مدیریت شهری و ارزیابی جایگاه آن در قوانین

هر جامعه ای، تعریف ویژه ای از مدیریت شهری دارد.که اين تعريف وابسته به حقوق اساسي و قوانين است

تعاریف مختلف و متفاوتی برای مدیریت، ارائه شده‌است که برخی از آنها، عبارتند از:

مدیریت، هماهنگ کردن منابع انسانی و مادی برای نیل به اهداف است.

مدیریت، انجام دادن کارها، به وسیله و از طریق دیگران است.

اگر مدیریت، به درختی تشبیه شود که شاخه‌های گوناگونی، مانند مدیریت صنعتی، مدیریت مالی و چون اینها، دارد، یکی از شاخه‌های جدید این درخت، مدیریت شهری است. روشن است که مشخصات و ساختار نهادهایقانونی اداره کننده شهر، از کشوری به کشور دیگر، تفاوت دارد و هر جامعه‌ای، با توجه به ساختار اقتصادی،اجتماعی و سیاسی خود، تعریف یا تلقی ویژه ای از مدیریت شهری دارد.

معیار‌های شناسایی شهر، از گونه‌های غیر خود، به طور معمول، میزان جمعیت، شغل غالب مردم ساکن، وجود شهرداری و مواردی اینگونه بوده‌است. امروزه، شهرها، از دو جنبه، اهمیت یافته‌ اند: یکی، بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم و دیگری بعنوان عمده ترین بازیگر نقش اقتصادی، در کل اقتصاد ملی. از اینرو، باید به مسائل و مشکلات آنها، توجه بیشتر و دقیق تر کرد. زیرا، در حالتی که برنامه ریزی دقیق و درست، سبب رشد اقتصادی، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان درامور شهرها می‌گردد، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری، سبب رکود اقتصادی، نارضایتی‌های اجتماعی و سیاسی، فقر، بیکاری و تخریب محیط زیست خواهد شد.

ترکیب مدیریت و شهر، مفهوم ساماندهی به امور مربوط به برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل، در محدوده شهر را تداعی می‌نماید. مفهومی که در کشور‌های مختلف به دلیل ساختار‌های سیاسی و رویکرد‌های اقتصادی، نهاد‌های متفاوتی را با الگو‌های متفاوتی در خود درگیر میسازد.

تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین و مدیریت شهری کشور

تحولات ساختاری و کارکردی نظام‏های اجتماعی و سیاسی باعث ایجاد بسترهای متفاوتیدر اداره امور شهرها شده است.شکل‏بندی و نقش دادن به بازیگران متفاوت عرصه شهری ازجمله دولت،مردم،نهادهای‏ مدنی و قانون‏گذار باعث شده است تا وظایف و تکالیف متقابلو دو سویه بین شهروندان و اداره‏کنندگان‏ امور در سطوح ملی و محلی پدید آید.شهرهابه عنوان مراکز سکونتی دارای کالبد و کارکردهای متفاوتی‏ هستند.شکل‏گیری عناصرکالبدی در شهرها و ایفای نقش‏های متعدد نیز به وسیله بازیگران عرصه سیاسی‏ واجتماعی کشور رقم می‏خورد،اما اداره امور شهر و رسیدگی به خواست‏ها و انتظاراتشهروندان، نیازمند وجود بسترها و زمینه‏هایی است که به توان در پرتو آن به چنینخواست‏هایی پاسخ معقول و منطقی‏ داد.شهر،شهروند و مدیریت شهری به عنوان مفاهیمیهستند که ارتباط بسیار تنگاتنگ و نزدیکی با یکدیگر دارند.برقراری شرایط و زمینه‏هایلازم برای تامل بین عناصر مدیریت شهری که شامل‏ شهروندان،نهادهای اداره‏کنندهشهر،شورای اسلامی و بخش خصوصی است نیازمند قرار گرفتن برمدار قانونمداراست.قانونمداری مبتنی بر تدوین قوانین و مقرراتی است که وظایف و تکالیف دو سویه‏شهروندان مدیریت شهری را روشن می‏نماید و هدف آن سامان‏بخشی به زندگی شهری وفعالیت‏های‏ مدیریت شهری است.در این نوشتار سعی می‏شود ضمن تحلیل و تشریحمفهوم،پیشینه و خاستگاه‏ شهروندی جایگاه آن در قوانین و مقررات شهری کشور واکاویشده و ارتباط آن با مدیریت شهری نیز تبیین گردد.

نویسنده:مهساسادات شریفی