پاي صحبت خانواده دو زنداني

و در همين شهر:

در چشم هاي زن انگار فروغ شادي مدت هاست که خاموش شده است. 32 ساله و خانه دار است، دو تا پسر 3 و 4 ساله دارد.

شوهرش به دليل مصرف مواد مخدر 6 ماه است که در زندان به سر مي برد. مي گويد: "يک ماه است، مهلت اجاره خانه سر رسيده، 500 هزار تومان براي رهن داده بوديم.

خانه ما يک گاراژ خودرو است، يک پرده زده ايم، پذيرايي، آشپزخانه، محل خواب و زندگي همه در همان يک تکه جاست."

مي پرسم پدر يا برادرانت کمکت نمي کنند؟ خنده تلخش از سؤالي که پرسيده ام پشيمانم مي کند: خانواده ام نيز شرايطي شبيه من دارند برادرم در کلاس چهارم دبستان درس مي خواند به همراه دوستانش در دعوايي حضور داشت که يکي از همکلاسي هايش در آن دعوا کشته شد و او به جرم قتل دستگير شد، بعد طرف مقابل به ديه راضي شد و خانواده ام هر چه داشتند و نداشتند براي اين کار گذاشتند. آن ها چه کمکي مي توانند بکنند؟ مي پرسم: خانواده شوهرت چه؟ با همان آرامشي که حاصل بي رمقي، تلخي و نااميدي است، مي گويد: "پدر شوهرم يک جايي پيدا کرده است برايمان که هيچ خانه اي در اطرافش نيست، سگ ها در آن جا رها هستند و خانه پر از موش است، قبلا انباري بوده است، وقتي رفتيم آن جا را ببينيم دو تا سگ از آن جا آمدند بيرون، مي ترسم با بچه هاي کوچکم بروم آن جا، مثل بيابان است، جاي ديگري هم نداريم برويم."

درباره شوهرش از او مي پرسم، لبخند کمرنگي روي لبش مي نشيند: "شوهرم گفته سرش به سنگ خورده وترک مي کند... خدا کند ترک کند و بيايد بيرون، آخر آدم خوبي بود، سر کار مي رفت، دوست هايش معتادش کردند اول با ترياک و بعد شيشه."

اين خانه امن نيست

به سراغ زن جوان ديگري مي روم.

متولد سال 59 است، نگراني و هراس در چهره اش خانه کرده. همسرش به خاطر اعتياد به شيشه و کريستال و سرقت زنداني شده است.

تا کنون 6 مرتبه ترک کرده ولي دوباره گرفتار شده و به حبس افتاده است. 3 فرزند دارد، اولي چهارم دبستان، دومي پيش دبستاني است و سومي 3 سال و نيم دارد.

درباره کمک خانواده خودش و همسرش به آن ها مي پرسم. مي گويد: "خانم جان! هيچ کسي کمکمان نمي کند، يعني وضع مالي شان آن قدر بد است که نمي توانند کمک کنند.

بچه هايم کوچک هستند و من نمي توانم تنهايشان بگذارم وگرنه مي رفتم سر کار. خانه 50 متري مخروبه اي داريم، پله ندارد، خراب است، هميشه دلواپسم براي بچه ها اتفاقي بيفتد، خانه امن نيست."

نيازهاي زياد، کمک هاي کم

آن چه خوانديد، بخش بسيار کوچکي از مشکلات خانواده هايي است که سرپرست آن ها به علل مختلف در حبس و زندان به سر مي برد. خانم اشکيل؛ مددکار انجمن حمايت از خانواده زندانيان مشهد مي گويد: ما با امکانات محدودي که داريم، سعي مي کنيم به اين خانواده ها کمک کنيم ولي مشکلات آن ها که بيشتر هم مسائل مالي است تنها با کمک هاي ما برطرف نمي شود و سعي مي کنيم از خيران کمک بگيريم؛ مثلا براي تهيه جهيزيه دختران، چاره اي نداريم جز آن که به سراغ خيران برويم.

البته اين خانواده ها نه تنها به خاطر فقر مالي در تنگنا و سختي به سر مي برند که متأسفانه در بين آن ها فقر فرهنگي و فکري زيادي نيز موج مي زند.

ما سعي مي کنيم کمک هاي معنوي هم به آن ها بکنيم؛ براي مثال فردي 10 ميليون وام از خانواده خودش گرفته بود ولي نتوانست آن را باز گرداند، پدر و مادرش از او شکايت کردند و يک سال و 8 ماه حبس براي او در نظر گرفته شد، از يکي از خادمان حرم امام رضا (ع) خواستيم با والدين او صحبت و آن ها را به رضايت از پسرشان دعوت کند، او صاحب 3 فرزند و مستأجر است، اگر به اين خانواده ها رسيدگي نشود، بچه هايشان بزه کار مي شوند.

دختري که نتوانسته در 4 سال دوران عقد جهيزيه اش را فراهم کند در آستانه طلاق است. بچه هاي اين خانواده‌ها چه گناهي کرده اند، همين افراد وارد اجتماع مي شوند و با فرزندان ما همنشيني دارند، اگر در شرايط درست تربيتي قرار نگيرند، بر فرزندان ما هم اثر منفي مي گذارند. متأسفانه اين خانواده ها به خاطر شرمندگي و خجالت، از گفتن واقعيت زندگي شان اجتناب مي کنند و همين مسئله به مشکلات بيشتر دامن مي زند، در همين موردي که دختر در عقد به سر مي برد، همان ابتدا از خواستگار و خانواده اش موضوع زنداني بودن پدر را مخفي کرده بودند.وي درباره خدمات مشاوره اي و روانشناختي به اين خانواده ها مي گويد: بيشتر مشاوران را از طلاب حوزه ها و خادمان حرم رضوي به همکاري دعوت مي کنيم و خودمان نيز در حد توان به آن ها مشاوره مي دهيم.

اين 3000 خانواده

مديرعامل انجمن حمايت از خانواده زندانيان گفت: با توجه به هماهنگي هايي که با کميته امداد داريم، مستمري ماهيانه را از مبلغ مستمري آن ها بالاتر قرار نداده ايم. در مجموع از 3000 هزار خانواده زنداني، 2200 خانواده تحت حمايت کميته امداد هستند که از کمک هاي بالاتر و متنوع تري برخوردار مي شوند که شامل 30 سرفصل کمک به مستمندان و خانواده زندانيان است، در حال حاضر تمام خانواده هاي مددجو تحت بيمه خدمات درماني قرار دارند و غير از اين نيز اگر هزينه درماني داشته باشند، به آن ها اعطا مي شود.

از سوي سازمان زندان ها نيز کلاس هاي فرهنگي، هنري و ورزشي براي زندانيان برگزار مي شود تا اگر مهارت و فني نياموخته اند، در دوران حبس بياموزند؛ مثل قالي بافي، سفال گري، درودگري و ... خادم الحسيني گفت: با اين گونه کمک ها بخشي از خلاء نبود سرپرست را در خانواده ها رفع کرده ايم، تلاش ما بر اين است که عزت نفس خانواده ها در تمام مراحل حفظ شود.

بر اساس قانون، حمايت از خانواده ها تا 6 ماه پس از زنداني بودن سرپرست خانوار به عهده انجمن و بيش از آن به عهده کميته امداد است.

وي درباره خدمات روان شناختي و مشاوره اي به خانواده ها توضيح داد: بر اساس نياز و درخواست خانواده ها از مشاوران دعوت مي شود که معمولا خانواده ها به خاطر حفظ آبروي شان تمايل ندارند از اين خدمات استفاده کنند.

از جمله محدوديت هاي انجمن آن است که چون مدت زمان حمايت خانواده ها، يک دوره 6 ماهه است، ما نمي توانيم کلاس هاي بلند مدت و دنباله دار براي آن ها برگزار کنيم.

خادم الحسيني علل عمده حبس افراد را اعتياد، قاچاق مواد مخدر، نپرداختن نفقه، مهريه و چک برگشتي مي داند. بيشترين خانواده هاي زندانيان در حاشيه شهر زندگي مي کنند والبته مواردي هم از خانواده هاي مرفه در ميان اين خانواده ها هستند.

در اين ميان خانواده برخي قاچاقچيان وجود دارند که از تمکن مالي خوبي برخوردارند!

شما... متخصص عزيز!

توجه جامعه روان شناس و مشاور کشور به نيازهاي روان شناختي اين خانواده ها ضروري است. پذيرش شرايط موجود و تحليل منطقي و ارزيابي درست شرايط و توانايي فراهم کردن زندگي آرام و با کم ترين دغدغه هاي ممکن با پيشرفت هاي علم روان شناسي در دنياي امروز، رؤياي دوري نيست. جاي خالي روان شناسان و مشاوران متخصص در اين امر خير به روشني به چشم مي خورد. جاي آن دارد که سازمان زندان ها (که البته با حضور متخصصان در زندان ها از توان علمي آن ها در مسير ارائه خدمات روانشناختي به زندانيان استفاده مي کند) با کمک گرفتن از روانشناسان حرفه اي به آرامش و پذيرش واقعيت از سوي خانواده هايي که چنين در منجلاب فقر و نياز دست و پا مي زنند، کمک کند و از سوي ديگر سازمان هايي همچون سازمان نظام روانشناسي و مشاوره نيز قدم پيش بگذارند.

اميدواريم گزارش بعدي را از نتايج چنين خدماتي و به ثمر نشستن آن ها تهيه کنيم.

شما... خانواده عزيز!

سخني با شما خانواده عزيز که هزينه خريد چيپس و پفک براي فرزندتان در ماه شايد 15 هزار تومان باشد، زمان تهيه اين گزارش زني جوان تنها به شوق دريافت 20 هزار تومان کمک ويژه پس از درخواست و طي مراحل و موافقت مسئولان به انجمن مراجعه کرده بود...
انجمني براي کمک رساني

محمد خادم الحسيني، مديرعامل انجمن حمايت از خانواده زندانيان بخشي از کار انجمن را جذب کمک هاي مردمي مي داند و کمک هايي را که به مددجويان اعطا مي شود شامل مستمري ماهانه، بسته مواد غذايي در ماه رمضان، کمک هزينه تحصيلي، لوازم منزل مثل سيستم گرمايشي و برودتي و کمک هزينه تهيه جهيزيه بر مي شمارد.

او تأکيد مي کند در برابر مخارج و هزينه هاي بالاي زندگي رقم مستمري ماهانه بسيار ناچيز است (اين رقم کم تر از 100 هزار تومان است).


منبع:خراسان