از اعتیاد تا رفتارهای پرخطر جنسی؛ برای کنترل ایدز چه باید کرد؟

پارسینه-گروه سلامت: پاييز سال 89 بود كه وزير بهداشت وقت یعنی مرضیه وحید دستجردی در اقدامي بي‌سابقه در برابر دوربين‌هاي تلويزيوني و خبرنگاران در حاشيه نشست با مدير اجرايي برنامه مشترك سازمان ملل‌متحد در زمينه «ايدز» اعلام كرد كه آتشفشان ايدز در راه است و با اعداد و ارقام، ادعاي خود را مستند كرد.

وي بيشترين مبتلايان به ايدز را مربوط به معتادان تزريقي عنوان كرد و گفت: «در حال حاضر 7 درصد از مبتلايان به ايدز را افراد در معرض خطر مسائل اخلاقي و رفتاري تشكيل مي‌دهند كه با افزايش رفتارهاي پرخطر در آينده ممكن است با آتشفشاني از بيماري ايدز در كشور روبرو شويم، بنابراين لازم است در اين زمينه اطلاع‌رساني لازم به مردم صورت گيرد.»

این اولین هشدار رسمی مسئولین دولتی در برابر رسانه ها در باره این بیماری پنهان بود.

ابتلاي بيماران تالاسمي و هموفيلي، موج نخست ايدز در كشور بود؛ اگرچه به اعتقاد مسوولان ذي‌ربط اين تنها آمار رسمي است و مبتلاياني كه به آنها دسترسي وجود ندارد، بسيارند. غربالگري فرآورده‌هاي خوني نخستين اقدام كميته كشوري مبارزه با ايدز بود و بيشترين بار اين كميته به دوش وزارت بهداشت، اما امروز نهادهاي ديگري نيز پايشان در کمك‌رساني به مبتلايان به ايدز گير است. از سازمان بهزيستي گرفته تا ستاد مبارزه با موادمخدر هريك در اين امر دخيل هستند.
موج دوم ايدز با ابتلاي معتادان تزريقي از طريق استفاده از سرنگ مشترك آلوده بروز كرد و حالا موج سوم از طريق رفتارهاي پرخطر جنسي جان گرفته است.

آمارهاي وزارت بهداشت نشان مي‌داد موارد ابتلا به ايدز از طريق رفتارهاي جنسي پرخطر رو به افزايش است و مي‌تواند زنگ خطر براي تشديد عواقب ناگوار اين بيماري در جامعه باشد.
بدون شك در اين ميان نقش زنان خياباني پررنگ و برجسته است. زناني كه ميان مجرم بودن و قرباني بودن سرگردانند. چراكه يك روز در رسانه مجرم اعلام مي‌شوند و يك روز قرباني. نيروي انتظامي از عدم همكاري بهزيستي درباره آنها سخن مي‌گويد و بهزيستي از كمبود امكانات و اعتبارات براي رسيدگي به آنها.

حالا نیز در دولت حسن روحانی، معاون بهداشتی وزیر بهداشت است که می‌گوید: «کاهش سن مصرف مواد محرک زنگ خطر ایدز را به صدا درآورده است.»

علی‌اکبر سیاری تاکید می کند : سن مصرف مواد محرک به نوجوانان رسیده؛ سنینی که باعث رفتارهای جنسی مخاطره‌آمیز می‌شوند. آمارها نیز بیانگر همین موضوع است؛ به‌طوری که مشاهده می‌کنیم آمار ابتلا به ایدز از طریق تزریقات با سرنگ مشترک در معتادان به سوی انتقال‌از طریق رفتارهای پر خطر جنسی منتقل شده است.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت اما از آمار نگران کننده درباره کودکان خیابانی نیز پرده برداشته است.وی ضمن ابراز نگرانی از بروز و شیوع HIV / ایدز در کودکان کار و خیابانی به مطالعه انجام شده بر روی یک هزار کودک خیابانی در شهر تهران اشاره کرده و گفته: بر اساس این مطالعه، شیوع HIV/ ایدز در کودکان مورد مطالعه 5/4 درصد بوده است. این درحالی است که شیوع این بیماری در جمعیت عموم کشور یک دهم درصد است.

بر این اساس می‌توان گفت شیوع HIV/ ایدز در کودکان کار و خیابانی 45 برابر جمعیت عادی است.

سیاری همچنین تاکید کرده: آمار نشان می‌دهد که حدود 2/33 درصد بیماری از طریق روابط جنسی غیرایمن منتقل شده است که از این میان 5/32 درصد مردان و 5/67 درصد را زنان تشکیل می‌دهند. بنابراین در یکی دو سال اخیر میزان ابتلای زنان از طریق روابط جنسی بیشتر شده است.

تا به این ترتیب وی نیز موج سوم شیوع ایدز را که در سال 89 مطرح شد تایید کند.

ذر هر حال آنچه مسلم است، تلاش برای ایجاد تغییرات فرهنگی که بتواند شیوع آسیب‌هایی نظیر روابط نامشروع و در نتیجه ایدز را کنترل کند ضروری به نظر می‌رسد، اما وقتی از بیماری قابل انتقال مهلک سخن گفته می شود که تبعات شدید اجتماعی نیز دارد، نمی‌توان تنها به اقدامات فرهنگی زمان‌بر بسنده کرد.

به عبارت دیگر، اقداماتی که در نهایت جوانان را به ازدواج و تشکیل خانواده ترغیب کند و از برقراری تماس‌های جنسی ناایمن باز دارد، در یک دوره‌ زمانی طولانی‌مدت به ثمر خواهد نشست و تا آن زمان اقدامات دیگری مورد نیاز است. اقداماتی نظیر آگاه کردن جامعه و به خصوص جوانان از تبعات روابط محافظت نشده‌ جنسی.

باید منتظر ماند و دید وزارت بهداشتی ها این بار چگونه عمل خواهند کرد و آیا ایدز در کشور کنترل خواهد شد.