمی است که با صدا و سیما کار می کنند. این دفاتر برای نویسنده ها یک غنیمت به شمار می آیند زیرا زمانیکه فیلمنامه شما در شوراها ارزیابی می شوند حتما اعضای شورا به نام ارائه دهنده کار توجه می کنند اگر شما هم نویسنده باشید و هم ارائه دهنده و تازه کار هم باشید احتمالا با یک نه خیر از پیش تعیین شده روبرو خواهید شد. اما وقتی یک تهیه با سابقه فیلمنامه شما را پیشنهاد داده باشد قضیه تومنی هفت صنار فرق می کند.

۶-ب: فیلمنامه سینمایی و ویدئو رسانه:
نوشتن فیلمنامه برای سینما - در قدم اول- قدری بلندپروازانه به نظر می رسد چون در سینما اولین مساله بازگشت سرمایه است. فیلم های سینمایی اگر چه با حمایت های دولتی ساخته می شوند اما به هر حال نیازمند سرمایه گذارانی از بخش خصوصی هستند که به این آسانی ها دم به تله نمی دهند و دوست دارند تا با یک نویسنده امتحان پس دادۀ معلوم الحال کار کنند تا با یک تازه کار مجهول الهویه که معلوم نیست قصه اش چه بلایی سر سرمایه بی زبانشان بیاورد. اما به هر حال سنگ مفت است و گنجشک هم مفت. سر زدن به دفاتر تهیه کنندگان و سرمایه گذاران و ارائه کار به آنها هیچ ضرری ندارد و اتفاقا ممکن است از لا به لای همین دیدارها یک نفر از قلمتان خوشش بیاید و خودش بهتان سفارش کار جدید بدهد و خلاصه آره و اینها!!!

7)تهیه کننده ها کجا هستند؟

برای رسیدن به خدا اگر راه های زیادی هست، برای رسیدن به تهیه کننده ها اما اصلا اینطور نیست. نه سایت جامعی وجود دارد، نه از ١١٨ می توان پرسید، نه توی مجله ها رد و نشانه ای یافت می شود ...
اما جالب اینجاست که بدانید آن بندگان خدا هم برای یافتن نویسندگان جوان و با استعداد با همین مشکلات روبرو هستند و از خدا می خواهند که متن های به درد بخور داشته باشند و با نویسنده های جدید آشنا بشوند...چرا؟ خب معلوم است چون هر پروژه ای از نوشته شروع می شود. شما وقتی یک متن خوب داشته باشی پیدا کردن سایر عواملی که شما را موفق کند چندان طول نخواهد کشید اما اگر یک گروه از بهترین های سینما را برای ساختن یک فیلم به کار بگیرید و فیلمنامه نداشته باشید یا فیلمنامه تان بد باشد مشغول آب در هاون کوبیدنید!
بنا بر این رابطه تهیه کننده و نویسنده یک رابطه تنگاتنگ، دوطرفه و برای هر دو طرف حیاتی است.

منبع: وبلاگ احسان جوانمرد