سخنگوی وزارت خارجه آمریکا:خواستار لغو تحریم ها هستیم

شرق: وزارت خارجه آمریکا در پایگاه اطلاع‌رسانی رسمی خود در سال 2011 از ابتکاری گفت که «از آلن بپرسید» نام گرفت. هدف این ابتکار ارتباط و طرح سوالات بود که مستقیما سخنگوی پارسی‌زبان وزارت خارجه پاسخگوی آن باشد؛ « آلن ایر » راهی برای تعامل با ایرانیان معرفی شده بود. این ادعا در سطح رسانه‌ای ادعای درستی است.

او پاسخگو است و تاکید زیادی دارد که پاسخ‌هایش بدون «هیچ» دخل و تصرفی چاپ شود. به بهانه سفر رییس‌جمهوری به سازمان ملل و تحرکات جدید دیپلماتیک سوال‌هایی را از او مطرح کردیم. او پیش‌تر در مصاحبه با رسانه‌هایی مثل «الشرق الاوسط» و «دویچه‌وله» به بحران سوریه و ارتباط با ایران مفصلا اشاره کرده است.

نکته‌های قابل توجه در مصاحبه‌های پیشین و گفت‌وگوی حاضر تاکید بدون عقب‌نشینی آمریکا بر راه‌حل دیپلماتیک است و اینکه حمله نظامی هدف نیست. این لحن در سخنرانی اوباما در اجلاس امسال هم قابل توجه بود. آنجایی که گفت «ما دریافتیم که دموکراسی با حمله نظامی محقق نمی‌شود.» شاه‌بیت این مصاحبه تاکید بر دیپلماسی و تحقق اقدامات عملی از سوی ایران و پاسخ متقابل حتمی آمریکا در برابر آن خواهد بود.

بسیاری از ناظران، تماس تلفنی روسای‌جمهوری ایران و آمریکا را «گام اول ذوب یخ روابط» توصیف می‌کنند. آیا در این مورد به جزییات دیگری هم می‌توانید اشاره کنید؟

آنها درمورد تلاش‌ها در جهت حل مناقشه هسته‌ای صحبت کردند و رییس‌جمهوری آقای اوباما آنچه در سخن این هفته خود گفته بود را تکرار کرد: یعنی در حالی‌که قطعا در حرکت به جلو موانع مهمی خواهد بود، معتقد است می‌توانیم به راه‌حلی جامع برسیم (یا به قول حافظ شیرازی:‌گر چه منزل بس خطرناک است و مقصد ناپدید/هیچ راهی نیست کان را نیست پایان غم مخور). اوباما گفت که هم ایشان هم رییس‌جمهوری ایران جناب آقای دکتر روحانی از چالش‌های پیش‌رو خوب آگاه هستند و خود این تماس تلفنی، که اولین تماس بین روسای جمهوری اسلامی ایران و آمریکا از ۱۹۷۹ بود، هم نشانگر بی‌اعتمادی عمیق موجود بین دو طرف است و هم شانس و توانایی پشت سرگذاشتن این تاریخ پر از اختلافات.

اوباما گفت که باورشان این است که اساس و پایه‌ای برای چنین راه‌حلی هست. ایشان صریحا خدمت دکتر روحانی گفت از حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در متن پایبندی به تعهداتش احترام می‌گذارد. اوباما اضافه کرد که محک عمل برای ایران اقداماتی معنادار، ‌شفاف و قابل تایید خواهد بود، ‌که چنین اقداماتی موجب کاهش و برداشته‌شدن تحریم‌های جامع بین‌المللی موجود خواهد بود. اوباما هم از احترام فراوانشان نسبت به مردم و ملت ایران صحبت کرد.

روابط نزدیک‌تر میان تهران و واشنگتن چقدر چشم‌اندازهای آتی حل مناقشه هسته‌ای را تسهیل خواهد کرد؟

همانگونه که هم آقای اوباما و هم دکتر روحانی اشاره کردند، عکسش درست‌تر است: حل‌کردن مناقشه هسته‌ای می‌تواند راهگشای مهمی به‌سوی بهبود روابط بین کشورهای ما باشد.

برداشت آمریکا از روشی که رییس‌جمهوری ایران در حوزه دیپلماسی در پیش گرفته، چیست؟

هم رییس‌جمهوری، هم وزیر امور خارجه آمریکا قویا باور دارند که فرصتی برای دیپلماسی وجود دارد و امیدواریم که دولت ایران از این فرصت استفاده کند. دنیا تاکنون از دولت رییس‌جمهور روحانی و شخص وی، در مورد میل او به بهبود روابط ایران با جامعه جهانی، بسیار شنیده است. رییس‌جمهور اوباما و وزیر امور خارجه کری هر دو بر این باورند که این گفته‌ها باید به بوته آزمایش سپرده شوند.

ما از تغییر در لحن دولت آقای دکتر روحانی و شخص ایشان استقبال می‌کنیم، ‌اما همان‌طور که همیشه گفته‌ایم، بین حرف تا عمل تفاوت هست - به قول معروف بین حرف تا عمل یک آسمان فاصله است. ما اکنون تمرکزمان بر عمل است، اقدامات عملی برای پشتیبانی از گفته‌ها. اما ما معتقدیم که حالا فرصتی برای دیپلماسی هست.

‌انگیزه رییس‌جمهوری آمریکا از فرستادن نامه برای حسن روحانی چه بود؟ این نامه شامل چه جزییات و محورهایی بوده است؟

دولت آمریکا در مورد محتوای مکاتبات دیپلماتیک خود، از جمله مکاتبات دیپلماتیک رییس‌جمهور اوباما، اظهارنظری نمی‌کند. اما انگیزه نوشتن نامه از میل رییس‌جمهور اوباما به حل پرونده اتمی ایران از طریق دیپلماسی ناشی می‌شود. او بارها گفته است که خواهان راه‌حلی دیپلماتیک برای مساله اتمی ایران است، راه‌حلی که به نگرانی‌های جامعه جهانی در مورد ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی ایران بپردازد، در حالی که حقوق ایران را نیز، به‌عنوان کشور عضو معاهده عدم‌گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی)، حفظ کند. رییس‌جمهوری اوباما در این نامه اشاره کرد که ایالات متحده آماده حل مساله اتمی به شیوه‌ای است که ایران می‌تواند به دنیا نشان دهد که هدف برنامه هسته‌ای‌اش اهداف صرفا صلح‌آمیز است. نامه همچنین این پیام را منتقل کرد که پرداختن به مساله اتمی اقدامی سریع می‌خواهد، زیرا همان‌طور که ما بارها گفته‌ایم روزنه حل این مساله از طریق دیپلماسی باز است اما برای همیشه باز نخواهد ماند.

‌طرف آمریکایی تا چه میزان آمادگی دارد تا در مقابل گام‌های اعتمادساز ایران، گام‌های مشابهی بردارد؟

ایالات متحده و گروه 1+5 حاضر است اقدامات اعتماد‌سازی ایران را با اقدامات اعتماد‌سازی متقابل خود پاسخ دهد. پیشنهادهای گروه 1+5 که در آلماتی بی‌پاسخ ماند همان ویژگی را داشت و ما امیدواریم دولت جدید ایران به این پیشنهاد پاسخی محتوایی دهد.

بسیاری روشنفکران اعتقاد دارند که برخلاف ادعای آمریکا، تحریم‌ها مردم ایران را نشانه گرفته، آمریکا برای رفع تحریم‌ها به‌ویژه در حوزه‌های مربوط به اقدام بشردوستانه، چه اقدامات سریعی در دستور کار قرار خواهد داد؟

تحریم‌هایی که شما از آن صحبت می‌کنید توسط جامعه جهانی و آن هم در پی خودداری ایران از عمل به وظایفش به‌عنوان یکی از کشورهای امضا‌کننده پیمان ان‌پی‌تی اعمال شده است. در حالی که این تحریم‌ها مردم ایران را هدف نگرفته‌اند، تردیدی نیست که مردم ایران نیز به خاطر سیاست‌ها و تصمیمات دولت خود که مسبب این تحریم‌ها بوده‌اند و به خاطر سوءمدیریت اقتصادی دولت ایران، آزار دیده‌اند. ما خواستار آنیم که تحریم‌ها لغو و برداشته شوند و اقتصاد ایران مجددا به اقتصاد دنیا متصل شود، اما این تنها در صورتی محقق می‌شود که ایران در جهت برطرف‌کردن نگرانی‌های جهانی در مورد برنامه هسته‌ای‌اش حرکت کند. در مورد اقدامات انسان‌دوستانه، غذا و دارو، اینها از تحریم‌ها مستثنا هستند. دفتر کنترل اموال خارجی وزارت خزانه‌داری در آغاز این ماه مراحل اداری و کاغذ بازی را برای درخواست مجوز خاص برای خدمات بهداشتی، کمک‌رسانی شرایط اضطراری، حفاظت از حیات‌وحش و پروژه‌های حقوق‌بشری در ایران، حذف کرد. این دفتر همچنین «اقدامات مربوط به مسابقات و رویدادهای ورزشی، تامین مالی ورزشکاران، مربیگری، داوری و تعلیم علاوه بر دیگر فعالیت‌ها» را مجاز کرد.