آنفولانزای خوکی، تنها یک بلوف؟

اما تحقیقات کارشناسان مسائل بهداشتی نشان می‌دهد که شمار کسانی که بر اثر ابتلا به این بیماری جان باخته‌اند در مقایسه با تلفاتی که آنفولانزاهای دیگر سالانه بر جای می‌گذارند، بسیار پایین است. حال پرسش این است که آیا سازمان بهداشت جهانی(WHO) و صنعت داروسازی در مورد آنفولانزای خوکی تبانی کرده ‌بودند؟

شورای اتحادیه‌ی اروپا بررسی این ظن را آغاز کرده است. در جلسه‌‌ی استماعی که به همین منظور برگزار شد، پرسش اصلی این بود که چگونه یک ویروس آنفولانزای بی‌خطر توانست بزرگترین کمپین را که منجر به گسترش ترسی بی‌سابقه در تاریخ در میان مردم شد، به راه بیندازد. لوک هسل، نماینده‌ی صنعت داروسازی اروپا و کاجی فوکودا نماینده‌ی سازمان بهداشت جهانی، دو کارشناس برجسته‌ در امور بهداشتی، پاسخ دهندگان در این جلسه بودند. توضیح نماینده‌ی کنسرن داروسازی اروپا شنیدنی است:« ما این کار را انجام دادیم، چون از ما خواسته شده بود.» و نماینده‌ی WHO اضافه می‌کند: «پیش‌بینی چگونگی و سرعت انتشار یک پاندمی، غیر ممکن است.»

اما چند ماه پیش قضیه به این سادگی نبود. روزی نبود که از سرعت شیوع آنفولانزای خوکی و تعداد تلفات آن در روزنامه‌ها و تلویزیون و اینترنت خبری نباشد. در آن زمان کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، نسبت به ابتلای صدها هزار تن به ویروس H1N1 هشدار می‌دادند. در ماه ژوئن ۲۰۰۹، سازمان بهداشت جهانی با افزایش درجه‌ی هشدار برای آنفولانزای خوکی وضعیت اپیدمی جهانی (پاندمی) اعلام کرد. خبرنگاران و سیاستمداران با این هشدار، دچار هیستری جهانی ازنوع آنفولانزا شدند که تنها در آلمان منجر به خرید ۵۰ میلیون واکسن توسط دولت شد، واکسن‌هایی که باید به فروش می‌رسیدند.

تبانی تنگاتنگ میان سازمان بهداشت جهانی و صنعت داروسازی

نماینده‌ی کنسرن داروسازی اروپا اضافه می‌کند: «واکنش ما به آنچه که تصمیم‌گیرندگان در حوزه‌ی سیاست از ما خواسته بودند، بسیار شفاف بوده است.» هرچند که او هم در این جلسه‌ی استماع این واقعیت را که صنعت داروسازی، از هشدار پاندمی WHO سود برده، انکار نمی‌کند. موضوعی که یکی از سیاستمداران آلمانی از حزب سوسیال‌دموکرات‌ را هم بر آن داشت که خواستار بررسی همدستی WHO و صنایع داروسازی شود.

Bildunterschrift: در ابتدا مطب‌های پزشکان با سیل مراجعه‌کنندگان روبرو شدند، سیلی که کم کم فروکش کرد ولفگانگ ودارگ می‌گوید: « WHO با تصمیم خود مبنی بر اعلام پاندمی نقش اصلی را در این میان بازی کرده است. این سازمان در بخش بهداشت و درمان در مورد هزینه‌ای ۱۸ میلیارد دلاری در سراسر جهان، تصمیم می‌گیرد. شرکت‌ها خود را آماده کرده بودند. آنها عملاً تنها مترصد این معامله بودند، چرا که سازمان بهداشت جهانی تعریف تازه‌ای از پاندمی ارائه داد.»

طبق تعریف جدیدی که از پاندمی ارائه شده، دیگر مسئله این نیست که یک ویروس تا چه اندازه کشنده است بلکه بیشتر مسئله این است که این ویروس با چه سرعتی می‌تواند شیوع پیدا کند. موردی که آشکارا در آلمان صدق می‌کرد. مؤسسه‌ی رابرت کخ تاکنون بیش از ۲۱۷ هزار مورد ابتلا به H1N1 را به ثبت رسانده است، اما تنها ۱۸۹ تن بر اثر ابتلا به این ویروس جان سپرده‌اند. این درحالی است که سالانه ۱۰ هزار انسان قربانی نوع تازه‌ای از ویروس آنفولانزای معمولی می‌شوند که در فصل سرما رایج می‌شود. گویا باید شیوع آنفولانزای خوکی را به فال نیک گرفت چرا که باعث کنار زدن ویروس‌های دیگر آنفولانزا در این فصل شده است. موضوعی که به طور جدی در جمع پژوهشگران بررسی می‌شود.

اسراف بی‌نظیر منابع

اکنون سخن از این است که مشکل اصلی به احتمال زیاد ویرو‌س‌های عامل آنفولانزای خوکی یا مرغی نیستند، بلکه بیشتر ترسی همه‌گیر است که این ویروس‌ها با خود می‌آورند.

پرفسور اولریش کیل از دانشگاه مونستر آلمان که در زمینه‌ی بیماری‌های واگیردار تحقیق می‌کند معتقد است که نیازی به پیش‌بینی پاندمی در آلمان نبود. او می‌افزاید: «در آلمان سالانه ۳۶۰ هزار انسان بر اثر بیماری‌های قلبی جان می‌سپارند، ۲۱۰ هزار تن بر اثر ابتلا به انواع سرطان و ۵۰۰ نفر مبتلا به بیماری ایدز. این درحالی است که بر اثر آنفولانزای مرغی یا سارس کسی نمرد. چیزی که امروزه شاهد آن هستیم اسراف بی‌نظیر منابع در بخش بهداشت و درمان در سطح بین‌المللی است.»