راهکارهای اساسی برای درمان کم خونی

کم خونی یعنی کاهش تعداد گلبول‏های قرمز خون و علل متفاوتی دارد، ولی مهم‏ترین آنها کمبود آهن در بدن است.

اگر کم‏خونی خفیفی داشته باشید، ممکن است علامتی دیده نشود و حتی اگر دیده شود، ممکن است متوجه کم‏خونی خود نشوید، یا آن را با بیماری دیگری اشتباه بگیرید.

*حال ما به شما می گوییم که علائم شایع کم خونی چیست تا با مشاهده ی آنها به پزشک مراجعه کنید:

1- به پوست خود دقت کنید. آیا پوستتان رنگ پریده است؟

در حالت کم‏خونی، حتی اگر رنگ پوستتان معمولی باشد، ولی لب‏های شما، کمرنگ ‏تر از حد طبیعی است و پوست شما بی‏حال و خسته (شل) می باشد.

2- آیا همیشه احساس خستگی و بی‏حالی می کنید؟ این ها از علائم شایع کم‏خونی است.

3- آیا سردردهای پی در پی دارید؟ و یا اشتهایی برای غذا خوردن ندارید؟ این ها از علائم اولیه کم‏خونی هستند.

4- آیا مبتلا به یبوست شده‏اید؟ این هم یکی از علائم اولیه کم خونی است و بدون هیچ‏ تغییری در عادات غذایی به وجود می‏آید (یعنی مثلا بدون کاهش مصرف میوه و سبزی، دچار یبوست می شوید .

*علائم و نشانه‌های كم‌خونی

اصلی‌ترین كار خون رساندن اكسیژن به تمام اعضا و بافت‌های بدن است. اعضای حساس زودتر از سایر اعضا نسبت به كم‌خونی و كمبود اكسیژن واكنش نشان می‌دهند. تپش قلب، تنگی نفس و خستگی زودرس از علائم قلبی كم‌خونی‌اند و به‌تدریج ظاهر می‌شوند.

بی‌خوابی، تحریك‌پذیری، سردرد، افت فشار خون، تاری دید، سرگیجه، رنگ‌پریدگی، مورمور شدن بدن، بی‌اشتهایی، یبوست و نفخ از دیگر علائم و نشانه‌های كم‌خونی به‌شمار می‌روند. البته نوع علائم و سرعت بروز آنها به شدت كم‌خونی و سن فرد بستگی دارد.

در كم‌خونی خفیف، فرد از كاهش قدرت بدنی، تندی ضربان قلب و كوتاهی تنفس در حین ورزش شكایت دارد. اما اگر كم‌خونی شدید باشد، قدرت فرد برای فعالیت بدنی به میزان قابل ملاحظه‌ای كاهش می‌یابد و هر نوع فعالیتی با تنگی نفس، تپش قلب، سردرد شدید و خستگی زودرس همراه می‌شود. افراد مسن‌تری كه به بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی هم مبتلا هستند، ممكن است دچار تشدید درد قفسهٔ سینه، لنگ زدن و نارسایی قلبی شوند.

علاوه بر ضعف، خستگی، رنگ‌پریدگی، بخصوص در دست‌ها و سطح داخلی پلك‌ها، كم‌خونی ناشی از فقر آهن با علائم دیگری نظیر التهاب زبان، غش، احساس ناراحتی در شكم، علاقهٔ شدید به خوردن یخ، رنگ یا خاك، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها، حالت تهوع، گود شدن سطح ناخن‌ها، ابتلا به عفونت‌های تكرارشونده و بی‌اشتهایی نیز همراه است.

*درمان كم‌خونی ناشی از فقر آهن

برای درمان كم‌خونی از چند روش استفاده می‌شود كه بهترین و كم‌خطرترین آن‌ها استفاده از مكمل‌های خوراكی است. درمان با نمك‌های ساده آهن مثل سولفات فروی خوراكی كاملا موثر بوده و به شكل قرص، كپسول یا مایع است و باید مصرف آن‌ها تا چندین ماه ادامه یابد.

چنانكه این قرص‌ها با معده خالی مصرف شوند جذب آن‌ها بهتر و بیشتر صورت می‌گیرد، ولی در این حالت سبب تحریك معده و بروز مشكلات گوارشی می‌شوند. عوارض گوارشی ناشی از مصرف آهن نظیر تهوع، دل پیچه، سوزش قلب، اسهال یا یبوست را می‌توان به حداقل رساند، به شرطی كه آهن را با میزان بسیار كم مصرف كرده و به تدریج به میزان آن افزوده تا به حد مورد نیاز بدن برسد. بهتر است قرص آهن در آخر شب قبل از خواب استفاده شود تا عوارض ناشی از آن كاهش یابند.

ویتامینC جذب آهن را افزایش می‌دهد. به همین دلیل معمولا مصرف ویتامین C به همراه آهن پیشنهاد می‌شود. علاوه بر درمان دارویی باید به میزان آهن قابل جذب در غذا نیز توجه كرد. جذب آهن غذا اغلب تحت تاثیر شكل آهن موجود در آن می‌باشد.

آهن موجود در پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی، پرندگان (آهن هم) بیشتر جذب می‌شود، در حالی كه جذب آهن پروتئین‌های گیاهی مانند سبزی‌ها و میوه‌ها (آهن غیرهم) كمتر می‌باشد. باید توجه داشت كه ویتامینCجذب آهن سبزی‌ها و میوه‌ها (آهن غیرهم) را بیشتر می‌كند. مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا می‌تواند جذب آهن را تاحدصفر تا پنج درصد كاهش دهد.

قهوه، تخم‌مرغ، شیر و لبنیات، نان گندم، حبوبات (حاوی اسید فیتیك) و فیبرهای غذایی جذب آهن را به علت تشكیل كمپلكس‌های نامحلول كاهش می‌دهند. بنابراین فرآورده‌های حاوی آهن، طی یك ساعت قبل یا دو ساعت بعد از مصرف هر یك از این مواد نباید مصرف شود.

منبع: جام نیوز