.svg)
«حلقه نياوران» دولت را به كجا مي‌برد؟
پارسینه: گزارشي درباره ريشه‌ها و عواقب كم‌اعتنايي دولت روحاني به توسعه سياسي
قانون: هنوز چندان زماني از شروع به‌کار دولت دوم سید محمد خاتمی سپری نشده بود که حسن روحانی در اندیشه تدوین نقشه راهی برای دولت آرمانی خود برآمد. وي براي اين منظور پروژه‌‌‌‌‌‌اي بزرگ را در مركز تحقيقات مجمع طراحي كرد و از سال 1381 تحقيقات اين مركز را در جهت اين پروژه هدايت كرد.
روحاني كه از سال 1371 به ریاست مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شده بود در طول يك دهه مركز تحقيقات را مانند ديگر مراكز پژوهشي مديريت كرد ، اما سال 81 به نقطه عطفي در تاريخ فعاليت هاي مركز تحقيقات مجمع تبديل شد. این مرکز در ساختمان شیشه ای بزرگ در جنوب پارک نیاوران واقع شده است، با چشم‌اندازي زيبا از كوه هاي شمالي تهران و محيطي مفرح و دلنشين.
گفتمان‌سازي بالاشهرنشين‌ها
همان قدر كه گفتمان‌سازان دولت خاتمي از جنوب شهر برآمده بودند؛ آنهايي كه روحاني به دور خود جمع كرده بود، عموما شمال شهرنشين بودند. حلقه اول ياران روحاني از دو گروه تشكيل شده اند، "تكنوكرات‌هاي بالا شهرنشين" و "بالا شهرنشين‌هاي تحصيل كرده". البته استثناهايي نيز وجود دارد، مانند علي ربيعي متولد جواديه. براي گذار از دوره احمدي‌نژاد به مرداني نياز بود كه از "پاسداران" عبور كرده و نرسيده به " نياوران " در پيچي سرنوشت ساز اتراق كنند. اين محل به آوردگاه طيف دوم اطرافيان روحاني تبديل شده بود هر چند كه برخي از تكنوكرات‌ها مانند اكبر تركان نيز در اين مركز حضور فعالانه‌اي داشتند.
تجمع نخبگان حوزه های مختلف در مركز تحقيقات مجمع اين مركز را به ظرفیتي برای تهیه و تدوین چارچوب کلان و چالش های خرد حوزه های مختلف مملکت داری تبديل كرد. به همين دليل روحاني ترجيح داد پروژه‌اش را در اين مركز كليد بزند. او در صدد تعريف چارچوبی مدرن و نوآورانه در کشورداری و حکمرانی بود و به‌زودی اين پروژه به محور تحقیقاتی مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام تبديل شد.
پیروزی ها و شکست ها
آيا وقتي روحانی این پروژه را آغاز می‌کرد به این موضوع می اندیشید که روزی رئیس جمهور شود یا نه؟ او زماني كه اين پروژه را آغاز كرد به همکارانش گفت که " ما 4 لابراتوار بزرگ و گرانقدر در اختیار داریم و باید تجارب گذشته را مورد بازخواني قرار دهيم." اکنون البته با اضافه شدن دولت احمدی نژاد به دولت‌های بنی‌صدر ، مقام معظم رهبری ، هاشمی رفسنجانی و خاتمی گنجینه‌های تجربی حکومتداری 5 مورد شده است.
پیروزی‌ها و شکست‌ها و کامیابی‌ها و ناکامی‌های دولت های گذشته دستاوردي بزرگ و تجربه اي گرانقدر براي كسي بود كه شايد روزی در راس قدرت قرار گيرد و روزگار دوباره همان درس های پیشینیان را به او ندهد!؟ البته آن زمان چنين حرفي زده نمي‌شد. ادبیات رسمی می گفت؛ تجربیات دولت‌های گذشته، براي حكمراني مطلوب تر در آينده مورد استفاده قرار می گیرد.
پژوهشگران طراز اول نيز بسیاری از گزاره های تحقیقاتی خود را با فرض‌های علمی گرته برداری شده از آن کالبد تحقیقاتی تطبیق داده و در جست‌وجوی اثبات یا رد فرضیه و نظریات خود برآمده اند. در موارد متعددی پروژهها بر اساس مفروضات از پیش تعيین شده به کمیسیون‌های تحقیقاتی مرکز تحقیقات مجمع سفارش داده می‌شد تا تعیین چارچوب‌های علمی و انتخاب پژوهشگر مناسب به تحقیق گذاشته شود.
اين 4 نفر
شاید آن روز روحاني تصور نمی کرد محصولی را که در حال کاشت است روزی عصای دست و نقشه راه یکی از تاریخی ترین دولت های جمهوری اسلامی شود.
او برای استارت این کار باید به سراغ افراد باسواد ، همه جانبه نگر و از همه مهم تر مورد اعتماد خود می‌رفت. روحانی بعد از اینکه ویژگی‌های آنچه در ذهن می پروراند را برای خود مکتوب کرد تصمیم گرفت جمع محدودی را برای همکاری دعوت کرده و از آنها بخواهد ابعاد مختلف طرح را به مکاشفه بگذارند.
روحاني ابتدا علی ربیعی همکارش در شورای‌عالی امنیت ملی را به اتاق کار خود دعوت کرد و از وی خواست که در انجام این تحقیق او را ياري کند . علاوه بر ربيعي ، محمد حسين ملايري ، محمود سريع القلم و محمد نهاونديان نزديك به 4 سال دور هم نشستند و اين پروژه را به بررسي گذاشتند .
پاي امنيت ملي در پروژه
روحاني از اين جمع خواست با پژوهش و بررسي علمي خطرات احتمالي امنيت ملي كشور را بررسي و گمانه زني كنند . او كه در همان زمان و سال ها قبل از آن دبيري شوراي امنيت ملي را عهده دار بود ، رويدادهاي مختلف سياسي ( داخلي و خارجي)، اجتماعي ، اقتصادي و... زيادي را تجربه كرده بود كه با بي اعتنايي مقامات وقت به چالش و تهديد امنيت ملي تبديل شده بودند. بر اين اساس بود كه در پي تبيين دكتريني از اقتصاد ، سياست و مسائل اجتماعي برآمد كه تامين كننده امنيت ملي كشور باشد...
گفتمان‌سازي بالاشهرنشين‌ها
همان قدر كه گفتمان‌سازان دولت خاتمي از جنوب شهر برآمده بودند؛ آنهايي كه روحاني به دور خود جمع كرده بود، عموما شمال شهرنشين بودند. حلقه اول ياران روحاني از دو گروه تشكيل شده اند، "تكنوكرات‌هاي بالا شهرنشين" و "بالا شهرنشين‌هاي تحصيل كرده". البته استثناهايي نيز وجود دارد، مانند علي ربيعي متولد جواديه. براي گذار از دوره احمدي‌نژاد به مرداني نياز بود كه از "پاسداران" عبور كرده و نرسيده به " نياوران " در پيچي سرنوشت ساز اتراق كنند. اين محل به آوردگاه طيف دوم اطرافيان روحاني تبديل شده بود هر چند كه برخي از تكنوكرات‌ها مانند اكبر تركان نيز در اين مركز حضور فعالانه‌اي داشتند.
تجمع نخبگان حوزه های مختلف در مركز تحقيقات مجمع اين مركز را به ظرفیتي برای تهیه و تدوین چارچوب کلان و چالش های خرد حوزه های مختلف مملکت داری تبديل كرد. به همين دليل روحاني ترجيح داد پروژه‌اش را در اين مركز كليد بزند. او در صدد تعريف چارچوبی مدرن و نوآورانه در کشورداری و حکمرانی بود و به‌زودی اين پروژه به محور تحقیقاتی مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام تبديل شد.
پیروزی ها و شکست ها
آيا وقتي روحانی این پروژه را آغاز می‌کرد به این موضوع می اندیشید که روزی رئیس جمهور شود یا نه؟ او زماني كه اين پروژه را آغاز كرد به همکارانش گفت که " ما 4 لابراتوار بزرگ و گرانقدر در اختیار داریم و باید تجارب گذشته را مورد بازخواني قرار دهيم." اکنون البته با اضافه شدن دولت احمدی نژاد به دولت‌های بنی‌صدر ، مقام معظم رهبری ، هاشمی رفسنجانی و خاتمی گنجینه‌های تجربی حکومتداری 5 مورد شده است.
پیروزی‌ها و شکست‌ها و کامیابی‌ها و ناکامی‌های دولت های گذشته دستاوردي بزرگ و تجربه اي گرانقدر براي كسي بود كه شايد روزی در راس قدرت قرار گيرد و روزگار دوباره همان درس های پیشینیان را به او ندهد!؟ البته آن زمان چنين حرفي زده نمي‌شد. ادبیات رسمی می گفت؛ تجربیات دولت‌های گذشته، براي حكمراني مطلوب تر در آينده مورد استفاده قرار می گیرد.
پژوهشگران طراز اول نيز بسیاری از گزاره های تحقیقاتی خود را با فرض‌های علمی گرته برداری شده از آن کالبد تحقیقاتی تطبیق داده و در جست‌وجوی اثبات یا رد فرضیه و نظریات خود برآمده اند. در موارد متعددی پروژهها بر اساس مفروضات از پیش تعيین شده به کمیسیون‌های تحقیقاتی مرکز تحقیقات مجمع سفارش داده می‌شد تا تعیین چارچوب‌های علمی و انتخاب پژوهشگر مناسب به تحقیق گذاشته شود.
اين 4 نفر
شاید آن روز روحاني تصور نمی کرد محصولی را که در حال کاشت است روزی عصای دست و نقشه راه یکی از تاریخی ترین دولت های جمهوری اسلامی شود.
او برای استارت این کار باید به سراغ افراد باسواد ، همه جانبه نگر و از همه مهم تر مورد اعتماد خود می‌رفت. روحانی بعد از اینکه ویژگی‌های آنچه در ذهن می پروراند را برای خود مکتوب کرد تصمیم گرفت جمع محدودی را برای همکاری دعوت کرده و از آنها بخواهد ابعاد مختلف طرح را به مکاشفه بگذارند.
روحاني ابتدا علی ربیعی همکارش در شورای‌عالی امنیت ملی را به اتاق کار خود دعوت کرد و از وی خواست که در انجام این تحقیق او را ياري کند . علاوه بر ربيعي ، محمد حسين ملايري ، محمود سريع القلم و محمد نهاونديان نزديك به 4 سال دور هم نشستند و اين پروژه را به بررسي گذاشتند .
پاي امنيت ملي در پروژه
روحاني از اين جمع خواست با پژوهش و بررسي علمي خطرات احتمالي امنيت ملي كشور را بررسي و گمانه زني كنند . او كه در همان زمان و سال ها قبل از آن دبيري شوراي امنيت ملي را عهده دار بود ، رويدادهاي مختلف سياسي ( داخلي و خارجي)، اجتماعي ، اقتصادي و... زيادي را تجربه كرده بود كه با بي اعتنايي مقامات وقت به چالش و تهديد امنيت ملي تبديل شده بودند. بر اين اساس بود كه در پي تبيين دكتريني از اقتصاد ، سياست و مسائل اجتماعي برآمد كه تامين كننده امنيت ملي كشور باشد...
جلسات هفتگي
آنها به فراخور هر موضوع مهماناني نيز دعوت مي‌كردند و گاهي هم جلسات شان را در دفتر كار روحاني برگزار مي‌كردند. پس از پايان جلسات اوليه نتايج بررسي هاي اين گروه به كميسيون‌هاي مركز تحقيقات واگذار مي‌شد و كميسيون‌ها پژوهش در حوزه‌هاي مرتبط را عهده‌دار مي شدند. ملايري مشاور ويژه روحاني، مامور نظارت بر اجراي پروژهها بود كه از مباحث مطرح شده در همان نشست‌ها كتابي را نيز تهيه كرد كه در آن تئوري هاي امنيت ملي را بومي كرده است.
اين كتاب به‌زودي چاپ خواهد شد.همچنين با پايان يافتن پژوهشهاي صورت گرفته از سوي كميسيون‌هاي تخصصي مركز تحقيقات مجمع تشخيص ، قرار است كتاب‌هاي ديگري نيز چاپ شود . نخستين كتاب از مجموعه كتب نشست‌هاي 4نفره "امنيت ملي و نظام اقتصادي ايران" است كه روانه بازار شده است. گروه تحقيق 4 نفره قبل از اينكه از روحاني بخواهند ادامه تحقيقات به كميسيون هاي مركز تحقيقات مجمع تشخيص سپرده شود ، نوارهاي جلسات را به گروهي ديگر سپرده‌اند تا پياده شده و آماده‌بهره برداري شود.
برخي از همكاران روحاني در مركز تحقيقات كه در جريان محتواي نوارهاي پياده شده قرار دارند و پژوهشهاي صورت گرفته در كميسيون‌هاي مركز تحقيقات را ديده اند مي‌گويند كه شاكله برنامه هاي روحاني قبل و بعد از انتخابات 24 خرداد برگرفته از نشست‌هاي گروه 4 نفره است. البته ازكنار سوابق شخصي روحاني نيز نمي‌توان بي اعتنا عبور كرد. او قبل از سال 1380 بيش از 20 سال سمت هاي امنيتي را عهده دار بود كه ماحصل آن تجارب در يك مركز پژوهشي به انديشيدن براي بازدارندگي تبديل شد.
اقتصاد نابسامان؛ تهديد امنيت ملي
روحاني بر اين باور است كه بحران اقتصادي جاري در كشور تهديد كننده امنيت ملي است . او بر همين اساس به دنبال درماني براي حل معضل بر آمد. راهكار او ريشه يابي بحران و مشكل زدايي از منشا و ريشه بحران بود. بررسي ها به او مي گفت كه ريشه معضل اقتصادي در پرونده هسته اي و بوروكراسي اقتصادي است . او براي بوروكراسي اداري ، اجراي صحيح قانون بهبود كسب و كار را به تيم اقتصادي اش سپرد و از برخي كارگروه‌هايي كه پيش از معرفي وزرا تشكيل شده بودند، خواست برنامه هاي مدت‌دار تدوين كنند تا براي اجرا به دستگاه‌هاي اجرايي سپرده شود. اما در حوزه ديپلماسي، روحاني چندان به چانه زني هاي سياسي دل نبسته است هر چند كه در طول دوران فعاليت خود همواره از ديپلمات‌هاي حرفهاي بهره برده است .
او با انتخاب محمدجواد ظريف به‌عنوان وزير امور خارجه نشان داد كه قصد دارد همان رويه قبلي‌اش را ادامه دهد و از تيم‌هاي حرفهاي بهره ببرد. اما واقعيت اين است كه راه براي دولت جديد چندان هموار نيست.
بازي روي لبه تيغ
مي شود گفت تدبیری که دولت یازدهم در اداره امور و کنترل بحران ها نشان می دهد محصول یافته هاو پژوهش های 12 ساله است، يافته هايي كه با تجربه ژنرال های سرما و گرما ديده به اجرا در آمده يا شاید هم شاه کلید موفقیت‌های اخير دولت، شخص رئیس جمهور است که با ذکاوت و درایت امور را مدیریت می‌کند.
اما نكته‌اي كه نبايد از آن بي اعتنا گذشت اين است كه تحقيقاتي كه از جلسات 4 نفره به نتيجه نهايي رسيده و منتشر شده است در دو حوزه ديپلماسي و اقتصاد است . دو حوزه‌اي كه دغدغه و برنامه دولت نيز مي باشد. اما در اين ميان خبري از توسعه سياسي نيست؟ نه گزارش راهبردي منتشر شده اي در زمينه توسعه سياسي از مركز تحقيقات در دست است و نه اينكه در چند ماه گذشته دولت اين موضوع را به عنوان اولويت طرح كرده است.
چيدمان مهره هاي دولت و تاكيد رئيس جمهور اولويت را اقتصاد و ديپلماسي نشان مي دهد. هر چند افكار عمومي از تغيير رويكرد كشور استقبال كرده و راهبرد سياست خارجي دولت تدبير و اميد را مشكل گشاي معضلات اقتصادي خود مي بيند اما رسيدن به اين نقطه بازي روي لبه تيغ است. بازي پيچيده اي كه در صورت تعلل مي تواند به چالشي براي دولت جديد تبديل شود. دولت مردان بايد بدانند كه تمركز بر ديپلماسي بدون توسعه سياسي حركت در جاده اي يك طرفه است كه هرگونه شكستي با از دست دادن عقبه سياسي داخلي مساوي خواهد بود. دولت روحاني قطعا به درستي آگاه است كه ريشه تشويق هاي داخلي و خارجي مستقيما به مشروعيت سياسي و حمايت هاي مردمي آن مربوط است و در صورت از دست دادن چنين عقبه اي بي ترديد تواني براي روياروي با موانع و مشكلات داخلي و خارجي نخواهد داشت.
از بنابراين بايد ديد این پروژه آيا به سربلندي رئيس جمهور يازدهم منجر خواهدشد يا اينكه روحاني با همه ژنرال هايش شكستي سخت را تجربه خواهد كرد؟
علي ربيعي
علي ربيعي معروف به عباد از مديران سابق وزارت اطلاعات است كه با روحاني در دبيرخانه شورايعالي امنيت ملي كار مي كرد و اكنون وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت است . او که از فعالان کارگری است از جامعه شناسان مطرح کشور به‌شمار می رود.
محمود سريع القلم
محمود سريع القلم استاد روابط بين الملل دانشگاه شهيد بهشتي است و طي دهه هاي گذشته تئوري توسعه را ترويج داده است يكي از ويژگي هاي او سفرهاي مكرر به كشورهاي توسعه يافته و مجامع بين‌المللي است. سريع القلم از مشاوران امور بين الملل روحاني است.
محمد نهاونديان
محمد نهاونديان كه در دانشگاه جورج واشنگتن اقتصاد خوانده است ، در زمان دبيري شورايعالي امنيت ملي از سوي علي لاريجاني معاون اقتصادي اين شورا بود . وي در حالي‌كه رئيس اتاق بازرگاني است، از سوي روحاني به‌عنوان رئیس دفتر رياست جمهوري ایران منصوب شد.
محمد حسين ملايري
محمد حسين ملايري در كارنامه خود معاونت وزارت صنايع، بنيانگذار مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي و فعاليت در مركز تحقيقات مجمع تشخيص مصلحت نظام را در كارنامه خود دارد. او مشاور ويژه روحاني در مركز تحقيقات‌بود.
آنها به فراخور هر موضوع مهماناني نيز دعوت مي‌كردند و گاهي هم جلسات شان را در دفتر كار روحاني برگزار مي‌كردند. پس از پايان جلسات اوليه نتايج بررسي هاي اين گروه به كميسيون‌هاي مركز تحقيقات واگذار مي‌شد و كميسيون‌ها پژوهش در حوزه‌هاي مرتبط را عهده‌دار مي شدند. ملايري مشاور ويژه روحاني، مامور نظارت بر اجراي پروژهها بود كه از مباحث مطرح شده در همان نشست‌ها كتابي را نيز تهيه كرد كه در آن تئوري هاي امنيت ملي را بومي كرده است.
اين كتاب به‌زودي چاپ خواهد شد.همچنين با پايان يافتن پژوهشهاي صورت گرفته از سوي كميسيون‌هاي تخصصي مركز تحقيقات مجمع تشخيص ، قرار است كتاب‌هاي ديگري نيز چاپ شود . نخستين كتاب از مجموعه كتب نشست‌هاي 4نفره "امنيت ملي و نظام اقتصادي ايران" است كه روانه بازار شده است. گروه تحقيق 4 نفره قبل از اينكه از روحاني بخواهند ادامه تحقيقات به كميسيون هاي مركز تحقيقات مجمع تشخيص سپرده شود ، نوارهاي جلسات را به گروهي ديگر سپرده‌اند تا پياده شده و آماده‌بهره برداري شود.
برخي از همكاران روحاني در مركز تحقيقات كه در جريان محتواي نوارهاي پياده شده قرار دارند و پژوهشهاي صورت گرفته در كميسيون‌هاي مركز تحقيقات را ديده اند مي‌گويند كه شاكله برنامه هاي روحاني قبل و بعد از انتخابات 24 خرداد برگرفته از نشست‌هاي گروه 4 نفره است. البته ازكنار سوابق شخصي روحاني نيز نمي‌توان بي اعتنا عبور كرد. او قبل از سال 1380 بيش از 20 سال سمت هاي امنيتي را عهده دار بود كه ماحصل آن تجارب در يك مركز پژوهشي به انديشيدن براي بازدارندگي تبديل شد.
اقتصاد نابسامان؛ تهديد امنيت ملي
روحاني بر اين باور است كه بحران اقتصادي جاري در كشور تهديد كننده امنيت ملي است . او بر همين اساس به دنبال درماني براي حل معضل بر آمد. راهكار او ريشه يابي بحران و مشكل زدايي از منشا و ريشه بحران بود. بررسي ها به او مي گفت كه ريشه معضل اقتصادي در پرونده هسته اي و بوروكراسي اقتصادي است . او براي بوروكراسي اداري ، اجراي صحيح قانون بهبود كسب و كار را به تيم اقتصادي اش سپرد و از برخي كارگروه‌هايي كه پيش از معرفي وزرا تشكيل شده بودند، خواست برنامه هاي مدت‌دار تدوين كنند تا براي اجرا به دستگاه‌هاي اجرايي سپرده شود. اما در حوزه ديپلماسي، روحاني چندان به چانه زني هاي سياسي دل نبسته است هر چند كه در طول دوران فعاليت خود همواره از ديپلمات‌هاي حرفهاي بهره برده است .
او با انتخاب محمدجواد ظريف به‌عنوان وزير امور خارجه نشان داد كه قصد دارد همان رويه قبلي‌اش را ادامه دهد و از تيم‌هاي حرفهاي بهره ببرد. اما واقعيت اين است كه راه براي دولت جديد چندان هموار نيست.
بازي روي لبه تيغ
مي شود گفت تدبیری که دولت یازدهم در اداره امور و کنترل بحران ها نشان می دهد محصول یافته هاو پژوهش های 12 ساله است، يافته هايي كه با تجربه ژنرال های سرما و گرما ديده به اجرا در آمده يا شاید هم شاه کلید موفقیت‌های اخير دولت، شخص رئیس جمهور است که با ذکاوت و درایت امور را مدیریت می‌کند.
اما نكته‌اي كه نبايد از آن بي اعتنا گذشت اين است كه تحقيقاتي كه از جلسات 4 نفره به نتيجه نهايي رسيده و منتشر شده است در دو حوزه ديپلماسي و اقتصاد است . دو حوزه‌اي كه دغدغه و برنامه دولت نيز مي باشد. اما در اين ميان خبري از توسعه سياسي نيست؟ نه گزارش راهبردي منتشر شده اي در زمينه توسعه سياسي از مركز تحقيقات در دست است و نه اينكه در چند ماه گذشته دولت اين موضوع را به عنوان اولويت طرح كرده است.
چيدمان مهره هاي دولت و تاكيد رئيس جمهور اولويت را اقتصاد و ديپلماسي نشان مي دهد. هر چند افكار عمومي از تغيير رويكرد كشور استقبال كرده و راهبرد سياست خارجي دولت تدبير و اميد را مشكل گشاي معضلات اقتصادي خود مي بيند اما رسيدن به اين نقطه بازي روي لبه تيغ است. بازي پيچيده اي كه در صورت تعلل مي تواند به چالشي براي دولت جديد تبديل شود. دولت مردان بايد بدانند كه تمركز بر ديپلماسي بدون توسعه سياسي حركت در جاده اي يك طرفه است كه هرگونه شكستي با از دست دادن عقبه سياسي داخلي مساوي خواهد بود. دولت روحاني قطعا به درستي آگاه است كه ريشه تشويق هاي داخلي و خارجي مستقيما به مشروعيت سياسي و حمايت هاي مردمي آن مربوط است و در صورت از دست دادن چنين عقبه اي بي ترديد تواني براي روياروي با موانع و مشكلات داخلي و خارجي نخواهد داشت.
از بنابراين بايد ديد این پروژه آيا به سربلندي رئيس جمهور يازدهم منجر خواهدشد يا اينكه روحاني با همه ژنرال هايش شكستي سخت را تجربه خواهد كرد؟
علي ربيعي
علي ربيعي معروف به عباد از مديران سابق وزارت اطلاعات است كه با روحاني در دبيرخانه شورايعالي امنيت ملي كار مي كرد و اكنون وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت است . او که از فعالان کارگری است از جامعه شناسان مطرح کشور به‌شمار می رود.
محمود سريع القلم
محمود سريع القلم استاد روابط بين الملل دانشگاه شهيد بهشتي است و طي دهه هاي گذشته تئوري توسعه را ترويج داده است يكي از ويژگي هاي او سفرهاي مكرر به كشورهاي توسعه يافته و مجامع بين‌المللي است. سريع القلم از مشاوران امور بين الملل روحاني است.
محمد نهاونديان
محمد نهاونديان كه در دانشگاه جورج واشنگتن اقتصاد خوانده است ، در زمان دبيري شورايعالي امنيت ملي از سوي علي لاريجاني معاون اقتصادي اين شورا بود . وي در حالي‌كه رئيس اتاق بازرگاني است، از سوي روحاني به‌عنوان رئیس دفتر رياست جمهوري ایران منصوب شد.
محمد حسين ملايري
محمد حسين ملايري در كارنامه خود معاونت وزارت صنايع، بنيانگذار مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي و فعاليت در مركز تحقيقات مجمع تشخيص مصلحت نظام را در كارنامه خود دارد. او مشاور ويژه روحاني در مركز تحقيقات‌بود.
ارسال نظر