آرمان/ اولویت اصلاحات مسائل ملی است

جامعه در انتظار حرکتی بزرگ و اصلاح‌طلبانه بود، طرف مقابل بنابر آنچه که تحلیلگران می‌گویند چشم بر تصمیم تاریخ اصلاحات دوخته بودند و برخی تلاش‌هایی برای به سرانجام نرسیدن ائتلاف انجام دادند. انتظارها به سرآمد و سرانجام شوک دوم به جامعه وارد شد. محمدرضا عارف با پایبندی به مشی اصلاح‌طلبی کناره‌گیری کرد تا راه رسیدن حسن روحانی را هموار کند. حرکتی که پروسه‌ای برنامه‌ریزی شده و کاملا علمی را به دنبال داشت و تصمیمی یک‌شبه نبود. محمدعلی نجفی سخنگوی شورای هفت نفره روز گذشته نمایندگان سه روزنامه اصلاح‌طلب را به دفتر خود دعوت کرد و با آنها از آنچه تا به امروز بر جریان اصلاحات گذشت و در نهایت به حمایت از دکتر روحانی رسید، پرداخت. او گفت به عنوان فردی که از ابتدا در سازوکار حاضر ائتلاف حاضر بوده است از روند این حرکت سخن گفت و به برخی سوالات این روزهای جامعه پاسخ داد.

80 درصد مواضع عارف و روحانی مشترک است

سخنگوی شورای اصلاحات روند آغاز اجماع را اینگونه توضیح داد: «تا قبل از اعلام نهایی بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان شرایط مختلفی در کشور در ارتباط با انتخابات به وجود آمد و نهایتا بعد از اعلام نظر شورای نگهبان جمع‌بندی این شد که گرچه ما از داشتن کاندیدای حداکثری در انتخابات این دوره محروم شدیم اما نباید از یک طرف این حق را از خودمان سلب کنیم که حضور فعال داشته باشیم، از طرف دیگر نباید نسبت به مسئولیتی که در قبال جامعه داریم بی تفاوت باشیم.» وی افزود: «بخش عمده ای از جامعه افراد و گروه‌هایی هستند که نظر اصلاح‌طلب‌ها برای آنها مهم است و در نظر نهایی تاثیرگذار است. لذا در بررسی‌های جدیدی که انجام شد به این نتیجه رسیدیم که در میان کاندیداهایی که در صحنه حضور دارند دکتر محمدرضا عارف به اصلاح‌طلبان نزدیک‌تر است و آقای حسن روحانی به جریان اعتدال‌گرا نزدیک‌تر است. پس بنابراین تصمیم گرفته شد که مواضع این دو کاندیدا مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت تصمیم‌گیری شود. لذا قرار بر این شد که هر دو کاندیدا در مقاطع مختلف مورد ارزیابی قرار گیرند بدون اینکه قول و قراری با آنها گذاشته شود.» نجفی ادامه داد: «نهایتا شنبه هفته گذشته شورای مشاوران یا همان شورای اصلاحات تشکیل جلسه داد، این شورا که حدود 50 نفر عضو دارد چند مطلب را که در ارزیابی شرایط عمومی انتخابات وجود دارد مورد جمع‌بندی قرار داد. مساله اول اینکه ما به این نتیجه رسیدیم که حداقل 80 درصد تحلیل‌ها، مواضع و راه‌حل‌ها آقایان روحانی و عارف مشترک است. از این جهت شورای مشاوران ابراز خرسندی کرد که هر دو نفر توانسته‌اند به میزان قابل توجهی مواضع اصولی اصلاح‌طلبان را در جامعه تبیین کنند و با زبان‌های مختلف این مواضع مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است تا جایی که حتی به نظر من اصولگراها هم تلاش کردند آن مواضع را به عنوان مواضع خودشان اعلام کنند.» وی افزود: «از طرف دیگر با بررسی‌های مختلفی که با توجه به نظرسنجی‌های مختلف در کشور انجام شده بود ما به این جمع‌بندی رسیدیم که اگر ائتلاف صورت بگیرد شانس تقریبا 100درصدی خواهیم داشت که کاندیدای واحدمان به مرحله دوم انتخابات برود. لذا در آن شورا جمع‌بندی این بود که باید در جهت ائتلاف دو نفر تلاش صورت بگیرد، هیات هفت نفره‌ای تشکیل شد که وظیفه اصلی‌اش این بود که با رایزنی با بزرگان اصلاح‌طلب و دو کاندیدا به مساله ائتلاف جامه عمل پوشانده شود. این هیات از همان روز شنبه کار خود را آغاز کرد، البته ما دو مشکل داشتیم: یکی اینکه دو کاندیدا با توجه به سفرهای استانی فرصتشان بسیار محدود بود و دوم تعطیلات 14 و 15 خرداد بود که عملا رایزنی‌های ما را دچار وقفه می‌کرد. به هر حال ما رایزنی‌ها را با کاندیداها و مشاورانشان انجام دادیم در نهایت هر دو نفر قبول کردند که براساس سازوکاری که مد نظر بزرگان اصلاحات است تن دردهند.» وی سازوکار گروه 7 نفره را اینگونه تعریف کرد: «سازوکاری که پیش‌بینی شده بود مشتمل بر دو بخش بود: اول نظرسنجی مستقل زیر نظر شورای مشاوران و دوم تشکیل جلسه ای با حضور خبرگان و فعالان سیاسی مورد توافق طرفین و تصمیم‌گیری در آن جلسه. قرار شد مناظره سوم انجام و روز بعد از مناظره نظرسنجی به‌صورت مستقل انجام شود و چون با محدودیت زمانی مواجه بودیم نظرسنجی از 10 استان انجام و روز دوشنبه جلسه شورا برگزار شد و در آن جلسه با توجه به نظرسنجی رای اکثریت این بود که بهتر است آقای حسن روحانی در صحنه باقی بمانند. با توجه نظرسنجی آقای روحانی قطعا به دور دوم خواهند رفت و رقیب ایشان آقای قالیباف خواهد بود. ولایتی سوم، رضایی چهارم، جلیلی پنجم و غرضی ششم است. لذا این مساله با دو بزرگوار مطرح شد و خوشبختانه دوشنبه شب آقای عارف تصمیم خودشان را گرفتند و اعلام کردند کنار خواهند رفت.» وی افزود: «البته در بیانیه به نفع صریح کناره‌گیری به نفع آقای روحانی مطرح نشده است اما آنچه از قبل در بین ستادهای استانی هماهنگ شده بود این بود که هر کسی که انتخاب شود مجموعه نیروها در خدمت او باشند. لذا از سه‌شنبه تمام فعالیت‌های اصلاحات و جریان اعتدال گرا پیرامون آقای روحانی شکل گرفته است و گروه‌های اصلاح‌طلب هم تدریجا اطلاعیه‌های خود را در مرحله اول در تقدیر از آقای عارف به خاطر این فداکاری و در مرحله دو حمایت از آقای روحانی صادر خواهند کرد. فکر می‌کنم در عین حال که ما نتوانستیم کاندیدای حداکثری داشته باشیم بتوانیم نقش موثری در اینکه مردم تصمیم درستی بگیرند داشته باشیم.»

معاون اولی عارف توهین به او و روحانی است

نجفی در ادامه درباره گمانه معاون اولی محمدرضا عارف در دولت احتمالی حسن روحانی گفت: اولا اینکه اگر ما بگوییم عارف کناره‌گیری کردند و پست معاونت اولی برای ایشان در نظر گرفته شده است این یک نوع توهین به شخصیت دکتر عارف و روحانی است که گویا یک نوع ساخت و پاخت انجام گرفته است. دوم اینکه اگر آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شوند امر روشنی است که از آقای عارف و نیروهایی که با ایشان همکاری کردند استفاده خواهد شد. دولت با دریایی از مسائل مواجه است که اگر همه کمک کنند باز هم بخش‌هایی خالی می‌ماند. وی افزود: بنابر این در این مورد ما ترجیح‌مان این بود که اصلا صحبتی مطرح نشود و خود آقای عارف هم اگر این مساله مطرح می‌شد به شدت ناراحت می‌شدند برای اینکه به هیچ عنوان معامله‌ای در کار نیست. شما توجه کنید که سبد رای آقایان عارف و روحانی تقریبا یکسان بود و کناره‌گیری هر یک حتی اگر صریحا هم اعلام نمی‌شد به نفع دیگری بود. چون‌ آن رای عینا به سبد فردی ریخته می‌شد که باقی مانده بود، لذا همین که آقای عارف اعلام کردند براساس نظر اصلاحات انصراف خواهند داد هم فعالین ستادها و هم مردمی که قرار بود ایشان رای دهند رای شان متوجه حسن روحانی خواهد شد.

روحانی بیش از عارف برای ائتلاف تردید داشت

عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در پاسخ به این سوال که این شائبه وجود داشته است که ائتلاف تنها به معنی کناره‌گیری آقای عارف بوده است، اینگونه پاسخ داد: «این مطلب به هیچ عنوان درست نیست زیرا حتی خود آقای روحانی هم زمانی که هیات هفت نفره با ایشان صحبت کردند خیلی بیشتر از آقای عارف تردید داشتند. ما هم به هر دو نفر گفته بودیم که تا وقتی اصل موضوع که ائتلاف است را قبول نکنند اصلا سازوکار به جریان نخواهد افتاد، لذا وقتی سازوکار به جریان افتاد که آقای عارف به صورت کتبی و آقای روحانی به صورت شفاهی توافق خودشان را اعلام کردند. وی در ادامه درباره احتمال نظر شخصی داشتن اعضا به دکتر روحانی گفت: «من از نظر همکاری و دوستی با آقای عارف در مقایسه با آقای روحانی سابقه بیشتری دارم اما واقعیت این است که هیچ گرایشی در هیات هفت نفره نسبت به هیچ یک از دو کاندیدا وجود نداشت. ما هدفمان در درجه اول انجام یک نظرسنجی کاملا مستقل و علمی بود و بعد بحث و بررسی باقی ماندن و در درجه سوم درصد پیروزی در مرحله دوم بود، یعنی ما در واقع نگاهمان فقط به مرحله اول نبود و نگاهمان به 31 خرداد ماه هم بود که به نظر من به احتمال 99 درصد انتخابات تکلیفش در دور دوم مشخص خواهد شد.»

اولویت کشور است نه جریان اصلاح‌طلبی

وزیر سابق آموزش و پرورش در پاسخ به سوال چگونگی پاسخ به آینده در قبال این تصمیم و چگونگی تضمین اجرای خواسته‌های اصلاح‌طلبان توسط دولت حسن روحانی را اینگونه پاسخ داد: «اصلاح‌طلبان و از جمله شورای هماهنگی در این برهه خاص تاریخی تلاششان این است که کشور را از این بحران‌ها و خطرات نجات دهند. اولویت اولمان حفظ گفتمان و جریان اصلاح‌طلبی در کشور نیست، اولویت اول این است که این نگرانی که کشور را به شدت مورد تهدید قرار داده است و فکر می‌کنیم با ادامه روند کنونی ممکن است مشکلات جدیدی بر مردم تحمیل شود باید حل شود. لذا با توجه به این مشکل به این نتیجه رسیدیم که از کاندیدایی حمایت کنیم که شانس بالایی داشته باشد.» وی افزود: «معتقد هستیم آن 5 نفر دیگر اگر رئیس‌جمهور شوند امکان اینکه بتوانند کشور را در حداقل‌های مورد نظر اصلاح‌طلبان اداره و مشکلات را برطرف کنند وجود ندارد. در چنین شرایطی با توجه به اینکه ما به این نتیجه رسیدیم که در صورت باقی ماندن این دو بزرگوار در صحنه شانس حتی رفتن به مرحله دوم هم بسیار کم است لذا با اولویت قرار دادن مسائل ملی در مقایسه با مسائل گفتمانی تصمیم به حمایت از آقای روحانی گرفتیم و فکر می‌کنیم اگر ایشان موفق شوند بخش عمده‌ای از خواسته‌ها و مطالبات عمومی جامعه به نتیجه خواهد رسید.»

اصولگرایان جنگ روانی راه انداخته اند

نجفی در واکنش به خبرسازی و ایجاد شایعه ردصلاحیت حسن روحانی گفت: «این جریان جنگ روانی است که اصولگرایان راه انداخته‌اند، شما اگر توجه داشته باشید از یک طرف خود صداوسیما در چند روز اخیر به نحوی تبلیغ می‌کرد که گویا این ائتلاف منتفی است. مثلا خبرهایی مبنی بر منتفی بودن ائتلاف با تکیه بر حرف‌های آقای عارف و نزدیکان او مطرح می‌شد؛ البته این حرف‌ها زده شده بود اما در کنارش هم گفته بودند اگر اجماع اصلاح‌طلبان باشد ما آمادگی داریم، متاسفانه آن بخش اول پخش می‌شد و بخش دوم پخش نمی‌شد یا مثلا مقالاتی که روزنامه کیهان در رد ائتلاف منتشر می‌کرد، در حالی که علی القاعده به آنها اصلا ربطی ندارد که اصلاح‌طلبان ائتلاف می‌کنند یا نمی‌کنند. اما مرتبا نسخه‌پیچی می‌شد یا حتی تعبیری که دوشنبه کیهان تحت عنوان حذف آقای عارف به کار برد در حالی که مساله درخواست اصلاح‌طلبان بود.» وی افزود: «این خیلی جالب است که شما می‌بینید که وقتی آقای حدادعادل انصراف می‌دهند در حالی که رای بسیار پایینی دارد، همین انصراف را نوعی وفای به عهد و ایثار در راه انقلاب می‌دانند اما انصراف آقای عارف را به عنوان حذف تلقی می‌کنند. نکته آخر هم اینکه اعلام کردند صلاحیت آقای روحانی بناست در شورای نگهبان مجددا مورد بررسی قرار بگیرد یک ترفند و جنگ روانی بود که سخنگوی شورای نگهبان این را رد کرد. ما به هیچ عنوان تردید نداریم که این تلاشی بود برای جنگ روانی که جلوی ائتلاف اصلاح‌طلبان را بگیرند. الان ما به نظرمان می‌رسد به مسئولیت تاریخی خودمان عمل کردیم و حداقل مطالبات را می‌توان با این تصمیم به مردم معرفی کرد. بقیه اما در اختیار مردم است که با تصمیم درست آقای روحانی را انتخاب کنند.»

حمایت ناطق نوری از ساختار ائتلاف

نجفی درباره شباهت‌های برنامه دولت تدبیر و امید با برنامه‌های اصلاحات گفت: «برنامه‌هایی که در این ایام انتخابات مطرح شده است در عین حال که خوب است نباید خیلی ملاک قرار گیرد. هر فردی که رای می‌آورد باید بنشیند و با مجموعه مشاورانی که در کنارش هستند برنامه عملیاتی برای کشور تنظیم کند. من مطمئن هستم در صورت موفقیت آقای روحانی مشاوران بزرگان اصلاحات و حتی مشاوران آقای ناطق نوری که به نوعی از ائتلاف حمایت کردند در خدمت ایشان خواهند بود.» وی ادامه داد: «گروه هفت نفره با ناطق نوری جلسه داشته و ایشان نسبت به پروسه ائتلاف توجیه بودند و این موضوع را مورد تایید قرار دادند. امکان دارد در دور اول حمایت مستقیم نکنند لذا فکر می‌کنم ما باید به حمایت آقای ناطق در مرحله دوم خوشبین باشیم.» وی همچنین درباره نقش آیت‌ا... هاشمی در ایجاد ائتلاف گفت: «آقای هاشمی نقش ویژه داشتند، حتی در شورای اصلاح‌طلبان مشاوران آقای هاشمی هم حضور دارند. این کار مشترکی بود که با هدایت بزرگان پیش رفت و به نتیجه رسید. اما باز هم تاکید می‌کنم آقای هاشمی و رئیس دولت اصلاحات پیشاپیش نظری نسبت به آقای روحانی نداشتند. هر دو نفر گفته بودند از جمع‌بندی نهایی این سازوکار حمایت خواهند کرد.» نجفی در ادامه برنامه شورا اصلاحات برای دور دوم انتخابات را اینگونه بیان کرد: «شورای هماهنگی یکی از برنامه هایش درباره دور دوم بود، ما این را در پتانسیل آقای روحانی می‌دیدیم که اصولگرایانی که الزاما در مرحله اول به او رای نخواهند داد در مرحله دوم به او رای خواهند داد. در محله اول حتما بخشی از سبد رای روحانی از اصولگرایان خواهد بود ولی در مرحله دوم فکر می‌کنیم بخشی از اصولگرایان نقش پر رنگ‌تری خواهند داشت. البته این بستگی دارد به این که نفر مقابل آقای روحانی چه کسی باشد. اگر آقای قالیباف یا جلیلی به دور دوم برسند بخشی از اصولگرایان قطعا رای شان به سمت آقای روحانی خواهد رفت.» وی همچنین در پایان گفتمان حاکم بر کشور طی این هشت سال را اینگونه ارزیابی کرد: «مردم شرایط کشور را تحلیل می‌کنند، به نظرم براساس این تحلیل عملکرد نمایندگان این گفتمان در جامعه مردود است شما اگر در جامعه هم دقت کرده باشید هر 6 نفر غیر اصلاح‌طلب به نوعی سعی می‌کردند خودشان را مبرا از کار هشت ساله نشان دهند. طبیعی است که اگر بخواهد این گفتمان حاکم شود کشور با همین مشکلات و بلکه مسائل حادتر روبه‌رو خواهد بود. پیش‌بینی این است که این گفتمان در هر دو انتخابات شکست خواهد خورد.»